Strandwallen en Oerijmonding Castricummerpolder
< Aardkundig erfgoed - inleiding
Samenvatting
In de Castricummerpolder liggen oude strandwallen doorsneden door het estuarium van het Oer-IJ. Hierbinnen zijn nog de oude baken en geulen zichtbaar in het reliëf. De strandwallen zijn nog goed zichtbaar in het gebied bij Limmerkoog en Limmen.
Aardkundig fenomeen (primair)
strandwal
Overige aardkundige fenomenen
binnendelta, rivierkom
Periode(s)
- Holoceen
Gevormd door
getij, rivieren, veenvorming
Kenmerkendheid
- De Schulpvaart bij Limmen is een zeldzaam restant van de binnendelta van het Oer-IJ.
- Banken en geulen van de oude zeemonding van het Oer-IJ zijn goed in het reliëf te zien.
Ontstaansgeschiedenis
Vanaf ongeveer 5000 jaar geleden vormde hier de eerste strandwallen (Akersloot) langs de Noordzee. Rond 4000 jaar geleden brak het Oer-IJ door de strandwallen en tot 2100 jaar geleden was het zuidelijke gedeelte van het gebied onderdeel van de monding van dit getijsysteem. Het Oer-IJ was een riviermonding die doorliep richting het huidige Amsterdam en het IJmeer. De strandwallen vormden parallelle ruggen en bogen naar binnen rondom de monding van het Oer-IJ ter hoogte van Castricum. Na het afsluiten van de monding van het Oer-IJ vormde er veen in het gebied tussen de strandwallen van Limmen en Heiloo en de huidige duinen, en tussen Uitgeest en Castricum.
Huidige aardkundige processen
Geen.
Bodems en waterhuishouding
Het gebied bestaat uit kalkhoudende vlakvaaggronden, knippige poldervaaggronden, kalkarme leek- en woudeerdgronden, en vlakvaaggronden.
Relatie met archeologie en cultuurhistorie
- Op de strandwallen in het noordelijk gebied was er bewoning tijdens de Bronstijd en IJzertijd.
- Na de verzanding van het Oer-IJ, rond 2100 jaar geleden, vond er bewoning plaats in de lagergelegen delen van het gebied, tussen Castricum en Uitgeest.
Verder lezen
- Swinkels, D., Timmerman, H. en Balsem, T. (2004) Bijlagerapport Actualisatie Intentieprogramma Bodembeschermingsgebieden (Ed B.B.i.o. Provincie Noord-Holland, afdeling Milieubeheer & Bodemsanering). De Straat Milieu-adviseurs B.V. Bijlagerapport
- Vos, P.C., De Koning, J., & Van Eerden, R. (2015). Landscape history of the Oer-IJ tidal system, Noord-Holland (the Netherlands). Netherlands Journal of Geosciences, 94(4), 295-332.
- Vriend-Vendel, L., Molenaar, A., Van Harlingen, J. en Teeuwisse, J. (2021) Aardkundige waarden van het Oer-IJ gebied, Stichting Oer-IJ.
- Van den Driesche, C.L. (2018) Het cultuurlandschap van het oer-IJ: de invloed van fysische geografie op de landscapsinrichting van Midden-Kennemerland. Huis van Hilde, Archeologiecentrum Noord-Holland, Castricum.
Overlap met eerder benoemd aardkundig erfgoed
NH46 (Castricummerpolder)
Van Beusekom (2007): NH29 (onbenoemd)
Zie ook
Aardkundig erfgoed- Alkmaardermeer en Uitgeestermeer
- Aardkundig erfgoed/Duingebied Egmond-Wijk aan Zee (Let op: pagina bestaat niet.)
Holoceen, strandwal, binnendelta
Specialist(en)
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 30 aug 2024 om 02:01.