Strandwallen en Oerijmonding Castricummerpolder

< Aardkundig erfgoed - inleiding


Overzicht aardkundig erfgoedKaart: Aardkundig Erfgoed

Samenvatting

In de Castricummerpolder liggen oude strandwallen doorsneden door het estuarium van het Oer-IJ. Hierbinnen zijn nog de oude baken en geulen zichtbaar in het reliëf. De strandwallen zijn nog goed zichtbaar in het gebied bij Limmerkoog en Limmen.

Aardkundig fenomeen (primair)

strandwal

Overige aardkundige fenomenen

binnendelta, rivierkom

Periode(s)

  • Holoceen

Gevormd door

getij, rivieren, veenvorming

Kenmerkendheid

  • De Schulpvaart bij Limmen is een zeldzaam restant van de binnendelta van het Oer-IJ.
  • Banken en geulen van de oude zeemonding van het Oer-IJ zijn goed in het reliëf te zien.

Ontstaansgeschiedenis

Vanaf ongeveer 5000 jaar geleden vormde hier de eerste strandwallen (Akersloot) langs de Noordzee. Rond 4000 jaar geleden brak het Oer-IJ door de strandwallen en tot 2100 jaar geleden was het zuidelijke gedeelte van het gebied onderdeel van de monding van dit getijsysteem. Het Oer-IJ was een riviermonding die doorliep richting het huidige Amsterdam en het IJmeer. De strandwallen vormden parallelle ruggen en bogen naar binnen rondom de monding van het Oer-IJ ter hoogte van Castricum. Na het afsluiten van de monding van het Oer-IJ vormde er veen in het gebied tussen de strandwallen van Limmen en Heiloo en de huidige duinen, en tussen Uitgeest en Castricum.

Huidige aardkundige processen

Geen.

Bodems en waterhuishouding

Het gebied bestaat uit kalkhoudende vlakvaaggronden, knippige poldervaaggronden, kalkarme leek- en woudeerdgronden, en vlakvaaggronden.

Relatie met archeologie en cultuurhistorie

  • Op de strandwallen in het noordelijk gebied was er bewoning tijdens de Bronstijd en IJzertijd.
  • Na de verzanding van het Oer-IJ, rond 2100 jaar geleden, vond er bewoning plaats in de lagergelegen delen van het gebied, tussen Castricum en Uitgeest.

Verder lezen

  • Swinkels, D., Timmerman, H. en Balsem, T. (2004) Bijlagerapport Actualisatie Intentieprogramma Bodembeschermingsgebieden (Ed B.B.i.o. Provincie Noord-Holland, afdeling Milieubeheer & Bodemsanering). De Straat Milieu-adviseurs B.V. Bijlagerapport
  • Vos, P.C., De Koning, J., & Van Eerden, R. (2015). Landscape history of the Oer-IJ tidal system, Noord-Holland (the Netherlands). Netherlands Journal of Geosciences, 94(4), 295-332.
  • Vriend-Vendel, L., Molenaar, A., Van Harlingen, J. en Teeuwisse, J. (2021) Aardkundige waarden van het Oer-IJ gebied, Stichting Oer-IJ.
  • Van den Driesche, C.L. (2018) Het cultuurlandschap van het oer-IJ: de invloed van fysische geografie op de landscapsinrichting van Midden-Kennemerland. Huis van Hilde, Archeologiecentrum Noord-Holland, Castricum.

Overlap met eerder benoemd aardkundig erfgoed

NH46 (Castricummerpolder)

Van Beusekom (2007): NH29 (onbenoemd)

Zie ook

Aardkundig erfgoedArtikelenHoort bij deze thema'sTrefwoorden

Holoceen, strandwal, binnendelta

Specialist(en)

U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 30 aug 2024 om 02:01.