Dekzandrug Schiphorst

Overzicht aardkundig erfgoedKaart: Aardkundig Erfgoed

Samenvatting

Deze dekzandrug heeft een hoogte van 2,5 meter, een lengte van ruim 2 km en ligt in een noord-zuid oriëntatie. Hij is gelegen op een oud terras dat gevormd was door de IJsseldal-Rijn in de laatste ijstijd (het Weichselien, 110.000-11.700 jaar geleden) en volgt een van de geulen van dit riviersysteem (Afb. 1).

Tussen 50.000 en 30.000 jaar geleden verlieten Rijnlopen dit gebied en stroomden enkele kilometers ten zuiden van deze rug nog wel om het Montferland heen richting het zuiden. Deze Rijnlopen stroomden over een brede riviervlakte en hadden een vlechtend karakter, kenmerkend voor ijstijden. Deze Rijnlopen hebben oude klei afgezet en stoomruggen en geulen achtergelaten op terrasvlakten aan weerszijden van het Oude IJsseldal (zie Rivierterras Gaanderen - Gendringen). Zelfs ten noordoosten van de rivierduinen bij Doetinchem zijn deze ruggen en geulen bewaard gebleven. Hoewel de Rijnafvoer het gebied verlaten heeft, volgen lokale beken overgebleven restgeulen, zoals de Kleine Beek, Grote Beek en Hummelose Beek ten zuiden van de dekzandrug.

De dekzandrug zijn vermoedelijk opgewaaid vanuit de bedding van een van de geulen van de oude IJsseldalrijn, die in de zomer vaak droog lag. Daarna werd het afgezet aan de flanken van de beek, waar het werd vastgehouden door de lage vegetatie. De precieze ouderdom van deze dekzandrug is onbekend.

Aardkundig fenomeen (primair)

dekzandrug, rivierduin

Overige aardkundige fenomenen

restgeul, rivierduin

Periode(s)

Laat Pleistoceen
Pleistoceen - Weichselien
Pleistoceen - Weichselien - Laat-Glaciaal
Holoceen

Gevormd door

mens, rivieren, wind

Kenmerkendheid

Een van de weinige oude langwerpige rivierduinen gevormd langs de IJsseldalrijn die hier tot circa 30.000 jaar geleden liep.

Afb. 1 Fragment van de geomorfologische kaart met schaduwreliëf van het AHN-hoogtebeeld. Dekzandrug Schiphorst (geel) flankeert een laagten aan de oostkant die aangeduid is als terrasvlakten (lichtgroen). Lokale beekjes zoals de Grote Beek stromen via de restgeulen van de oude IJsseldalrijn (blauw) vanaf de rivierduinen van de Oude IJssel het IJsseldal in. Terrasrestruggen (groen) flankeren deze laagten. (klik voor een vergroting)

Overlap met eerder genoemd aardkundig erfgoed

GEA-object: 33O11 Schiphorst
Van Beusekom (2007): GL 91

Zie ook

Aardkundig erfgoed

Rivierterras Gaanderen - Gendringen

Artikelen

Hoort bij deze thema's

Trefwoorden

Dekzandrug

Specialist(en)

Harm Jan Pierik

U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.