Hoogveenrest Engbertsdijksvenen

Overzicht aardkundig erfgoedKaart: Aardkundig Erfgoed

Samenvatting

De Engbertdijksvenen een grotendeels afgegraven hoogveenrestant van het grotere Vriezenveen dat dit deel van Twente bedekte. Onderliggend dekzandreliëf uit de laatste ijstijd van door de wind geblazen paraboolduinen is nog goed te zien. Het veen is maximaal nog 4 meter dik in midden van het gebied.

Aardkundig fenomeen (primair)

hoogveenrest

Overige aardkundige fenomenen

dekzandrug

Periode(s)

Pleistoceen - Weichselien
Holoceen

Gevormd door

veenvorming, wind

Kenmerkendheid

Hoogveenrest, belangrijk paleobotanisch archief.
Goed onderzochte plek waar veel informatie over de ontwikkeling van het Holocene klimaat is gevonden.

Ontstaansgeschiedenis

De Engbertdijksvenen een grotendeels afgegraven hoogveenrestant van het grotere Vriezenveen dat dit deel van Twente bedekte. Onderliggend dekzandreliëf uit de laatste ijstijd van door de wind geblazen paraboolduinen is nog goed te zien. Het veen is maximaal nog 4 meter dik in midden van het gebied. Eerste veenvorming in het preboreaal. Tijdens het Atlanticum (9000-6000 jaar geleden; 7300 BP) vernatte het klimaat en ontwikkelde het zeggeveenmoeras door tot een hoogveen met veenmosveen, dat alleen door regenwater gevoed werd. Dit veen ontwikkelde op veel plekken in de lagere delen van de zandgebieden. Gedetailleerde studies laten subtiele klimaatschommelingen zien aan de hand van vegetatiesamenstellingen en ontwateringsfasen. Naderhand is het meeste veen afgegraven, dit ging nog door tot in de 20^e eeuw. De Engbertdijksvenen zijn een sterk aangetast maar nog overgebleven restant. Waardevol natuurgebied met voor hoogveen kenmerkende soorten.

Huidige aardkundige processen

Veenvorming in het kader van natuurontwikkeling.

Bodems en waterhuishouding:

Nat gebied met afgegraven veen, moerige podzolgronden (veen op zand). Waar het veen verdwenen is liggen veldpodzolen. Dalgronden: vermenging bolster (levende veen) met zand uit nabijgelegen afgegraven dekzandkoppen.

Relatie met archeologie en cultuurhistorie

Representatief voor nu vrij zeldzame oude hoogveenlandschappen in de zandgebieden.
In het gebied is de geschiedenis van de veenafgraving nog goed zien. Structuren van ontwatering en afgraving in blokken zijn nog zichtbaar.
Menselijke invloed is in de stuifmeelkorrels van het veen te zien vanaf de IJzertijd.
Tot in de 20^e eeuw is de bovenste veenlaag van het veen afgebrand voor de landbouw (Boekweitcultuur).
Vanaf 14^e eeuw is het veen in de omgeving ontveend, de Engbertdijksvenen zijn vanaf de 19^e eeuw pas verveend.

Verder lezen

Beek, R. van (2015). An interdisciplinary approach to the long-term history of raised bogs: A case study at Vriezenveen (the Netherlands). Journal of Wetland Archaeology, 15(1), 1-33.
Ebbers, G., van het Loo, H., Steur, G. G. L., Heijink, W., de Bakker, H., Boersma, O. H., & Hamming, C. (1992). Bodemkaart van Nederland 1: 50.000: toelichting bij kaartblad 28 oost-29, Almelo-Denekamp.
Florschütz, F., & Wassink, E. C. (1935). Untersuchungen an Niederländischen Mooren H. Vriezenveen; J. Roswinkel. Recueil des travaux botaniques néerlandais, 32(1), 438-452.
Florschütz, F. (1957). Over twee" geijkte" pollen-en sporendiagrammen uit de omgeving van Vriezenveen: On two" gauged" pollen-and spores diagrams from the environments of Vriezenveen.
Geel, B. van (1978). A palaeoecological study of Holocene peat bog sections in Germany and the Netherlands, based on the analysis of pollen, spores and macro-and microscopic remains of fungi, algae, cormophytes and animals. Review of palaeobotany and palynology, 25(1), 1-120.
Rappol, M. (1993). In de bodem van Salland en Twente. Amsterdam (Lingua Terrae), 267.