archeologisch monument

Een archeologisch monument is een terrein dat deel uitmaakt van ons cultureel erfgoed, omdat op of in de bodem van dat terrein resten, voorwerpen of andere sporen van menselijke aanwezigheid in het verleden bewaard zijn gebleven. De zichtbare monumenten zoals grafheuvels, terpen en hunebedden zijn het bekendst. De meeste archeologische monumenten zijn echter onzichtbaar, verscholen in de bodem of onder het wateroppervlak. Behalve het verschil tussen zichtbaar en onzichtbaar is er ook verschil in status van terreinen. De hoogste categorie wordt gevormd door de archeologische rijksmonumenten. Dit zijn terreinen waar archeologische resten aanwezig zijn die een cruciale wetenschappelijke en cultuurhistorische waarde hebben bezien vanuit een nationaal perspectief. Als belangrijke bronnen voor de nationale geschiedschrijving hebben zij een rijksbeschermde status. Het streven is om in de Nederlandse bodem een representatief deel van deze bronnen als rijksmonument te bewaren voor toekomstige generaties. Op grond van de eerste Monumentenwet zijn er vanaf 1967 archeologische rijksmonumenten aangewezen. De sterke toename van monumenten in de jaren ’70 en ’80 van de vorige eeuw zijn het gevolg van een actief beschermingsbeleid. Hierbij lag de nadruk sterk op het beschermen van zichtbare archeologische resten. Vanaf 1987 vlakt deze trend iets af maar het monumentenbestand blijft gestaag groeien. In de loop der tijd is steeds meer aandacht gekomen voor de bescherming van onzichtbare monumenten. Andere archeologische monumenten zijn terreinen waarvan bekend is dat op die plekken archeologische resten aanwezig zijn, maar die geen beschermde status hebben. In totaal zijn er ca. 15.000 van dergelijke terreinen. Voor deze terreinen gelden over het algemeen wel bepaalde beperkingen (bijvoorbeeld in het grondgebruik) en in sommige gevallen hebben zij een provinciale of gemeentelijke status.


U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 20 aug 2024 om 06:57.