bouwopschriften

In steen gehouwen, geschilderd, soms in brons gegoten opschrift aan of in een gebouw om het stichtingsjaar, de bouwheer, de architect, bijzondere lotgevallen of een restauratie van het gebouw te vereeuwigen. Vaak in de vorm van een vers, liefst tijdvers (chronogram). Sinds de renaissance is het aanbrengen van het stichtingsjaar boven de ingang of in de gevel ( gevelsteen) zeer gebruikelijk. Soms wordt het jaartal met ankers in de gevel aangegeven. Uitvoeriger is de fundatiesteen of de gedenksteen die ergens in de gevel is gemetseld en b.v. vermeldt wanneer en door wie de eerste steen is gelegd. Bouwinscripties zijn over heel Europa bekend sedert XII. Bouwmeesters ‘signeerden’ hun werk. In de mozaïeken van de doolhoven van Amiens en Reims vereeuwigden zich de ‘maîtres d’oeuvre’. De O.L.V.kerk te Maastricht heeft in het koor een kapiteel uit XII met het opschrift ‘smaria.heimo’. Het is niet bekend of dit de beeldhouwer of de donateur betreft. Opvallend is een opschrift op de zuidwestelijke vieringkolom in de St.-Vituskerk te Naarden: ‘mcccclxXII sterf jacob teb’, wellicht een herinnering aan een overleden bouwer. (Haslinghuis)

• Synoniem: bouwopschrift
• Breder: informatiedragende objecten
• Begrippenkader: Cultuurhistorische Thesaurus
• Thesaurus: bouwopschriften