rankwerken

Aan het plantenrijk ontleende versiering. Bestaat uit een buigzame, in spiralen gewonden tak waaraan op regelmatige afstanden bladeren, bloemen en trossen ontspringen. De twijgen rollen zich vaak in een tegenbeweging op. Tussen de bladeren vertonen zich soms dier- en kinderfiguren. In de romaanse Lombardische architectuur komt vooral de wingerdrank voor. In het romaans wordt het thema vrij log behandeld. De gotiek past het, fijn en los, in grote verscheidenheid toe, b.v. aan bladwerkkapitelen, eerst gestileerd, later naturalistisch. Tenslotte is er een voorliefde voor doornige en spitse ranken. In de renaissance is de ‘candeliere’, de uit een vaas rijzende, geslingerde twijg, een geliefd thema. In XVIIen XVIII volgt de tekening die van acanthus- en laurierbladeren, maar daarnaast vindt men een luchtiger trant. (Haslinghuis)

• Synoniem: rankwerk
• Breder: bouwelementen
• Begrippenkader: Cultuurhistorische Thesaurus
• Thesaurus: rankwerken