Winterswijk - Spoorstraat 32-36 - Complex Synagoge


(523457) monumentenregister Complexnummer: 523457



Introductie

Winterswijk was een van de Nederlandse oostelijke grenssteden waar zich in de achttiende en negentiende eeuw gevluchte Joden vestigden. Van de bloeiende Joodse gemeenschap die hier ter plaatse ontstond getuigt het complex aan de Spoorstraat bestaande uit een synagoge met mikwe en muur, een woonhuis voor de Chazan, een Joodse godsdienstschool en een begraafplaats. De gebouwen werden uitgevoerd naar ontwerp van architect H. van der Schaaf. De synagoge die reeds bescherming op rijksniveau geniet, werd in 1889 voltooid. In 1905 werd het complex uitgebreid met een woning voor de chazan. Hieraan werd in 1909 een school, bestaande uit twee klaslokalen, gebouwd, waar elke dag na de normale schooltijd les werd gegeven in Joodse gebruiken en de Tora. De oorsprong van de begraafplaats is ouder. Volgens bronnen is er reeds in de zeventiende eeuw (1647) sprake van een Joodse begraafplaats aan de Spoorstraat, die toen nog Koostegge werd genoemd. De graftekens op de huidige begraafplaats dateren echter uit de negentiende eeuw. De begraafplaats werd gesloten omstreeks 1875 toen het begraven binnen de bebouwde kom werd verboden. Aan de Misterweg werd toen een nieuwe begraafplaats aangelegd.
negentiende-eeuws synagogegebouw, bomen, hekwerk, blauwe lucht
De synagoge uit het zuidoosten. Foto: Anita Blom, 2020 CC BY-SA 4.0
interieur van een negentiende-eeuwse synagoge met rondboogvensters
Interieur met zicht op de ark. Foto: A.J. van der Wal, 1967 CC BY-SA 3.0

Kenmerken

  • Datering: 1889-1909 (meerdere bouwfasen en gebouwen)
  • Architect: H. van der Schaaf
  • Bouwstijl: eclecticisme (invloeden)
  • Rijksmonument sinds: 17 september 1974 (synagoge)





Bronnen en verwijzingen

Zie ook

MonumentenArtikelenHoort bij deze thema's Begrippen

synagogen, Eclecticisme, Jodendom, joodse begraafplaatsen en mikwa

Meer informatie Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.

Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.
U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.


Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 5 feb 2025 om 04:02.