Hein Salomonson (1910-1994)
Introductie
Hein Salomonson (Amsterdam 1910 – Amsterdam 1994) was een veelzijdig architect en interieur- en meubelontwerper die in de jaren vijftig en zestig mede vorm gaf aan het moderne wonen in Nederland. Na een onvoltooide opleiding Bouwkunde aan de MTS in Den Haag, volgde hij een studie aan de Kunstgewerbeschule in Wenen. Hier kreeg hij les van de architecten en ontwerpers Josef Hoffmann en Oswald Haerdtl. In 1933 werkte Salomonson korte tijd op het bureau van Le Corbusier in Parijs, waar hij in aanraking kwam met het modernisme in de architectuur. Deze ervaring beïnvloedde hem blijvend, al ontwikkelde hij in zijn werk een intuïtieve ontwerpbenadering die afweek van dogmatische principes van het functionalisme. Vanwege zijn Joodse afkomst dook Salomonson tijdens de oorlog meerdere keren onder, waarbij hij werd geholpen door Mart Stam en Willem Sandberg. Na de oorlog startte hij in 1946 een eigen bureau in Amsterdam.
Nieuwe Bouwen
Salomonson behoort tot de tweede generatie van Het Nieuwe Bouwen die sterk beïnvloed werd door De Stijl. Hij bouwde voort op het gedachtegoed van architecten als Rietveld, Oud en Duiker, maar zocht ook aansluiting bij de meer organische moderniteit van onder meer Alvar Aalto. Zijn benadering was zakelijk, pragmatisch en sterk gericht op de gebruiker, waarbij de plattegrond het uitgangspunt vormde.
Woonhuizen
In de jaren vijftig realiseerde Salomonson een aantal particuliere villa’s en vrijstaande woningen die waren verweven met de tuinen of het omliggende landschap. Deze huizen kennen een zorgvuldige indeling, doordachte plaatsing van ramen en een open relatie met de natuur. Een van zijn bekendste projecten is de villa voor sigarettenfabrikant Orlow aan de Apollolaan in Amsterdam. Salomonsons werk kenmerkt zich door een heldere opzet, een losse schakeling van functies, een evenwichtige afstemming tussen binnen- en buitenruimte en een zorgvuldige toepassing van materialen als hout, steen, staal en glas. Met zwaar aangezette dakranden en dakvensters wordt de wisselwerking tussen binnen en buiten benadrukt. Transparante trappenhuizen zorgen voor openheid en licht.
Samenwerking Mien Ruys
Bij het vormgeven van een harmonieuze relatie tussen gebouw en landschap speelden tuinarchitecten een belangrijke rol. Het meest intensief werkte Salomonson samen met Mien Ruys, met wie hij een voorkeur deelde voor functionaliteit en eenvoud, passend bij de idealen van Het Nieuwe Bouwen. Meubels en interieurs ontwierp hij vaak in samenwerking met de ontwerpers Theo Tempelman en Rik Egberts. Ook hier stonden eenvoud, comfort en functionaliteit centraal. Salomonson was onder meer verantwoordelijk voor de inrichting van de warenhuizen Metz & Co en Hirsch & Cie, en van delen van het hoofdkantoor van De Nederlandsche Bank en het evenementen- en congrescomplex RAI in Amsterdam.
Architectuur- en ontwerporganisaties
In 1974 werd het bureau voortgezet onder de naam Architectenassociatie Hein Salomonson. Naast zijn ontwerppraktijk was Salomonson actief in diverse architectuur- en ontwerporganisaties in Nederland. Zo sloot hij zich in de jaren dertig aan bij de modernistische architectenkern ‘de 8’. Na de oorlog droeg hij als redacteur van het tijdschrift Goed Wonen bij aan het debat over modern wonen en interieurontwerp. Daarnaast speelde hij een belangrijke rol bij het institutionaliseren van interieurarchitectuur als vakdiscipline, onder meer als lid van de Gebonden Kunsten Federatie (GKf) en als erelid van de Beroepsvereniging van Nederlandse Interieurarchitecten (BNI). Hoewel zijn relatief bescheiden oeuvre is geroemd om zijn precisie, vakmanschap en menselijke schaal, zijn veel van zijn gebouwen niet bewaard gebleven.
Objecten
- Woonhuis Orlow, Apollolaan 141, Amsterdam. Tuinontwerp Mien Ruys (1965).
- Kantoorgebouw Turmac, Amsterdam. Tuinontwerp Mien Ruys (1966).
- Woonhuis Ydo, Amstelveen. Tuinontwerp Mien Ruys (1968).
- Autoshowroom Volvo, Van Boshuizenstraat, Amsterdam (1968).
- Woonhuis Teulings, Amsterdam. Tuinontwerp Mien Ruys (1970).
- Kantoorgebouw Akzo, Arnhem (1971).
- Bejaardencentrum Beth Shalom, Amsterdam (1978). Verbouwd in 2006.
Bronnenlijst
- Smit, N., Schijnbare eenvoud, Hein Salomonson, architect 1910-1994 (Rotterdam 2009).
Dit artikel is geschreven door Eva Villanueva.
Zie ook
Artikelen- Post 65 (1965-1990) - De jongste rijksmonumenten van Nederland
- Post 65 - Tuinen bij woonhuizen en gebouwen in de periode 1965-1990
architecten, Nieuwe Bouwen, Modernisme, tuinarchitectuur, Post 65 en wederopbouw
PersonenSpecialist(en)Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 24 okt 2025 om 02:21.