Lydia Schouten (1948-)
Introductie
De Nederlandse beeldend kunstenaar Lydia Schouten (1948) stelde in het begin van haar carrière traditionele vrouwenrollen en de vrouw als seksobject aan de kaak. Schouten studeerde beeldhouwkunst in de jaren zeventig aan de Vrije Academie in Den Haag en aan de Academie voor Beeldende Kunsten te Rotterdam, maar vond dit medium al snel te statisch en afstandelijk. In de jaren zeventig hield ze zich vooral met performancekunst bezig waarin ze een directe confrontatie kon aangaan met het publiek. Erotiek en seksualiteit waren terugkerende thema’s. De reacties varieerden van geschokt en afgrijzen tot ontroering. In de jaren tachtig was ze vooral met videokunst bezig en sinds 1988 maakt ze veel installaties, met fotografie, geluid en video met als belangrijke onderdelen thema’s eenzaamheid, seks en geweld.
Sexobject: stof opwaaiende performance
De video en een tiental foto’s van de dertig minuten durende performance Sexobject van Lydia Schouten uit 1979 zijn in 1981 via de BKR-regeling in de RCE-collectie gekomen. Schouten heeft de performance tweemaal uitgevoerd in Velsen en in Dublin. U ziet hier een beeld van de uitvoering in Dublin.
Emancipatie-aspecten
Tijdens de reizende NKS-tentoonstelling Emancipatie-aspecten: Bewustwording van de vrouw als beeldend kunstenaar (1980-1981) werden naast de foto’s en de video ook het zwart metalen frame met daarin hangend een zwart leren korset aan witte elastische koorden getoond. Lydia hing hierin naakt tijdens de performance Sexobject met wit verband om haar hoofd gewikkeld. Zonder daadwerkelijk de ballonnen te kunnen zien sloeg zij met een zweep de met zwarte inkt gevulde ballonnen kapot. Het stukslaan werd bemoeilijkt omdat ze daarvoor eigenlijk te ver van de muur verwijderd was en daarom moest ze zich bij elke slag naar voren werpen. Op de achtergrond was een witte muur waarop zij zelf met een verfspuit de tekst ‘how does it feel to be a sexobject’ had gespoten. Als ze een ballon raakte dan droop er zwarte inkt op de muur over de gespoten tekst heen naar beneden. Na enige tijd was ze door uitputting – de elastische koorden hielden haar tegen – gedwongen om haar pogingen te staken. Daarop stapte zij naakt uit het korset om daarna het verband van haar hoofd af te wikkelen en weg te lopen uit de performance. Het publiek had als eindbeeld het korset dat open bleef hangen in het frame. De performance in Nederland werd geïnitieerd door Galerie Felison te Velsen en in Ierland was deze op uitnodiging van het Project Arts Centre in Dublin. Beide performances deden stof opwaaien, maar zeker in het conservatieve katholieke Dublin.
Blootstellen aan de kritiek van het publiek
Lydia zegt in 1980 in de folder behorende bij de NKS-tentoonstelling over haar werk: ‘Door gebruik te maken van performance en video vind ik dat ik een bijdrage lever aan de ontwikkeling van de beeldende kunst, omdat ik me niet bezighoud met de traditioneel geaccepteerde vorm van beeldende kunst, maar kies voor een experimentele vorm, waarbij ik me direkt blootstel aan de kritiek van het publiek.’ In 1982 werd door de Rijksdienst Beeldende Kunst het frame met het korset aangekocht. Het in de toekomst samen tonen van deze installatie met frame, korset, zweep, ballonnen en achterwand samen met de foto’s en video, geven tezamen de sfeer weer van de performance in 1979.
Tekst: Sylvia van Schaik
In de Rijkscollectie RCE zijn van Lydia Schouten objecten en beeldmateriaal beschikbaar voor bruikleen.
Zie ook
Artikelen- Adine Engelman (1937-2015)
- Adriana Spilberg
- Anna Pieternella Verschuure (1935-1980)
- Corry Gallas (1885-1967)
- Anna Dorothea Lisiewska (1721-1782)
- Marieken Verheyen (1954-)
- Ria Rettich (1939-2006)
- Riek Milikowski-de Raat (1918-2018)
Specialist(en)
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 15 aug 2023 om 03:01.