Dordrecht - Nieuwe Haven 29 - Huis van Gijn
< Rijksmonumenten
Monumentnummer: 13565
Introductie
Nergens in Nederland is het oud-Hollandse interieur van een verzamelaar zo indringend te beleven als in het Huis Van Gijn in Dordrecht.
Kenmerken
- Datering: 1729
- Rijksmonument sinds: 5 maart 1966
Auteur: Daniëlle Takens
Deze tekst is afkomstig van de niet meer bestaande website Monumentale Interieurs (monumentaleinterieurs.nl) en dateert uit circa 2019. Het platform Monumentale Interieurs was onderdeel van het Programma Interieurs (2015-2019) van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Heeft u aanvullingen of verbeteringen? U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.
Geschiedenis en kunst
Aan het statige 18de-eeuws huis aan de Nieuwe Haven van bankier en verzamelaar mr. Simon van Gijn (1836-1922) en zijn vrouw Cornelia Agatha Vriesendorp wordt onder leiding van architect Constantijn Muysken omstreeks 1887 een flinke verbouwing uitgevoerd. Eigenaar Van Gijn is een geziene figuur in het culturele leven van Dordrecht, met een brede belangstelling vooral voor de Nederlandse geschiedenis, het stadsgezicht, folklore en kunst. Zijn collectie van prenten, aquarellen en kunst- en gebruiksvoorwerpen is in zijn huis te bewonderen.
Nalatenschap
Simon overlijdt in 1922 en laat huis, meubilering en collectie na aan de Vereniging Oud-Dordrecht om het open te stellen voor publiek. Ook bepaalt hij dat een deel van de vertrekken onveranderd moet blijven. Het vrijwel compleet bewaarde huis en de hierin aanwezige collectie van de verzamelaar Simon van Gijn en zijn echtgenote illustreren de smaak en opvattingen in het 4de kwart van de 19de eeuw en de bloeiende belangstelling voor geschiedenis en kunst in die tijd.
Comfortabele woonvertrekken
Bij de verbouwing voorziet architect Muysken het huis van aangename woon- en werkvertrekken, met behoud van de structuur en waardevolle ruimtes van het oude huis zoals de zaal met wandtapijten uit Oudenaarde uit 1830. Meubels komen uit de antiekverzameling van Van Gijn of worden geleverd door toonaangevende ateliers. In de gang en het trappenhuis is een indrukwekkende collectie keramiek en porselein opgesteld.
Aan de andere zijde van de gang bevindt zich de rode salon. Dit is de ontvangstruimte met in het midden een confidante: een rond zitmeubel voor vertrouwelijke gesprekken. Kunstenaar Willy Martens zorgt voor moderne geschilderde behangsels in de nieuwe eetkamer in Hollandse renaissancestijl. Van Gijn en zijn vrouw geven hier regelmatig diners. In de ruimte ernaast, de tuinkamer, wordt gewoond en piano gespeeld.
Verzamelaarsinterieur
In de studeerkamer op de verdieping, het domein van de verzamelaar, staan speciaal vervaardigde kasten voor de omvangrijke prentencollectie van Van Gijn. Dit vertrek en de aangrenzende bibliotheek zijn ingericht in Hollandse neorenaissancestijl, met twee oude schouwen die Van Gijn van elders weet te verwerven en in het huis inbrengt. Goudleerbehang, in de vorm van een kostbare ‘remake’ van deze oude techniek in de studeerkamer en een imitatie in papier in de bibliotheek, completeert het beeld. De verbouwing uit de 19de eeuw laat niet alleen de nieuwe smaakopvattingen zien uit de jaren 1880, maar ook het sterk verbeterde wooncomfort. Naast centrale verwarming en gaslicht krijgt het huis een badkamer en wc.
Oud-Hollandse smaak
Een dergelijk ensemble van huis, vaste afwerking, meubilering en verzamelaarscollectie is uitzonderlijk in Nederland. De collectie en de inrichting zijn op de oorspronkelijke plaats en in de oude context gebleven. Het huis is door de compleetheid een belangrijk tijdsdocument van de oud-Hollandse smaak en wooncultuur van de late 19de eeuw. Maar het ensemble is vooral verbonden aan de persoon Simon van Gijn, zijn leven en interesses. Het interieurensemble onderscheidt zich door de variatie en artistieke kwaliteit. Met zijn legaat zorgt Van Gijn er zelf voor dat de samenhang in het ensemble bewaard blijft. Sinds de opening van het museum in 1925 worden huis, interieur en collectie volgens zijn wens beheerd – met telkens andere museale accenten.
Bronnen en verwijzingen
- Bibliotheek RCE Burkom, F. van, K. Gaillard, E. Koldeweij e.a. (Red.) (2001). Leven in toen. Vier eeuwen Nederlands interieur in beeld (pp. 204-205). Amsterdam-Zwolle: Stichting Manifestatie Historisch Interieur.
- Bibliotheek RCE Reitsma, E. (2002). Het leven van de verzamelaar; Simon van Gijn; advocaat, bankier, koopman. Dordrecht: Simon van Gijn-museum aan huis.
Zie ook
ArtikelenHoort bij deze thema'sMeer informatie Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.
Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 4 jul 2024 om 03:01.