Franeker - Noord 2 - Groot Botnia

(15717) monumentenregister Monumentnummer: 15717

Introductie

Rechthoekig gebouw met resten van de laatmiddeleeuwse stins Groot Botnia.

De voorzijde van de stins Groot Botnia vanuit het zuidwesten. Beeldbank RCE, foto door G.J. Dukker, 1962, CC BY-SA 3.0

Kenmerken

• Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1475
• Bouwstijl: n.v.t.
• Architect: n.v.t.
• Rijksmonument sinds: 21 februari 1967

Geschiedenis

De eerst bekende eigenaar van Groot Botnia was Juw of Julius van Botnia (1485-1538). Nadat Willem Friso, erfstadhouder van Friesland, de Botniastins in 1727 had verlaten, hij woonde er als huurder, kwam de stins leeg te staan. Eigenaar was mevrouw Sevenaar die de stins in 1725 van Jonkheer D.J. Botnia van Burmania overnam. In 1728 verpachtte ze de stins aan de koopman en herbergier Douwe Gerrits Nota, die er een koffiehuis en ‘komediezaal’ in onderbracht. De functie van ‘komediezaal’ heeft het huis nog steeds.

Omschrijving

De stins Groot Botnia is in de 16de eeuw gebouwd. Hij had een L-vormig grondplan met een traptoren aan de oostkant. In 1728 is het pand uitgebreid met een kolfbaan. In 1809 wordt het pand deels gesloopt en weer opgebouwd. In 1838 is de kolfbaan afgebroken, in 1839 de achtergevel en is het pand met een toneelzaal uitgebreid. In 1856 zijn zaal en oude stins afgebroken (op de noordmuur na) en is het huidige huis gebouwd. In 1872 is het pand aan de noordzijde uitgebreid. In 1905 werd de toneelzaal verbouwd en in 1967 werden de bestaande zalen afgebroken en vervangen door nieuwe zalen.

Bronnen en verwijzingen

• Beeldbank RCE Meer foto's van dit rijksmonument
• Elward, Ronald, en Peter Karstkarel, Stinsen en states : adellijk wonen in Friesland, Drachten/Leeuwarden 1990, 151-152.

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Rijksmonumenten - Kastelen, landhuizen en parken

Hoort bij deze thema's

• Kastelen, landhuizen en parken
• Monumenten

Meer informatie Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.

Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.