Leeuwarden - Bonifatiusplein 20 - Sint Bonifatiuskerk

(24436) monumentenregister Monumentnummer: 24436

Introductie

Driebeukige neogotische kruisbasiliek met aangebouwde sacristie en hoge westtoren bestaande uit een vrij korte, vierkante onderbouw, waarop een achthoekige stenen en een houten lantaarn, bekroond door een hoge spits met trans. Driebeukig transept, met vier zijden van een tienhoek gesloten apsis, waarbinnen een smalle omgang met zes slanke, natuurstenen pijlers. Uitwendig wordt dit lagere, door kruisribgewelven en een straalgewelf overdekte presbyterium bekroond door een pyramidevormig dak met topgevels. Het geheel in baksteen uitgevoerde inwendige heeft bundelpijlers, laag aanzettende kruisribgewelven en een detaillering van traceringen en kapitelen in de geest van de 13e-eeuwse Franse gotiek. Roosvensters in de voorgevel, de eindgevels van het transept en de muur boven de apsis. Kerk en toren behoren tot de belangrijkste werken van Cuypers en vertonen het gebruik van gotische motieven uit verscheidene streken, dat kenmerkend is voor zijn tweede periode.

Tot de inventaris behoort een eikenhouten preekstoel, ca. 1700, waarschijnlijk afkomstig uit de voormalige Jezuïtenstatie aan de Vleesmarkt te Leeuwarden. In het koor een klein orgel van Cavaillé-Coll, gemaakt in 1887. Het hoofdorgel van de firma Adema stamt uit 1899. De gebrandschilderde vensters in het koor stammen uit de bouwtijd en zijn van de hand van Heinrich Geuer en Frans Nicolas. De ramen in het schip zijn tijdens de interbellumperiode gemaakt door Frits Geuer. In de doopkapel staat een bronzen doopvont van J.E. Brom uit 1931. De oorspronkelijke torenspits is bij een orkaan in januari 1976 omgewaaid. In 1980 is de spits herbouwd. In dezelfde periode is de kerk gerestaureerd.

De kerk uit het zuidoosten. Foto: Herman Wesselink, 2024

Kenmerken

• Datering: 1882-1884
• Architect: P.J.H. Cuypers
• Kunstenaars: H. Geuer, F. Nicolas, F. Geuer, J.E. Brom
• Bouwstijl: neogotiek
• Rijksmonument sinds: 7 juli 1976

Advies omgevings­vergunning

Over dit monument is advies uitgebracht:

• Leeuwarden - Advies 1297223 (14 september 2022)

Adviezen van voor 1 januari 2024 zijn uitgebracht in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Adviezen vanaf 1 januari 2024 zijn uitgebracht in het kader van de Omgevingswet, rijksmonumentenactiviteit.

Bronnen en verwijzingen

• Kerkfotografie Nederland Afbeeldingen van het interieur in kleur
• Reliwiki
• Wikimedia Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Wikipedia

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten

Hoort bij deze thema's

• Kerken
• Kerkenvisies
• Kerkelijke ensembles
• Religieuze gebouwen
• Monumenten

Begrippen

kruisbasilieken, neogotiek, neostijlen, Rooms-Katholieke Kerk, kerktorens, traptorens, dakruiters, kruisribgewelven, glas-in-loodramen, doopvonten, preekstoelen, schilderingen en kruiswegstaties

Specialist(en)

• Albert Reinstra
• Herman Wesselink

Meer informatie

Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.

Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.