Amsterdam - Laurierstraat 210 en 208

< Rijksmonumenten


(3261) monumentenregister Monumentnummer: 3261

Introductie

In oorsprong twee oudere panden, na sloop als één geheel herbouwd, met twee historiserende klokgevels met oude zandstenen afdekking.

Een licht wazige zwart-witfoto van een reeks rijhuizen, waaronder twee klokgevels vooraan in beeld.
Afb. 1. Laurierstraat 212-206 in augustus 1932. Foto: Beeldbank Stadsarchief Amsterdam
Rechts en links een voordeur met daartussen een raam. Beide maken deel uit van dezelfde gevel.
Afb. 2. De voordeuren van Laurierstraat 208 en 210 in 2011. Foto door Spider, via Wikimedia Commons CC BY-SA 3.0


Kenmerken

  • Datering: pand 1934 (gevelsteen), herbruikt zandsteen 18de-eeuws
  • Bouwstijl: historiserend traditionalisme
  • Rijksmonument sinds: 1 juli 1970

Aanleiding voor de bescherming

Het pand is beschermd onder de Monumentenwet 1961. Daarbij is het nog opgevat als twee afzonderlijke panden en is nr. 208 ingeschreven met een eigen monumentnummer 3260. Bij besluit van 11 augustus 2023 is gebleken dat het hier om een overbodig rijksmonumentnummer gaat en is dit nummer afgevoerd uit het rijksmonumentenregister.

Geschiedenis

Oorspronkelijk stonden hier twee ongeveer vergelijkbare panden, beide met een klokgevel. Het linker pand had daarbij zowel aanzetvoluten als een zandstenen afdekrand en kuif. Het rechter pand had alleen voluten en een gemetselde afdekrand. In 1933 zijn deze beide panden gesloopt en vervangen door één gebouw met meerdere woningen daarin. Het historische stadsbeeld is gereconstrueerd door dit pand uit te rusten met twee klokgevels. In de linker gevel is een gevelsteen met het jaartal 1934 geplaatst. Het natuursteenwerk van deze gevel lijkt te zijn herplaatst. De rechter klokgevel heeft een enigszins afwijkende vorm gekregen ten opzichte van de oorspronkelijke top, vermoedelijk aangepast aan het van elders afkomstige natuursteenwerk.

Van Houtenpand

Het betreft hier een zogeheten Van Houtenpand, genaamd naar de bouwopzichter Eelke van Houten (1872 -1970). Van Houten streefde er in de jaren 1920 en 1930 naar om, door sloop van historische panden vrijkomende natuurstenen geveltoppen te herplaatsen op doorgaans nieuw te bouwen panden. Hij hield een lijst bij met door hem verworven of hem bekende oude geveltoppen, waarop hij aangaf, voor zover bekend waar de geveltoppen van afkomstig waren en op welke panden ze waren herplaatst. Ook Laurierstraat 208-210 is terug te vinden op deze lijst. Van deze lijst van 127 topgevels zijn er voor zover bekend 65 ook daadwerkelijk herplaatst.

De praktijk om oudere gevelonderdelen te herplaatsen vond daarnaast op ruime schaal ook door anderen navolging. Dit duurde tot na de Tweede Wereldoorlog. Hierdoor worden ook andere panden als "Van Houtenpand" gekwalificeerd terwijl zij niet op de oorspronkelijke lijst van Van Houten voorkomen.

Het pand is van belang als voorbeeld van vroege, vooroorlogse monumentenzorg toen van bescherming nog geen sprake was. Het getuigt van een streven om tot behoud van het karakteristieke stadsgezicht te komen in een traditie van ambachtelijk bouwen en herbouwen.



Bronnen en verwijzingen

Zie ook

MonumentenArtikelenHoort bij deze thema'sBeschermd stads- en dorpsgezicht Begrippen

klokgevels

Meer informatie

Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.

Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.
U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.


Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 8 jan 2025 om 03:01.