Menaldum - Slappeterpsterdijk
< RijksmonumentenMonumentnummer: 45666
Introductie
Terp met dobbe.
Kenmerken
- Type: drenkplaats/dobbe, terp/wierde
- Periode: Romeinse tijd, Middeleeuwen, Nieuwe tijd
- Rijksmonument sinds: 17 maart 1976
Voor de exacte locatie en begrenzing van dit archeologisch rijksmonument: volg de link naar het Monumentenregister rechts bovenaan deze kennisbankpagina, en klik vervolgens daar op het bijbehorende kaartje.
Een terp (in Groningen spreekt men van 'wierde' en in andere delen van Nederland van 'werf' of 'pol') is een kunstmatig opgeworpen verhoging in laag-Nederland om droog te kunnen wonen. Eeuwenlang hebben de bewoners ophogingslagen aangebracht en hun huizen herbouwd. Het ophogen begint in de late ijzertijd (ca. 250 voor Chr.) en loopt door tot in de volle middeleeuwen. Vanaf de terpen is het landschap ontgonnen en benut. Zo ontstonden licht verhoogde akkers rond de terp, zogenaamde 'valgen'. Veel terpen hebben een radiale indeling met paden die aan de rand samenkomen in een karakteristieke ossengang. De woonheuvels zijn via natuurlijke watergangen verbonden met hun omgeving. Veel terpen zijn tot op de dag van vandaag bewoond en in gebruik. Er zijn er ongeveer 1000 in Friesland.
Een drenkplaats, ook wel dobbe genoemd, is een waterpoel om vee te laten drinken. Het is een verzamelpunt voor hemelwater. Dit waterreservoir kan ook gebruikt zijn door de mens, bijvoorbeeld als bluswater. Er zijn gegraven dobbes, maar ze kunnen ook op natuurlijke wijze zijn ontstaan. Ze komen voor in zandlandschappen en in zoute of brakke kwelders. De oudste door de mens gegraven dobbes dateren uit de ijzertijd.
Vrijstellingsdiepte
30 cm onder het maaiveld, 60 cm onder het maaiveld.
Bij dit rijksmonument liggen de archeologische resten dieper in de ondergrond waardoor er een vrijstellingsdiepte van toepassing is van 30 cm onder het maaiveld voor het onbebouwde deel en 60 cm onder het maaiveld voor het bebouwde deel. Wel is altijd een vergunning vereist voor:
- bouwwerkzaamheden;
- het aanbrengen van verhardingen;
- ophogen, verlagen of egaliseren;
- het wijzigen van het grondwaterpeil;
- het dempen/uitdiepen van watergangen of depressies.
Archeologisch rijksmonumentenpaspoort
Nederland kent circa 1500 archeologische rijksmonumenten. Om eigenaren beter te informeren over 'hun' monument heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in 2023 per monument een archeologisch rijksmonumentenpaspoort uitgegeven. Het bevat informatie over locatie, ouderdom en het type monument, aangevuld met gegevens over bescherming en zorgvuldig gebruik. Deze pagina is (deels) opgesteld en/of aangevuld op basis van dit paspoort. Het is een aanvulling op de monumentgegevens in het Rijksmonumentenregister.
Zie ook
Artikelen- Rijksmonumenten
- Archeologische rijksmonumenten
- Archeologische monumentenzorg
- Archeologie - types complexen
Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 28 mrt 2024 om 14:50.