Hegebeintum - Harstawei 25 - Harsta State

⇐ (508263) monumentenregisterMonumentnummer: 508263

Introductie

Omgracht terrein met in het midden het laatmiddeleeuwse huis Harsta State met ten zuidoosten daarvan een boerderij.

Afb. 1 De Harta State vanuit het zuiden met rechts de boerderij op het stateterrein. Beeldbank RCE, foto door J.P. de Koning, 2000, CC BY-SA 3.0

Kenmerken

• Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1500
• Bouwstijl: n.v.t.
• Architect: n.v.t.
• Rijksmonument sinds: 29 december 1998

Geschiedenis

De Harta State is vermoedelijk gebouwd door een lid van de familie Van Heslinga. Mogelijk hebben Ymck Jeltinga en haar man Focko van Aysma, van wie een grafzerk in de tuin achter het huis ligt, het huis rond het midden van de 17de eeuw laten uitbreiden. Toen T. Andringa de Kempenaer door huwelijk eigenaar werd van het huis, verkocht hij het huis voor gedeeltelijke afbraak.

Omschrijving

Hoewel de Harsta State al in 1511 wordt genoemd, dateert het oudste gedeelte in het huidige huis pas uit het begin van de 17de eeuw. Het gaat om een rechthoekig gebouw. Rond het midden van de 17de eeuw is dit uitgebreid met een vleugel haaks op de voorgevel. Voor 1824 is ook aan de achterzijde, op de noordoosthoek, een vleugel haaks op het huis gebouwd. Ten zuidoosten van dit huis stond een boerderij. In 1843 wordt de state gedeeltelijk voor afbraak verkocht op voorwaarde dat het te handhaven gedeelte en de boerderij hersteld worden. De twee haakse vleugels worden afgebroken en het huis wordt aan de westzijde uitgebreid.

Omgeving

Ten noorden van het huis ligt een tweede omgracht terrein waarvan de relatie met het huis niet bekend is.

Bronnen en verwijzingen

• Beeldbank RCE Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Berg, H.M. van den, Noordelijk Oostergo : Ferwerderadeel, ’s-Gravenhage 1981, 227-229.
• Elward, Ronald, en Peter Karstkarel, Stinsen en states : adellijk wonen in Friesland, Drachten/Leeuwarden 1990, 46-47.
• Radetzky, Rita, Stinzen, staten en buitenplaatsen in Friesland, Leeuwarden 2020, 32-33.

Zie ook

Artikelen

• Monumenten - Kastelen, landhuizen en parken
• Rijksmonumenten

Hoort bij deze thema's

• Kastelen, landhuizen en parken
• Monumenten

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---