Scherpenzeel - Burgemeester Royaardslaan 1 - Scherpenzeel

⇐ (512080) monumentenregisterMonumentnummer: 512080

Introductie

Omgracht terrein met het tweebeukige huis Scherpenzeel met ten zuidwesten daarvan een koetshuis.

Afb. 1 Huis Scherpenzeel vanuit het zuidwesten. Beeldbank RCE, foto door J.P. de Koning, 1999, CC BY-SA 3.0

Kenmerken

• Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1400
• Bouwstijl: n.v.t.
• Architect: n.v.t.
• Rijksmonument sinds: 27 juni 2005

Geschiedenis

Huis Scherpenzeel is in het begin van de 14de eeuw gebouwd door een lid van het geslacht Scherpenzeel. Door vererving kwam het in 1636 in handen van de familie Van Westerholt. Zij hebben de hoofdburcht aanmerkelijk uitgebreid. In 1854 vererfde het op de familie Royaards. Zij lieten het huis verbouwen en gaven het haar huidige uiterlijk.

Omschrijving

Kasteel Scherpenzeel is vermoedelijk gebouwd in het begin van de 14de eeuw met een kleine omgrachte hoofdburcht met aan de oostzijde een poorttoren met een aangebouwde zaalbouw. In de eerste helft van de 16de eeuw is aan de westzijde een vleugel toegevoegd. Deze vleugel is in de eerste helft van de 17de eeuw naar het zuiden verlengd en in de tweede helft van de 17de eeuw is de oostvleugel naar het zuiden verlengd en ontstond er het tweebeukig huis. Dit huis is tussen 1857-1859 verbouwd naar ontwerp van de architect S.A. van Lunteren in Willem II-gotiek.

Ten westen van de hoofdburcht lag de voorburcht met aan de zuidzijde een bijgebouw en een poorttoren. Begin 19de eeuw was deze voorburcht al gewijzigd in een voorplein met een nieuw bijgebouw aan de zuidzijde. Dit bijgebouw is in 1857 afgebroken en vervangen door het huidige koetshuis.

Bronnen en verwijzingen

• Beeldbank RCE Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Eliëns, F.M. en J. Harenberg, Middeleeuwse kastelen van Gelderland, Rijswijk 1984, 356-360. Immerseel, R.H.M. (Ronald) van, ‘Huize Scherpenzeel’, in: De Woonstede door de eeuwen heen, (2003) nr. 139, 24-34.
• Jas, Jorien, Frank Keverling Buisman, Elyze Storm-Smeets, et al. red., Kastelen in Gelderland, Utrecht 2013, 446-448.
• Kastelenlexicon
• Klesser, J.C., Het huys Scherpenseel in de eerste eeuwen, Scherpenzeel 1992. Prins-Schimmel, M.A., Huize Scherpenzeel. De geschiedenis van versterkt huis tot gemeentehuis, Barneveld 1983.

Zie ook

Artikelen

• Monumenten - Kastelen, landhuizen en parken
• Rijksmonumenten

Hoort bij deze thema's

• Kastelen, landhuizen en parken
• Monumenten

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---