Utrecht - Wolter Heukelslaan 8 t/m 35 - Hofje van Eleëmosynae van Oudmunster

⇐ (514293) monumentenregisterMonumentnummer: 514293

Introductie

Het Hofje van Eleëmosynae van Oudmunster is gebouwd in 1861. In het hofje staan woningen, en er is een tuin en gietijzeren pompen.

Kenmerken

• Datering: 1861
• Architect: Onbekend
• Bouwstijl: Ambachtelijke-traditionele bouwstijl
• Rijksmonument sinds: 22 mei 2001

Afb. 1. Hofje Eleëmosynae van Oudmunster. Foto: L.M. Tangel

Stichting van het hofje

De RCE ontving onderstaand bericht over de doelstelling van het hofje.

De aanname dat het hofje aan de Oudwijkerveldstraat een uitbreiding zou zijn van het hofje aan de Wolter Heukelslaan en dat de hofjes samen één complex vormen, stamt uit een rapportage van de Gemeentelijke Monumentencommissie, Hofjes in Utrecht: een inventarisatie van 19de en begin 20ste eeuwse hofjes in Utrecht (1980). Die aanname is echter nergens onderbouwd en is ook heel raar omdat er heel duidelijk altijd verschil in eigenaarschap, doelstelling en taakuitvoering is geweest.

Het hofje aan de Wolter Heukelslaan is in 1861/1862 gebouwd door de (van oorsprong katholieke) fundatie van de Eleemosynae van Oudmunster ten behoeve van armen in het algemeen en het hofje aan de Oudwijkerveldlaan is gebouwd door de in 1872 opgerichte Vereeniging tot hulp van Protestantsche Weduwen. Het is dus redelijk opmerkelijk dat in 1980 ineens de veronderstelling is gedaan dat deze hofjes samen één complex vormen en dat het hofje aan de Wolter Heukelslaan ineens ook voorbestemd zou zijn voor protestantse weduwen. De enige manier om die stelling te ontkrachten is te kijken naar de geschiedenis van beide hofjes.

Over de geschiedenis van het hofje aan de Wolter Heukelslaan is nog maar weinig gepubliceerd. Als belangrijkste bron voor de geschiedenis dient nu dan ook het archief van de Fundatie van Eleemosynae waarin ook het bestuur, de financiën, de toewijzingen van de woningen, het onderhoud etc. over de periode 1813-1952 is terug te vinden. (NL-UtHUA, toegang 848 Fundaties te Utrecht na 1813, Archief van de fundatie van de Eleemosynae van Oudmunster, inventarisnummers 16 t/m 89. Zie ook de inleiding bij deze inventaris voor de geschiedenis en doelstellingen van deze fundatie). Uit dit archief blijkt heel duidelijk dat dit geen hofje was voor protestantse weduwen of later werd uitgebreid met de bouw van het hofje voor protestantse weduwen. Ook in het bevolkingsregister uit de periode 1860 t/m 1912 is duidelijk te zien dat de woningen niet enkel door protestantse weduwen werd bewoond, maar ook door echtparen of mannen alleen, en van allerlei gezindten (eventueel ook met inwonende oudere kinderen).

Bron: NL-UtHUA, 1007-2 Gemeentebestuur van Utrecht 1813-1969, deel 2: stukken over afzonderlijke onderwerpen zonder classificatienummers, inv.nr. 7590 Bevolkingsregister 1860-1879, Wijk I, huisnr. 2721-21, bladnrs. 734-754: idem inv.nr. 7592, Wijk I huisnr 27222-30, bladnrs 1220-1222, 1236, 1277-1281; inv.nr. 7665 Bevolkingsregister 1880-1889, Wijk I, bladnrs. 1599-1924; inv.nr. 7670 Bevolkingsregister 1890-1899, Wijk I, bladnrs. 3217-3283; inv.nr. 7970 Bevolkingsregister 1900-1912, Wijk 6, bladnrs. 822-1110.

Aanpassen registeromschrijving

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft naar aanleiding van dit bericht de omschrijving aangepast. Er is geen verder onderzoek gedaan naar dit bericht door de RCE.

Bronnen en verwijzingen

• Besluit: officieel besluit van de rijksoverheid tot het aanwijzen van dit rijksmonument (22 mei 2001) Bestand:Besluit aanwijzing 514293 30012001.pdf
• Bibliotheek RCE: Gemeentelijke Monumentencommissie Utrecht, Hofjes in Utrecht: een inventarisatie van 19de en begin 20ste eeuwse hofjes in Utrecht, Utrecht 1980
• Van dit rijksmonument is geen besluitmotivering beschikbaar. Sommige zijn op basis van lijsten aangewezen, waarbij er geen individuele besluiten en besluitmotiveringen zijn opgesteld.
• Mail privépersoon over functioneren hofje, ontvangen door de RCE Infodesk op 1-9-2022

Zie ook

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---