Appingedam - Alberdaweg 70 - Ekenstein
< Rijksmonumenten
Monumentnummer: 515515
Introductie
Huis "Ekenstein" in Appingedam.

Afb. 1. Huis Ekenstein: Aanzicht ingangspartij. Foto door Bert van As, oktober 2007. Beeldbank RCE CC BY-SA 4.0
Kenmerken
- Datering: vanaf de 17de eeuw
- Bouwstijl: neogotiek
- Rijksmonument sinds: 14 juni 2005
Kennis in monumentenregister
Kennis over dit monument is momenteel (ook) nog terug te vinden in het monumentenregister: rijksmonument 515515.
Onderdeel van complex
Dit monument is onderdeel van rijksmonumentencomplex 515514.
Versterkingsopgave
De kennis op deze pagina is (deels) verzameld in het kader van de versterkingsopgave als gevolg van de aardbevingsproblematiek in de provincie Groningen. De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) was de opdrachtgever voor deze versterkingsopgave in de periode 2016 t/m 2028.
Totaal omvat de versterkingsopgave ongeveer 360 rijksmonumenten. Deze rijksmonumenten zijn aan de hand van een norm constructief onderzocht op voldoende veiligheid voor de bewoners en gebruikers. De monumenten die constructief niet voldoen aan de norm zijn versterkt. Iedere versterkingsopgave is steeds zo veel mogelijk gecombineerd met een instandhouding-, verduurzamings- en/of herbestemmingsopgave.
Kennis en Informatie
(bron: Steenhuis Meurs, Ekenstein, Alberdaweg 70, Cultuurhistorische Waardestelling, 2020)
Borg Ekenstein werd in 1648 gebouwd, waarschijnlijk op de restanten van een eerder woonhuis. In 1772 is het hoofdgebouw verbouwd en vergroot, en is mogelijk zelfs opnieuw opgebouwd op een andere locatie. Een halve eeuw later, rond 1827, werd het woonhuis aan de achterzijde uitgebreid met twee lagere zijvleugels. In 1870 werd het gebouw ingrijpend verbouwd naar een neogotische vormentaal. In de eerste helft van de 20ste eeuw raakte Ekenstein in verval. Het raakte in 1933 onbewoond en werd in 1946 aangekocht door de gemeente Appingedam om het gebouw voor verder verval te beschermen. Het werd gerestaureerd en in gebruik genomen als hotel. In 1980 werd aan de westkant van het hoofdgebouw een nieuwe vleugel aangebouwd.
Monumentale Waarde
Huis Ekenstein uit tenminste de 17e eeuwse eeuw met oudere voorgangers en horend tot de belangrijke Groninger borgen. Uitgezonderd de jongere aanbouwen uit de jaren 80 van de 20e eeuw zowel qua exterieur als interieur in hoofdvorm, gevelindeling en detaillering, in structuur (plattegrond) en alle afwerkingen van zeer hoge waarde, in het bijzonder de jachtkamer met geschilderde behangsels op linnen en de voor Groningen unieke neogotische onderdelen uit 1870 zoals de erker in de achtergevel en de Ridderzaal. Huis Ekenstein is het hoofdhuis van een landgoed met hoge ensemblewaarden. Het Schathuis en het park (met voorpark naar ontwerp van P. Roodbaard en oud achterpark / bos) zijn eveneens rijksmonument.
Advies omgevingsvergunning
Over dit monument is advies uitgebracht:
- Appingedam - Advies 1452069 (10 november 2023)
Adviezen van voor 1 januari 2024 zijn uitgebracht in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Adviezen vanaf 1 januari 2024 zijn uitgebracht in het kader van de Omgevingswet, rijksmonumentenactiviteit.
Bronnen en verwijzingen
- Bibliotheek RCE Ozinga, M.D. (1940). De monumenten van geschiedenis en kunst in Oost-Groningen. Den Haag: Rijksuitgeverij dienst van de Nederlandsche staatscourant.
- Bibliotheek RCE Voorlopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel XI. De provincie Groningen (1933). Den Haag: Algemeene Landsdrukkerij.
- Bibliotheek RCE Ekenstein bij Appingedam, H.M.J. Tromp
- Bibliotheek RCE Gothisch Ekenstein, Y. Botke In: Groningen : cultureel maandblad ; Jrg. 12 (1970), pagina's 77-87
- Bibliotheek RCE De borg Ekenstein onder Tjamsweer, B. van der Veen, In Groningen : cultureel maandblad (1973), pagina's 67-76
- Bibliotheek RCE Stenvert e.a. (1998). Monumenten in Nederland. Groningen. Zwolle: Waanders Uitgevers.
- RCE kennisdossier (PDF): RCE kennisdossier monument 515515
- Steenhuismeurs - Ekenstein, cultuurhistorische waardestelling (PDF)
Zie ook
Monumenten- Appingedam - Bij Alberdaweg 70 - Parkaanleg
- Appingedam - Alberdaweg 66 - Schathuis
- Appingedam - Alberdaweg 66B - Veeschuur
Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.
Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 25 sep 2024 om 02:01.