Hurdegaryp - Rijksstraatweg 24 - Woonhuis Bonnema

⇐ (532220) monumentenregisterMonumentnummer: 532220

Introductie

Atelierwoning met tuinaanleg en garage.

Kenmerken

• Datering: 1961-1963
• Architect: Abe Bonnema
• Tuinarchitect: Mien Ruys
• Bouwstijl: Modernisme
• Rijksmonument sinds: 14 november 2014

Geschiedenis

Het huis is een toonbeeld van het naoorlogs modernisme. Vernieuwend zijn ook de technische innovaties die zijn toegepast in het ontwerp zoals het verlaagde plafond, thermische isolatie. De stalen constructie van het huis geeft het interieur een groot ruimtelijk effect. Het markeert het begin van het oeuvre van de architect.

Tot jaren zeventig van de twintigste eeuw was het pand in gebruik als atelier van het architectenbureau Bonnema. Op de verdieping bevonden zich enkele woonvertrekken waar de architect (en in de weekeinden zijn vrouw) verbleven. Begin jaren zeventig verhuisde het architectenbureau naar een ander pand in Hardegarijp en betrok de architect en zijn vrouw het huis permanent. Hiervoor is een aantal vertrekken van functie veranderd. Om inkijk vanaf de openbare weg tegen te gaan is een venster dichtgezet.

Gebouw en constructietechniek

Als bouwmateriaal voor de atelierwoning zijn gebruikt stalen portaalspanten als draagconstructie voor het platte dak, onbehandeld Redwood planken voor de gevels. Het huis heeft bakstenen kern voor de stevigheid en veel glas in de gevels en de binnenwanden.

Interieur

Vrij indeelbare plattegrond, glazen tussenwanden. In de bakstenen kern bevinden zich de trapopgang, de keuken en het sanitair.

Tuinaanleg

Bij de aanleg van de tuin is rekening gehouden met een aantal aanwezige oude bomen op het terrein. Mien Ruys heeft in het ontwerp gebruik gemaakt van de vaak in haar werk terugkerende elementen zoals aansluiting tussen huis en tuin, heggen, hoogteverschillen, tegels, paaltjes als begrenzing, scherpe hoeken en een vijver.

Monumentale waarde

Het woonhuis van de architect Bonnema in Hardegarijp kan worden beschouwd als een bijzondere uitdrukking van het modernisme voor Friesland en Nederland. Het is bovendien representatief voor de Friese achtergrond van de architect en zijn verbondenheid met deze provincie.

Het huis is een voorbeeld voor het pragmatisch functionalisme waar de architect Bonnema voor stond: het gebouw als gebruiksartikel. Het huis is een toonbeeld van het nieuwe denken over ruimtegebruik. De splitsing tussen dragende en niet-dragende delen zijn zichtbaar. Verder zijn bijzonder: de toepassing van zwevende vloeren, vrije plattegronden, visuele overgang tussen binnen en buiten en de combinatie van glas, hout en steen (zowel natuursteen als baksteen). Het huis is tevens een voorbeeld van duurzaam materiaalgebruik, van eenvoudige en natuurlijke materialen.

Bronnen en verwijzingen

• Architectuurgids: Eigen woonhuis Bonnema
• Bonica Zijlstra, Mien Ruys: een leven als tuinarchitecte, Nederlandse Tuinenstichting 1990
• Eigen woonhuis met bureau te Hardegarijp, in: Bouwkundig Weekblad, 82 (1964), p. 269-271
• Hendrick de Keyser monumenten: Huis Bonnema
• Hilde de Haan, Ids Haagsma (red.), Hout in Nederland: balken en stijlen in de architectuur, Den Haag 1995
• Marijke Martin, Abe Bonnema Architect, Rotterdam 1998
• Monumenten in Nederland Ronald Stenvert e.a., Monumenten in Nederland: Friesland - Hurdegaryp, 2000, p. 175
• Reinko Geertsema, Mien Ruys: beschrijving en documentatie van haar beroepspraktijk, Vakgroep Landschapsarchitectuur L.H. Wageningen 1982

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Wederopbouwmonumenten

Hoort bij deze thema's

• Monumenten
• Wederopbouw 1959-1965

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---