Nijkerk - Appel-Kamersteeg
< Rijksmonumenten
Monumentnummer: 532452
Introductie
Bewoningssporen uit de ijzertijd tot en met de middeleeuwen, sporen van ijzerwinning vanaf de vroege middeleeuwen en een aardwerk (moated site) uit de late middeleeuwen.
Kenmerken
- Type: bewoning (inclusief verdediging) onbepaald, ijzerwinning (Veluwe), moated site
- Periode: IJzertijd, Romeinse tijd, Middeleeuwen
- Rijksmonument sinds: 28 maart 2018
Voor de exacte locatie en begrenzing van dit archeologisch rijksmonument: volg de link naar het Monumentenregister rechts bovenaan deze kennisbankpagina, en klik vervolgens daar op het bijbehorende kaartje.
Vanaf de late steentijd gaan mensen zich vestigen op één plaats. Ze kappen bos, leggen akkers aan, bouwen huizen en houden vee. Hun bestaan is gericht op voedselproductie. Deze plaatsvaste agrarische levenswijze wordt steeds verder doorontwikkeld. Vanaf de Romeinse tijd ontstaan steden, waaraan het achterland producten levert. Sommige dorpen, maar vooral steden, krijgen in de late middeleeuwen verdedigende elementen.
Een moated site, Engels voor 'omgracht bezit', is een door een gracht omgeven woonplaats, waarvan het voornaamste gebouw in baksteen is uitgevoerd en de andere gebouwen in hout. De gebouwen zijn vaak voorzien van verdedigingselementen, zoals kantelen, torens en een poortgebouw. Andere benamingen voor zo'n woonplek zijn: stenen kamer, begraven hofstad (West-Nederland), havezate (Oost-Nederland), borg (Groningen) en stins (Friesland).
Op de Veluwe is in de vroege middeleeuwen op grote schaal ijzer gewonnen en geproduceerd. De ijzerbron waren de zogenoemde klapperstenen: afgeronde ijzerconcreties waarvan de kern soms los zit. Vooral op de zandgronden van de Veluwe zijn allerlei sporen van ijzerwinning gevonden, zoals de winningskuilen, de houtskoolmeilers (afgedekte, langzaam gestookte houtstapels om grote hoeveelheden houtskool te maken) en grote hopen slakken die het afval vormen van de ijzerproductie. Naar schatting is ruim vijftig miljoen kilo ijzer gemaakt. Het Veluwse ijzer heeft zijn weg gevonden naar handelscentra in de Lage Landen en waarschijnlijk ook daarbuiten.
Vrijstellingsdiepte
Geen vrijstellingsdiepte.
Bij dit rijksmonument gaat het om archeologische resten op en/of dicht onder het maaiveld; daarom is er geen vrijstellingsdiepte van toepassing. Daarnaast is altijd een vergunning vereist voor:
- het ophogen, verlagen of egaliseren van het terrein;
- bouw-, sloop- of graafwerkzaamheden waarvoor een omgevingsvergunning of ontgrondingenvergunning vereist is;
- het aanbrengen van verhardingen;
- het aanplanten en verwijderen van (diep wortelende) bomen en struiken;
- plaggen;
- chopperen.
Archeologisch rijksmonumentenpaspoort
Nederland kent circa 1500 archeologische rijksmonumenten. Om eigenaren beter te informeren over 'hun' monument heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in 2023 per monument een archeologisch rijksmonumentenpaspoort uitgegeven. Het bevat informatie over locatie, ouderdom en het type monument, aangevuld met gegevens over bescherming en zorgvuldig gebruik. Deze pagina is (deels) opgesteld en/of aangevuld op basis van dit paspoort. Het is een aanvulling op de monumentgegevens in het Rijksmonumentenregister.
Zie ook
Artikelen- Rijksmonumenten
- Archeologische rijksmonumenten
- Archeologische monumentenzorg
- Archeologie - types complexen
Meer informatie Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.
Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 28 mrt 2024 om 14:20.