Amsterdam - Bij Spinhuisstraat 1 - Spinhuispoort
< RijksmonumentenMonumentnummer: 5543
Introductie
Toegangspoort in de zijgevel (Spinhuissteeg) van het Spinhuis aan de Oudezijds Achterburgwal 185. Rijk gebeeldhouwde poort met dubbele ionische zuilen. Boven de poort een reliëf van drie vrouwen, Vrouwe Justitia geselt één van hen. Daaronder de spreuk:
Schrik niet ik wreek geen quaat maar dwing tot goet
Straf is myn hant maar lieflyk myn gemoet
Kenmerken
- Datering: 1607
- Architect: Hendrick de Keyser ( toeschrijving van het reliëf)
- Bouwstijl: Hollandse renaissance
- Rijksmonument sinds: 6 oktober 1970
Aanleiding voor de bescherming
De poort is ingeschreven in het rijksmonumentenregister bij de eerste aanwijzing van rijksmonumenten onder de Monumentenwet 1961. De poort heeft een ruimtelijk functionele relatie met het Spinhuis, (Amsterdam - Oudezijds Achterburgwal 185 - Spinhuis), dat om de hoek aan de Oudezijds Achterburgwal is gelegen.
Geschiedenis
De poort hoort bij het Spinhuis, maar is ouder dan het huidige Spinhuis gebouw. Dit is in 1643 herbouwd nadat het oude Spinhuis op deze locatie door brand was verwoest. De poort uit 1607 is daarbij dus behouden gebleven. In 1782 verhuisde het Spinhuis naar een nieuwe locatie in de Roetsersstraat. Het reliëf van de poort werd daar herplaatst, maar is in 1911 is het weer herenigd met de poort.
In 2008-2010 is de poort gerestaureerd. Daarvoor is kleurhistorisch onderzoek gedaan op grond waarvan de oude polychromie weer is aangebracht. Een aantal onderdelen, de heraldische leeuwen en het schild zijn vervangen en de kroon is gereconstrueerd.
Toeschrijving aan Hendrick de Keyser
Hoewel de naam van Hendrick de Keyser veelvuldig wordt genoemd bij de poort, wordt ook wel gesproken van een toeschrijving. De Keyser overlijdt in 1621. Daardoor kan zijn naam niet aan het reliëf worden verbonden met het herbouwjaar van het Spinhuis van 1643. De stijlkenmerken van de poort, die nog meer neigen naar de oudere Hollandse renaissance (voluten, rolwerk, diamantknoppen) dan naar het Hollands classicisme, maken een datering in 1607 en daarmee een toeschrijving aan Hendrick de Keyser meer voor de hand liggend.
Bronnen en verwijzingen
- Gemeente Amsterdam, Vrouwenproblemen in de stad. 15 augustus 2019.
- Luc Megens, Henk van Keulen, Judith Bohan - Kleuronderzoek aan de geschilderde afwerking van de Spinhuispoort, Spinhuissteeg 1 te Amsterdam, toegeschreven aan Hendrik de Keyser, 1645 (RM5543) / Projectleider: Matthijs de Keijzer. - Haarlem : s.n. - 2008
Zie ook
MonumentenArtikelenHoort bij deze thema'sBeschermd stads- en dorpsgezicht BegrippenMeer informatieMeer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 1 okt 2024 om 02:01.