Appeltern - Maasdijk 6 - Huis Appeltern

⇐ (8193) monumentenregisterMonumentnummer: 8193

Introductie

Restant van het uit de late middeleeuwen daterende kasteel Appeltern. Het huidige gebouw is een uit het einde van de achttiende eeuw daterende vleugel, die tegen het in 1881 gesloopte huis was aangebouwd.

Kenmerken

• Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1350
• Bouwstijl: n.v.t.
• Rijksmonument sinds: 01 december 1971

Geschiedenis

De oudste vermelding van het kasteel dateert uit 1379, wanneer het in leen wordt opgedragen aan de hertog van Gelre. Het is mogelijk niet lang daarvoor gebouwd. In 1672 is het kasteel door de Franse troepen grotendeels verwoest. Het is daarna herbouwd en in de achttiende eeuw nog uitgebreid met een washuis. In 1881 is het kasteel gesloopt, met uitzondering van het washuis dat tot het huidige landhuis is verbouwd.

Omschrijving

Uit de vermelding ‘huys ende hoffstadt’ is niet af te leiden hoe het huis er in de veertiende eeuw uit zag, noch of het bestond uit een hoofd- en voorburcht. De oudste afbeelding dateert uit circa 1730 en laat een groot symmetrisch huis vanuit het zuidwesten zien, met tegen de zuidzijde een iets lagere aanbouw met een traptoren in de hoek tussen beide bouwdelen. In die aanbouw zou, gelet op de plaatsing van de vensters in het midden van de gevel, een veertiende-eeuws gebouw schuil kunnen gaan. In de achttiende eeuw is aan de noordzijde een vleugel aangebouwd met daarin een washuis. Nadat het huis

Omgeving

Het huis is gelegen aan de oostzijde van een groot, langgerekt omgracht eiland. De toegang bevindt zich aan de oostzijde en daar bevinden zich ook de twee bouwhuizen en de oprijlaan. Het is gezien de grootte van het eiland niet ondenkbaar dat zich hier in oorsprong wellicht ook een voorburcht bevond en dat de toegang tot het kasteel misschien is verplaatst bij de herbouw na 1672. Er zijn op het Actueel Hoogtebestand Nederland echter geen sporen te zien van een gracht die het eiland wellicht ooit in tweeën verdeelde. Rond de gracht loopt een met bomen beplante singel.

Bronnen en verwijzingen

• Capelleveen, F.J. van, ‘Kasteel Appeltern’, Tweestromenland, 6 (1970) nr. 8, 35-36.
• Jas, Jorien, Frank Keverling Buisman, Elyze Storm-Smeets, et al. red., Kastelen in Gelderland, Utrecht 2013, 478-479.
• Kastelenlexicon
• Valkenburg, C.C. van, ‘Het leven op het Huis Appeltern in het midden der 19de eeuw’, Bijdragen en Mededelingen Vereniging Gelre, 60(1961), 209-218.

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Monumenten - Kastelen, landhuizen en parken

Hoort bij deze thema's

• Kastelen, landhuizen en parken
• Monumenten

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---