Appingedam - Jan Bronsweg 4

(8224) monumentenregisterMonumentnummer: 8224

Introductie

Boerderij, waarvan het voorhuis in de vorm van een dwarshuis is opgetrokken onder een zadeldak haaks op dat van de schuur en tussen twee topgevels.

Voorzijde van de boerderij met voorhuis. Foto door H.M. van den Berg, 1965. Beeldbank RCE, CC BY-SA 3.0

Kenmerken

• Datering: eerste helft van de 19e eeuw
• Rijksmonument sinds: 17 september 1974

Versterkingsopgave

De kennis op deze pagina is (deels) verzameld in het kader van de versterkingsopgave als gevolg van de aardbevingsproblematiek in de provincie Groningen. De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) was de opdrachtgever voor deze versterkingsopgave in de periode 2016 t/m 2028.

Totaal omvat de versterkingsopgave ongeveer 360 rijksmonumenten. Deze rijksmonumenten zijn aan de hand van een norm constructief onderzocht op voldoende veiligheid voor de bewoners en gebruikers. De monumenten die constructief niet voldoen aan de norm zijn versterkt. Iedere versterkingsopgave is steeds zo veel mogelijk gecombineerd met een instandhouding-, verduurzamings- en/of herbestemmingsopgave.

Kennis en informatie

(Bron: Spruit, M. Bouwhistorische verkenning met waardenstelling Jan Bronsweg 4 te Appingedam. Utrecht : Hylkema Erfgoed, 2023)

De huidige boerderij dateert uit de eerste helft van de 19e eeuw (1842) en heeft een voorganger die terug gaat tot de 17e eeuw. Voor zover waarneembaar zijn geen hergebruikte onderdelen van deze voorganger in de huidige boerderij aanwezig. De voorganger van de bestaande boerderij betrof een achterhuis met Friese schuur.

In 1842 is de boerderij vergroot tot een kop-hals-rompboerderij met het voorhuis in de vorm van een dwarshuis. Het voorhuis is een bouwlaag hoog met een zadeldak gedekt met keramische pannen. De dakvlakken van de hoofdschuur en de (bij)schuur zijn grotendeels rietgedekt, de onderzijden van de dakvlakken zijn gedekt met keramische pannen.

In 1884 is de grote schuur verlengd.

Omstreeks 1950 is de hals opnieuw opgemetseld en zijn de vensters in de linker zijgevel vernieuwd.

Het interieur is gemoderniseerd in 1963, waarbij de bedstedewand verloren is gegaan.

De schuur is in 1980 opnieuw ingericht als dubbele koestal met gruppen. De verdiepingsvloer dateert uit deze tijd.

Gebruik: Agrarisch gebruik.

Monumentale waarde

De monumentale (kern)waarden van het rijksmonument zijn gelegen in de 19e-eeuwse verschijningsvorm van de boerderij, de toegepaste materialen, de constructie en de detaillering uit die tijd.

Bronnen en verwijzingen

• Beeldbank Groningen Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Beeldbank RCE Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Bibliotheek RCE P.W. Havik, ‘Oldambtster boerderijen’, jaarverslag Stichting Historisch Boerderij Onderzoek (1995, p. 57-68).
• Bibliotheek RCE H. P. van Beveren, Appingedam. Jan Bronsweg 4. voorheen Heiligegravenweg. Part. beroep : Een boerenbedrijf dat als zodanig gebruikt wordt, 1973.
• Bibliotheek RCE J.E. Emmelkamp, De historie van boerderijen en molens in de gemeente Appingedam 2005 (p.407t/m 410).
• Bibliotheek RCE Bouwhistorische verkenning met waardenstelling Jan Bronsweg 4 te Appingedam, Hylkema Erfgoed, 2023
• Kunst en architectuur in Eemsdelta: Staat in Eemsdelta, gemeente Eemsdelta

Zie ook

Artikelen

• Aardbevingen - Werkproces versterken erfgoed
• Aardbevingen - lijst rijksmonumenten (Let op: pagina bestaat niet.)
• Rijksmonumenten

Hoort bij deze thema's

• Aardbevingen in Groningen
• Monumenten
• Thema/Boerderijen molens en bedrijven (Let op: pagina bestaat niet.)

Begrippen

grupstallen, kop-hals-rompboerderijen en dwarshuizen

Meer informatie

Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.

Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.