Appingedam - Wijkstraat 1

(8245) monumentenregister Monumentnummer: 8245

Introductie

Secretarie. In de as van de Wijkstraat gelegen landelijk gebouw onder schilddak; de middenpartij ter breedte van drie traveeën is voor het schilddak met een verdieping verhoogd. Omlijste ingang waarin mooie paneeldeur. Stoep met bewerkte wangstukken. In de linkervoorkamer schoorsteenmantel uit de bouwtijd, eerste helft 19e eeuw.

Kenmerken

• Datering: 1837
• Rijksmonument sinds: 7 mei 1968

Versterkingsopgave

De kennis op deze pagina is (deels) verzameld in het kader van de versterkingsopgave als gevolg van de aardbevingsproblematiek in de provincie Groningen. De Nationaal Coördinator Groningen (NCG) was de opdrachtgever voor deze versterkingsopgave in de periode 2016 t/m 2028.

Totaal omvat de versterkingsopgave ongeveer 360 rijksmonumenten. Deze rijksmonumenten zijn aan de hand van een norm constructief onderzocht op voldoende veiligheid voor de bewoners en gebruikers. De monumenten die constructief niet voldoen aan de norm zijn versterkt. Iedere versterkingsopgave is steeds zo veel mogelijk gecombineerd met een instandhouding-, verduurzamings- en/of herbestemmingsopgave.

Kennis en Informatie

(Bron: S.S. Veldhuis, BAAC: Appingedam, Wijkstraat 1-1A, Woonhuis: Bouwhistorische verkenning, 2023)

Synco Reijnders, een notaris en van 1833-1843 burgemeester van Appingedam, laat het huidige pand bouwen als burgemeesterswoning met drie schilddaken.

In 1863 verkoopt Reijnders het huis en erf aan de notaris Luca Wilderranck de Blécourt. In 1891 overlijdt hij en laat alles na aan zijn zoon Jacob, die zijn vader ook opvolgt als notaris. In 1897 komt het huis en erf in bezit van Sieberen Boltjes. Deze notaris laat de drie schilddaken vervangen door de huidige kapconstructie, namelijk een zadeldak geflankeerd door twee lessenaarsdaken met schildeinden. In 1906 wordt het pand verkocht aan de notaris George Cornelis de Lanooy die het in 1936 overdraagt aan de gemeente Appingedam, die hier tot 1995 gehuisvest was. In deze periode wordt het huis grondig verbouwd.

Alleen van de verbouwing van 1935 weten we wie de architect was, namelijk Evert Rozema (1892-1964), geboren te Loppersum.

Gebruik: woonhuis, secretarie (van 1936 tot 1995), woonhuis.

Monumentale waarde

De monumentale (kern)waarde van het rijksmonument is gelegen in de 19e eeuwse verschijningsvorm van de notariswoning in het exterieur (1837/ 1897/ 1906) en de 20e eeuwse verschijning van de secretarie van de gemeente in het interieur (1936). Verder alle historische materialen (en bouwfragmenten) zoals deze bewaard zijn gebleven uit de 19e een vroege 20e eeuw.

Bronnen en verwijzingen

• DBNL Stenvert e.a. (1998). Monumenten in Nederland. Groningen. Zwolle: Waanders Uitgevers.
• DBNL Ozinga, M.D. (1940). De monumenten van geschiedenis en kunst in Oost-Groningen. Den Haag: Rijksuitgeverij dienst van de Nederlandsche staatscourant.
• RCE kennisdossier (PDF): RCE kennisdossier 8245 Appingedam Wijkstraat 1 (bestuursgebouw en onderdl)
• S.S. Veldhuis, BAAC: Appingedam, Wijkstraat 1-1A, Woonhuis: Bouwhistorische verkenning, 2023

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Aardbevingen - Werkproces versterken erfgoed
• Aardbevingen - Lijst rijksmonumenten

Hoort bij deze thema's

• Monumenten
• Aardbevingen in Groningen

Beschermd stads- en dorpsgezicht

• Appingedam

Meer informatie Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.

Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.