Middenbeemster - Middenweg 178

(8822) monumentenregister Monumentnummer: 8822

Introductie

Voormalige hervormde pastorie. Rechthoekig gebouw met schilddak. In de 19de eeuw is de voorgevel vernieuwd en voorzien van een erker. De pastorie is bewoond geweest door de schrijfster Betje Wolff-Bekker.

Kenmerken

• Datering: 1666, voorgevel 19de eeuws
• Bouwstijl: neoclassicisme (voorgevel)
• Rijksmonument sinds: 02-05-1968

Aanleiding voor de bescherming

Het pand is ingeschreven in het rijksmonumentenregister in de eerste reeks aanwijzingen in het kader van de Monumentenwet 1961.

Museum

Sinds 1950 is in de pastorie het Betje Wolff Museum gevestigd. In het museum is haar gerestaureerde schrijfkamer te zien met in de kasten haar boeken en die van Aagje Deken. Daarnaast enkele stijlkamers uit verschillende perioden, zoals de keuken en de domineeskamer. Achter het huis ligt een boomgaardtuin.

Canon van Nederland, venster 25 - Sara Burgerhart

Na een schandaal in Vlissingen, huwt Elisabeth (Betje) Bekker op 18 november 1759 de 52-jarige predikant Adriaan Wolff. Het paar neemt zijn intrek in de pastorie in Middenbeemster waar Wolff predikant is. Hier begint Betje met schrijven, artikelen, gedichten en vertalingen. In haar eigen werk getuigt zij van een onafhankelijke geest met een scherpe blik en pen. De positie van meisjes en vrouwen heeft haar belangstelling. In haar geschriften stimuleert ze hun zelfbewustzijn en vrijheid.

Op 29 april 1777 sterft haar echtgenoot. Betje, die op dat moment al een vriendschap met Aagje Deken onderhoudt, nodigt haar vriendin uit in de pastorie te komen wonen. Aagje komt daar een dag later aan. In september van dat jaar verhuist het duo naar de Rijp, waar hun gemeenschappelijke schrijverschap zich ontwikkelt. De basis voor het boek Sara Burgerhart ligt in de Rijp. Het boek wordt echter uitgegeven als zij naar Beverwijk zijn verhuisd. (Zie verder De Rijp en Rijksmonument 17139).

Schrijvershuis

In het artikel Rijksmonumenten - Canonvenster 45 - Annie M.G. Schmidt wordt aandacht besteed aan het fenomeen schrijvershuizen. Dit huis is er daar één van.

Advies omgevings­vergunning

Over dit monument is advies uitgebracht:

• Middenbeemster - Advies 1162842 (24 september 2021)

Adviezen van voor 1 januari 2024 zijn uitgebracht in het kader van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Adviezen vanaf 1 januari 2024 zijn uitgebracht in het kader van de Omgevingswet, rijksmonumentenactiviteit.

Bronnen en verwijzingen

• Historisch Genootschap Beemster: Betje Wolff Museum

Zie ook

Monumenten

• De Rijp - Rechtestraat 36
• De Rijp - Rechtestraat 40

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Rijksmonumenten - Canonvenster 25 - Sara Burgerhart
• Rijksmonumenten - Canonvenster 45 - Annie M.G. Schmidt

Hoort bij deze thema's

• Monumenten

Begrippen

Neoclassicisme en pastorieën

Meer informatie Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.

Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.