Subsidies - zelfstandig onderdeel


Introductie

Subsidieregeling instandhouding monumenten

Bij de aanvraag van een instandhoudingssubsidie voor uw rijksmonument kan het nodig zijn dat u een zelfstandig onderdeel van uw monument moet aantonen.

Wat is een zelfstandig onderdeel?

Een zelfstandig onderdeel van een rijksmonument is de kleinste eenheid waarvoor u subsidie kunt aanvragen. Wat als een zelfstandig onderdeel wordt gezien, verschilt voor gebouwde en voor groene en archeologische rijksmonumenten.

Gebouwde rijksmonumenten

Bij gebouwde rijksmonumenten geldt elke zelfstandig bouwkundige eenheid als zelfstandig onderdeel. Een zelfstandig bouwkundige eenheid is een bouwwerk dat in zowel constructief en functioneel als in functioneel opzicht één geheel vormt.

Hieronder staat een nadere uitleg:

  • Eén onroerende zaak geldt in principe als één zelfstandig bouwkundige eenheid.
  • In het algemeen zullen vrijstaande bouwwerken worden aangemerkt als zelfstandige bouwkundige eenheden.
  • Bij aan elkaar vast gebouwde bouwwerken kan worden gesproken van verschillende zelfstandige bouwkundige eenheden, als ze in constructief én in functioneel opzicht van elkaar gescheiden zijn. Dit gaat vrijwel altijd op voor:
    • twee-onder-een-kap woningen. Dit wordt gezien als twee zelfstandig bouwkundige eenheden. Maar ook bijvoorbeeld een kerk met een aangebouwde kerkhofmuur of een molen op een vestingmuur;
    • een woonblok met doorlopend dak (bijvoorbeeld bij rijtjeshuizen). Hiervoor geldt elke verticale eenheid van fundering tot en met het dak als één zelfstandige bouwkundige eenheid.
  • Appartementen, bijvoorbeeld in een woonblok of flat zijn bouwkundig niet zelfstandig en worden dus niet als zelfstandige bouwkundige eenheid aangemerkt. Net als bestanddelen van een onroerende zaak, zoals aan- of uitbouw, kap, fundering, gevel of een orgel in een kerk. Hiervoor kan geen aparte subsidieaanvraag worden ingediend.
  • Uitsluitend bij de Subsidieregeling instandhouding monumenten: een toren van een kerkgebouw is altijd een zelfstandig onderdeel, ook al is deze constructief en functioneel verweven met het kerkgebouw.
  • Kleine gebouwde elementen binnen een groenaanleg, zoals bruggen, priëlen, standbeelden, grafmonumenten en tuinmuren zijn een zelfstandige bouwkundige eenheid voor zover zij in bouwkundig, constructief en functioneel opzicht één geheel vormen en duurzaam met de aarde zijn verbonden.

Groene en archeologische rijksmonumenten

Groene monumenten, zoals een tuin- en parkaanleg, en archeologische rijksmonumenten kunnen uit meerdere zelfstandige onderdelen bestaan door gedeeld eigenaarschap. Het deel dat aan dezelfde eigenaar behoort (in kadastrale percelen uitgedrukt) is dan een zelfstandig onderdeel. De subsidieaanvraag geldt altijd voor alle percelen binnen de aanleg of het archeologische rijksmonument. U kunt dus niet zelf een zelfstandig onderdeel afsplitsen ten behoeve van een subsidieaanvraag.

Subsidieaanvraag splitsen of combineren?

Als uw rijksmonument uit meerdere zelfstandige onderdelen bestaat (bijvoorbeeld een kerk en een toren), kunt u naar keuze een gecombineerde subsidieaanvraag doen, of voor elk zelfstandig onderdeel een aparte aanvraag.

  • Een gecombineerde aanvraag is bijvoorbeeld interessant als de subsidiabele kosten voor de afzonderlijke zelfstandige onderdelen niet boven het drempelbedrag zouden uitkomen.
  • In andere situaties kan splitsen juist interessant zijn om een grotere kans te maken op subsidieverlening. Als er meer subsidie wordt aangevraagd dan er budget is, hebben aanvragen met een lagere totale begroting voorrang. Let op: als u per zelfstandig onderdeel een aparte aanvraag indient dan moeten in het subsidieportaal per onderdeel alle stappen worden doorlopen. De benodigde stukken (zoals een begrotingsmodel, inspectierapport en de herbouwwaarde) mogen alléén betrekking hebben op dat onderdeel.

Een zelfstandig onderdeel waarvoor u subsidie aanvraagt, moet uiteraard wel beschermd zijn. Is het een bouwwerk (behalve gebouwen kunnen dat bijvoorbeeld ook kleine gebouwde elementen zijn zoals tuinvazen, standbeelden of grafstenen), dan moet het expliciet genoemd zijn in de omschrijving van het rijksmonument in het rijksmonumentenregister.

Voorbeelden en foto's

Een aantal voorbeelden met foto's zijn te vinden in Subsidies - zelfstandig onderdeel - voorbeelden.

Subsidieregeling stimulering herbestemming

Dit artikel is naast de Subsidieregeling instandhouding monumenten ook van toepassing op de Subsidieregeling stimulering herbestemming monumenten.

U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 4 mrt 2025 om 10:24.