Toegang tot digitaal materiaal - doelgroepen vaststellen
Introductie
Omschrijf de doelgroepen van de digitale collectie.
Wat is de definitie van doelgroep?
Het OAIS model definieert doelgroep als “the subset of Consumers expected to independently understand the archived information in the form in which it is preserved and made available by the OAIS”. Diverse instellingen die digitale collecties beheren noemen de doelgroep ook wel de ‘aangewezen doelgroep’.
De doelgroep kan uit meerdere gebruikersgroepen bestaan. Niet alleen uit verschillende typen eindgebruikers maar bijvoorbeeld ook uit medewerkers van de eigen organisatie of van gerelateerde organisaties. De doelgroep kan zelfs verschillend zijn per collectie en zou in dit geval omschreven moeten worden per collectie. Daarnaast is het van belang dat de organisatie zicht houdt op mogelijk veranderende eisen van de doelgroep. Zie ook de uitwerking Preservation watch.
Wat is het risico als we de doelgroepen niet identificeren?
Wanneer een organisatie er, als eigenaar van een digitaal archief, niet in slaagt om de gebruikersgroep(en) van een collectie te identificeren, dan kan het zijn dat deze gebruikersgroep de digitale informatie uit het digitaal archief niet kan begrijpen, gebruiken of hergebruiken. Dit kan een serieus risico vormen voor het voortbestaan van de collectie
De behoeftes van verschillende gebruikersgroepen kunnen heel verschillend zijn. In het duurzaamheidsbeleid omschrijft een organisatie hoe zij aan deze verschillende behoeftes tegemoet denkt te komen.
Welke vragen kunnen wij onszelf stellen?
- Hoe brengen wij onze gebruikers in kaart?
- Hoe brengen wij de wensen en eisen van onze gebruikers in kaart?
- Heeft onze organisatie een specifieke doelgroep vastgesteld voor de digitale collectie?
- Heeft onze organisatie een specifieke doelgroep vastgesteld voor specifieke collectie onderdelen?
- Hebben wij vastgesteld welke kennis wij bij de doelgroep veronderstellen? (Knowledge base)
Hoe verwoorden andere instellingen doelgroepen vaststellen?
DANS
De aangewezen doelgroep van het Archief bestaat overwegend uit onderzoekers in de geestes- en maatschappijwetenschappen. Het Archief houdt contact met deze gemeenschap door inhoudelijke contacten, bijvoorbeeld tijdens de verwerving en opname van data, in projecten voor toegepast onderzoek, als deelnemer aan Europese onderzoeksinfrastructuren, door pilotstudies met dataproducenten, via training en consultancy en door het aanbieden van vakspecifieke services.
Preserveringsplan van Data Archiving and Networked Services (DANS)
Koninklijke Bibliotheek
De KB slaat haar tekstuele erfgoed digitaal duurzaam op voor de actuele en toekomstige gebruiker. De huidige collecties in het e-Depot worden duurzaam gepreserveerd voor de volgende designated communities:
- de leveranciers (uitgevers, overheid en onderzoeksinstellingen), en voor
- het Nederlandse publiek, waaronder onderzoekers & wetenschappers.
Het is de ambitie van de KB in de volgende versie van het e-Depot de gepreserveerde collecties op meerdere manieren beschikbaar te kunnen maken, zoals bijvoorbeeld via directe online toegang (open access) en voor text and data mining (TDM), zulks uiteraard in overleg met rechthebbenden en leveranciers.
Vanuit haar publieke taak beoogt de KB deze collecties minimaal intramuraal toegankelijk te maken. Voor de gebruiker van nu houdt dit in: binnen de muren van de KB in Den Haag. Algemeen uitgangspunt voor de KB is, dat de toegang van het publiek tot haar duurzaam bewaarde collecties niet marktverstorend mag zijn.
Nationaal Archief
Daarnaast start het NA met community monitoring. Deze functie brengt de wensen en eisen van designated communities in kaart wat betreft toegang en gebruik van digitale informatie via het e-Depot. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen uitgeplaatste informatie (ambtelijke keten) en de overgebrachte informatie (burgerlijke keten).
Continue community monitoring is noodzakelijk om tegemoet te kunnen blijven komen aan de veranderende wensen en eisen van bestaande en potentiële gebruikersgroepen. Het NA doet dit onder andere via de consumer kant van de preservation watch (designated community).
Zie ook
Artikelen- Toegang tot digitaal materiaal - begrijpelijkheid door representatie-informatie
- Toegang tot digitaal materiaal - bruikbaarheid
- Toegang tot digitaal materiaal - dissemination information package (DIP)
- Toegang tot digitaal materiaal - toegangsrechten
- Toegang tot digitaal materiaal - zoekfaciliteiten
Specialist(en)
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 24 jan 2023 om 09:42.