Begraafplaatsen - beheer en onderhoud: verschil tussen versies

kGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 15: Regel 15:


====Wijzigingen aan bestaande bouwwerken====
====Wijzigingen aan bestaande bouwwerken====
Gebouwen worden aangewezen als rijksmonument om ze in stand te houden. Als het nodig is mogen wel aanpassingen of wijzigingen aan het gebouw gedaan worden. In een vooroverleg, dat vooraf gaat aan de vergunningsprocedure, waarbij de gemeente het eerste aanspreekpunt is, wordt besproken en vastgesteld in hoeverre de aanpassing of wijziging acceptabel is. Belangrijk is dat de monumentale waarden van het gebouw voldoende worden gerespecteerd. Hoe unieker het gebouw, het gebruikte materiaal of de toepassing daarvan, hoe meer gestreefd zal worden naar een goede restauratie of gelijkwaardige vervanging. Het kan niet zo zijn dat stalen kozijnen zonder meer worden vervangen door exemplaren van kunststof. Zo wordt er ook in het geval van uitbreiding uiteraard bekeken in hoeverre het bestaande gebouw in zijn waarde gelaten wordt. De bedrijfsvoering, energiehuishouding en duurzaamheid spelen daarbij een rol. Het heeft immers geen zin gebouwen aan te passen of te restaureren die vervolgens onbruikbaar blijken en leeg komen te staan, om zo alsnog ten prooi te vallen aan verval.
Gebouwen worden aangewezen als rijksmonument om ze in stand te houden. Als het nodig is mogen wel aanpassingen of wijzigingen aan het gebouw gedaan worden. In een vooroverleg, dat vooraf gaat aan de vergunningprocedure, waarbij de gemeente het eerste aanspreekpunt is, wordt besproken en vastgesteld in hoeverre de aanpassing of wijziging acceptabel is. Belangrijk is dat de monumentale waarden van het gebouw voldoende worden gerespecteerd. Hoe unieker het gebouw, het gebruikte materiaal of de toepassing daarvan, hoe meer gestreefd zal worden naar een goede restauratie of gelijkwaardige vervanging. Het kan niet zo zijn dat stalen kozijnen zonder meer worden vervangen door exemplaren van kunststof. Zo wordt er ook in het geval van uitbreiding uiteraard bekeken in hoeverre het bestaande gebouw in zijn waarde gelaten wordt. De bedrijfsvoering, energiehuishouding en duurzaamheid spelen daarbij een rol. Het heeft immers geen zin gebouwen aan te passen of te restaureren die vervolgens onbruikbaar blijken en leeg komen te staan, om zo alsnog ten prooi te vallen aan verval.


====Hergebruik bouwwerken als urnenbewaarplaats====
====Hergebruik bouwwerken als urnenbewaarplaats====
Beschermde lijkenhuisjes, aula’s en kapellen kunnen uitstekend dienen als urnenbewaarplaats. Daarvan zijn her en der in ons land al voorbeelden te vinden. Ook muren van gebouwen kunnen gebruikt worden voor urnennissen. Afhankelijk van materiaal en vormgeving kan een dergelijke nieuwe vorm een waardevolle toevoeging vormen, zeker als de ingreep omkeerbaar is. Ook voor zulke ingrepen is in de meeste gevallen een vergunning nodig.
Beschermde lijkenhuisjes, aula’s en kapellen kunnen uitstekend dienen als urnenbewaarplaats. Daarvan zijn her en der in ons land al voorbeelden te vinden. Ook muren van gebouwen kunnen gebruikt worden voor urnennissen. Afhankelijk van materiaal en vormgeving kan een dergelijke nieuwe vorm een waardevolle toevoeging vormen, zeker als de ingreep omkeerbaar is. Ook voor zulke ingrepen is in de meeste gevallen een omgevingsvergunning nodig.


====Nieuwe bouwwerken====
====Nieuwe bouwwerken====
Op veel oude begraafplaatsen worden ook nieuwe bouwwerken geplaatst. Behalve dienstgebouwen zijn dat vooral columbaria of urnenmuren en soms crematoria. Wanneer de aanleg van een begraafplaats beschermd is, dan is voor zo’n voorziening niet alleen een bouwvergunning nodig, maar ook een vergunning conform de Omgevingswet. Voor wijzigingen aan beschermde begraafplaatsen is de gemeente het aanspreekpunt. Bij het afgeven van die vergunning wordt beoordeeld in hoeverre nieuwe bouwwerken of aanpassingen een aanwinst vormen, dan wel de historische aanleg of het beeld verstoren. Overleg met de gemeente en eventueel de RCE voordat de vergunningprocedure in gang wordt gezet. Dat zorgt dat het proces beter en sneller verloopt.  
Op veel oude begraafplaatsen worden ook nieuwe bouwwerken geplaatst. Behalve dienstgebouwen zijn dat vooral columbaria of urnenmuren en soms crematoria. Wanneer de aanleg van een begraafplaats beschermd is, dan is voor zo’n voorziening niet alleen een bouwvergunning nodig, maar ook een omgevingsvergunning. Voor wijzigingen aan beschermde begraafplaatsen is de gemeente het aanspreekpunt. Bij het afgeven van die vergunning wordt beoordeeld in hoeverre nieuwe bouwwerken of aanpassingen een aanwinst vormen, dan wel de historische aanleg of het beeld verstoren. Overleg met de gemeente en eventueel de RCE voordat de vergunningprocedure in gang wordt gezet. Dat zorgt dat het proces beter en sneller verloopt.  


===Groen – aanleg – beplanting – inrichting===
===Groen – aanleg – beplanting – inrichting===
Regel 30: Regel 30:


====Onderzoek====
====Onderzoek====
Om goede beslissingen in het groenbeheer van een beschermde begraafplaats te kunnen nemen, is in veel gevallen eerst een cultuurhistorische analyse of tuinhistorisch onderzoek nodig. De gegevens uit zo’n onderzoek vormen de basis voor een beheervisie waarin wordt beschreven wat de waarden zijn en welke prioriteiten daar bij horen in de komende 8 tot 10 jaar. Door ver vooruit te kijken is het mogelijk om zowel het boombeheer als ander groot onderhoud te overzien, te prioriteren en te plannen. Op die manier kan het budget optimaal ingezet worden. Bovendien is duidelijker hoe te handelen bij calamiteiten zoals stormschade.  
Om goede beslissingen in het groenbeheer van een beschermde begraafplaats te kunnen nemen, is in veel gevallen eerst een cultuurhistorische analyse of tuinhistorisch onderzoek nodig. De gegevens uit zo’n onderzoek vormen de basis voor een beheervisie waarin wordt beschreven wat de waarden zijn en welke prioriteiten daar bij horen in de komende 8 tot 10 jaar. Door ver vooruit te kijken is het mogelijk om zowel het boombeheer als ander groot onderhoud te overzien, te prioriteren en te plannen. Op die manier kan het budget optimaal ingezet worden. Bovendien is duidelijker hoe te handelen bij calamiteiten zoals stormschade.  


====Beheerplan====  
====Beheerplan====  
Regel 54: Regel 54:


===Grijs – grafmonumenten===
===Grijs – grafmonumenten===
Grafmonumenten vormen een belangrijk onderdeel van begraafplaatsen. Ze bepalen door hun vormgeving en materiaaltoepassing in hoge mate het beeld. Met de inscripties en iconografie vertellen zij het verhaal van bewoners en gebeurtenissen. Voor de dagelijkse praktijk van het begraven en plaatsen van grafmonumenten is geen vergunning nodig. Aanvullende regels voor het plaatsen van nieuwe grafmonumenten op historische begraafplaatsen kunnen eventueel opgenomen worden in verordening of reglement van de begraafplaats zelf.
Grafmonumenten vormen een belangrijk onderdeel van begraafplaatsen. Ze bepalen door hun vormgeving en materiaaltoepassing in hoge mate het beeld. Met de inscripties en iconografie vertellen zij het verhaal van bewoners en gebeurtenissen. Voor de dagelijkse praktijk van het begraven en plaatsen van grafmonumenten is geen omgevingsvergunning nodig, zolang daarbij de monumentale waarden van de begraafplaats in acht genomen worden. Aanvullende regels voor het plaatsen van nieuwe grafmonumenten op historische begraafplaatsen kunnen eventueel opgenomen worden in verordening of reglement van de begraafplaats zelf.


====Hergebruik====
====Hergebruik====
Regel 72: Regel 72:


===Karakteristiek behouden===
===Karakteristiek behouden===
In de regelgeving en de toepassing van die regels moet goed gelet worden op hoe regels over materiaalgebruik en maatvoering het beeld van een begraafplaats bepalen, zeker in geval van beschermde begraafplaatsen. Als een gelijkvormig beeld bijvoorbeeld karakteristiek is voor de begraafplaats, dan kan daarop doorgegaan worden om het beeld in stand te houden. Een zekere vrijheid bij het plaatsen van nieuwe monumenten biedt weliswaar gelegenheid aan nieuwe verschijningsvormen en materiaaltoepassingen, maar kan in geval van beschermde grafvelden het specifieke karakter aantasten. Zo zijn in de loop der tijd veel karakteristieke verticale, natuurstenen grafmonumenten met kruis vervangen door lage brede golfkoppen van gekleurd, hoog gepolijst graniet. Deze vragen door de kleur, vorm en textuur zoveel aandacht voor zichzelf dat dit de beleving van het geheel belemmert.
In de regelgeving en de toepassing van die regels moet goed gelet worden op hoe regels over materiaalgebruik en maatvoering het beeld van een begraafplaats bepalen, zeker in geval van beschermde begraafplaatsen. Als een gelijkvormig beeld bijvoorbeeld karakteristiek is voor de begraafplaats, dan kan daarop doorgegaan worden om het beeld in stand te houden. Een zekere vrijheid bij het plaatsen van nieuwe grafmonumenten biedt weliswaar gelegenheid aan nieuwe verschijningsvormen en materiaaltoepassingen, maar kan in geval van beschermde grafvelden het specifieke karakter aantasten. Zo zijn in de loop der tijd veel karakteristieke verticale, natuurstenen grafmonumenten met kruis vervangen door lage brede golfkoppen van gekleurd, hoog gepolijst graniet. Deze vragen door de kleur, vorm en textuur zoveel aandacht voor zichzelf dat dit de beleving van het geheel belemmert.


===Geschiedvervalsing===
===Geschiedvervalsing===
Regel 82: Regel 82:
|Afbeelding (extern)=[[Bestand:20201006 14. Vrijwilliger begraafplaats.jpeg|400px|rechts|thumb|Vrijwilliger aan het werk met een gasbrander om de ruimte tussen de graven onkruidvrij te houden. De gastank staat op een karretje zodat het werk niet te zwaar is.|alt=Op een begraafplaats brandt een man met een pet op met een gasbrander onkruid weg bij een graf.]]
|Afbeelding (extern)=[[Bestand:20201006 14. Vrijwilliger begraafplaats.jpeg|400px|rechts|thumb|Vrijwilliger aan het werk met een gasbrander om de ruimte tussen de graven onkruidvrij te houden. De gastank staat op een karretje zodat het werk niet te zwaar is.|alt=Op een begraafplaats brandt een man met een pet op met een gasbrander onkruid weg bij een graf.]]
[[Bestand:20201006 1. Grafkruis Kerkhof Heumen.jpeg|400px|rechts|thumb|Op het oude kerkhof van Heumen is dit grafkruis uit 1541 het enige voorwerp dat beschermd is.|alt=Een stenen grafkruis staat op een groen veld met op de achtergrond een muur.]]
[[Bestand:20201006 1. Grafkruis Kerkhof Heumen.jpeg|400px|rechts|thumb|Op het oude kerkhof van Heumen is dit grafkruis uit 1541 het enige voorwerp dat beschermd is.|alt=Een stenen grafkruis staat op een groen veld met op de achtergrond een muur.]]
[[Bestand:20201006 3. kerkhof in Menaldum.jpeg|400px|rechts|thumb|VVoor beschermde kerkhoven wordt vaak de vraag gesteld of alle grafmonumenten ook stuk voor stuk beschermd zijn. Dat is niet het geval, zoals hier op het kerkhof in Menaldum, maar wel het beeld dat alle grafmonumenten gezamenlijk opleveren|alt=Een kerkhof met veel dezelfde grafstenen in zwart of rood graniet, naast een rode bakstenen kerk.]]
[[Bestand:20201006 3. kerkhof in Menaldum.jpeg|400px|rechts|thumb|Voor beschermde kerkhoven wordt vaak de vraag gesteld of alle grafmonumenten ook stuk voor stuk beschermd zijn. Dat is niet het geval, zoals hier op het kerkhof in Menaldum, maar wel het beeld dat alle grafmonumenten gezamenlijk opleveren|alt=Een kerkhof met veel dezelfde grafstenen in zwart of rood graniet, naast een rode bakstenen kerk.]]
[[Bestand:20201006 5. Aula van architect Ravenstein.jpeg|400px|rechts|thumb|De aula van architect Ravenstein op de gemeentelijke begraafplaats stond er lange tijd slecht bij. In 2010 is het gebouw geheel gerestaureerd en aangepast aan de eisen van deze tijd.|alt=Een ronde, stenen aula staat op een plein. Rechts staan een aantal mensen en twee fietsen.]]
[[Bestand:20201006 5. Aula van architect Ravenstein.jpeg|400px|rechts|thumb|De aula van architect Ravenstein op de gemeentelijke begraafplaats stond er lange tijd slecht bij. In 2010 is het gebouw geheel gerestaureerd en aangepast aan de eisen van deze tijd.|alt=Een ronde, stenen aula staat op een plein. Rechts staan een aantal mensen en twee fietsen.]]
[[Bestand:20201006 6. Urnenmuren begraafplaats de Boskamp Assen.jpeg|400px|rechts|thumb|Urnenmuren in de oude aula op gemeentelijke begraafplaats De Boskamp in Assen. Een goede manier om dit bijzondere gebouw in gebruik te houden.|alt=In een binnenruimte met bakstenen muren en een tegelvloer staan verschillende kasten met daarin urnen.]]
[[Bestand:20201006 6. Urnenmuren begraafplaats de Boskamp Assen.jpeg|400px|rechts|thumb|Urnenmuren in de oude aula op gemeentelijke begraafplaats De Boskamp in Assen. Een goede manier om dit bijzondere gebouw in gebruik te houden.|alt=In een binnenruimte met bakstenen muren en een tegelvloer staan verschillende kasten met daarin urnen.]]
Regel 96: Regel 96:
[[Bestand: 20201006 15. Begraafplaats Ter Navolging in Tiel.jpeg|400px|rechts|thumb|Op Ter Navolging in Tiel worden na jarenlange verwaarlozing weer nieuwe graven uitgegeven en is het beheer weer op ‘parkniveau’. Alles met oog voor de historische waarden. |alt=Op een historische begraafplaats liggen veel bloemen en planten op een graf.]]
[[Bestand: 20201006 15. Begraafplaats Ter Navolging in Tiel.jpeg|400px|rechts|thumb|Op Ter Navolging in Tiel worden na jarenlange verwaarlozing weer nieuwe graven uitgegeven en is het beheer weer op ‘parkniveau’. Alles met oog voor de historische waarden. |alt=Op een historische begraafplaats liggen veel bloemen en planten op een graf.]]
|Bron=20201006 Brochure beheer en behoud begraafplaatsen.pdf
|Bron=20201006 Brochure beheer en behoud begraafplaatsen.pdf
|Gerelateerd=Begraafplaatsen - vergunningen en subsidies
|Lid van=Thema/Begraafplaatsen en grafmonumenten,Thema/Groen erfgoed,Thema/Monumenten,Thema/Monumentenzorg,Themas/Kerken
|Lid van=Thema/Begraafplaatsen en grafmonumenten,Thema/Groen erfgoed,Thema/Monumenten,Thema/Monumentenzorg,Themas/Kerken
|Specialisten=Leon Bok
|Specialisten=Leon Bok
|Gerelateerd=Begraafplaatsen - vergunningen en subsidies
}}
}}

Versie van 13 okt 2020 15:11

Elementtype ontbreekt of is ongeldig.

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 13 okt 2020 om 15:11.