Begraafplaatsen - beheer en onderhoud: verschil tussen versies

Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 8: Regel 8:
In het algemeen hebben begraafplaatsen vier componenten, vaak in verschillende combinaties. Dit zijn: rood (bouwwerken), groen (aanleg, beplanting, inrichting), blauw (waterpartijen) en grijs (grafmonumenten). Elk van deze componenten brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee in de dagelijkse beheer- en onderhoudspraktijk.  
In het algemeen hebben begraafplaatsen vier componenten, vaak in verschillende combinaties. Dit zijn: rood (bouwwerken), groen (aanleg, beplanting, inrichting), blauw (waterpartijen) en grijs (grafmonumenten). Elk van deze componenten brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee in de dagelijkse beheer- en onderhoudspraktijk.  


===Rood (bouwwerken)===
===Rood bouwwerken===
Onder bouwwerken op begraafplaatsen verstaan we alle gebouwde constructies en accommodaties, behalve grafmonumenten. Het gaat bijvoorbeeld om poortgebouwen, aula’s, kapellen, dienstgebouwen en –woningen, wacht- en schuilhuisjes, meubilair, baar- en lijkenhuisjes, muren en toegangspoorten, bruggen en columbaria, of wel bovengrondse urnenbewaarplaatsen of grafnissen.
Onder bouwwerken op begraafplaatsen verstaan we alle gebouwde constructies en accommodaties, behalve grafmonumenten. Het gaat bijvoorbeeld om poortgebouwen, aula’s, kapellen, dienstgebouwen en –woningen, wacht- en schuilhuisjes, meubilair, baar- en lijkenhuisjes, muren en toegangspoorten, bruggen en columbaria, of wel bovengrondse urnenbewaarplaatsen of grafnissen.


Regel 23: Regel 23:
Op veel oude begraafplaatsen worden ook nieuwe bouwwerken geplaatst. Behalve dienstgebouwen zijn dat vooral columbaria of urnenmuren en soms crematoria. Wanneer de aanleg van een begraafplaats beschermd is, dan is voor zo’n voorziening niet alleen een bouwvergunning nodig, maar ook een vergunning conform de Omgevingswet. Voor wijzigingen aan beschermde begraafplaatsen is de gemeente het aanspreekpunt. Bij het afgeven van die vergunning wordt beoordeeld in hoeverre nieuwe bouwwerken of aanpassingen een aanwinst vormen, dan wel de historische aanleg of het beeld verstoren. Overleg met de gemeente en eventueel de RCE voordat de vergunningprocedure in gang wordt gezet. Dat zorgt dat het proces beter en sneller verloopt.  
Op veel oude begraafplaatsen worden ook nieuwe bouwwerken geplaatst. Behalve dienstgebouwen zijn dat vooral columbaria of urnenmuren en soms crematoria. Wanneer de aanleg van een begraafplaats beschermd is, dan is voor zo’n voorziening niet alleen een bouwvergunning nodig, maar ook een vergunning conform de Omgevingswet. Voor wijzigingen aan beschermde begraafplaatsen is de gemeente het aanspreekpunt. Bij het afgeven van die vergunning wordt beoordeeld in hoeverre nieuwe bouwwerken of aanpassingen een aanwinst vormen, dan wel de historische aanleg of het beeld verstoren. Overleg met de gemeente en eventueel de RCE voordat de vergunningprocedure in gang wordt gezet. Dat zorgt dat het proces beter en sneller verloopt.  


===Groen (aanleg, beplanting, inrichting)===
===Groen aanleg beplanting inrichting===
Door ouderdom en jarenlang gebruik zijn in veel gevallen  bepaalde karakteristieken van de aanleg, beplanting of inrichting van begraafplaatsen vervaagd of zelfs verloren gegaan – ook bij beschermde begraafplaatsen. Zo kan het padenbeloop zijn gewijzigd, kunnen grafvelden zijn uitgebreid en bomen vervangen door een andere soort of op een andere plek zijn geplant. Bloeiende heesters hebben een beperkte levensduur en moeten daarom met enige regelmaat vervangen worden. Veranderingen kunnen ook komen doordat uit veel registeromschrijvingen onvoldoende valt op te maken wat er nu precies onder het monument wordt verstaan. Ook kan het zijn dat de beheerder onbekend is met het oorspronkelijke ontwerp en de bedoeling ervan.
Door ouderdom en jarenlang gebruik zijn in veel gevallen  bepaalde karakteristieken van de aanleg, beplanting of inrichting van begraafplaatsen vervaagd of zelfs verloren gegaan – ook bij beschermde begraafplaatsen. Zo kan het padenbeloop zijn gewijzigd, kunnen grafvelden zijn uitgebreid en bomen vervangen door een andere soort of op een andere plek zijn geplant. Bloeiende heesters hebben een beperkte levensduur en moeten daarom met enige regelmaat vervangen worden. Veranderingen kunnen ook komen doordat uit veel registeromschrijvingen onvoldoende valt op te maken wat er nu precies onder het monument wordt verstaan. Ook kan het zijn dat de beheerder onbekend is met het oorspronkelijke ontwerp en de bedoeling ervan.


Regel 47: Regel 47:
Veel begraafplaatsen hebben regels voor de toegestane hoogte van grafbeplanting. Maar vaak is in het verleden nauwelijks opvolging gegeven aan bestaande regels in verordeningen of reglementen. Door niet tijdig te hoge beplanting te verwijderen of te snoeien zijn veel begraafplaatsen nu begroeid met metershoge coniferen, buxus, rozen of zelfs bomen. Dat heeft er soms toe geleid dat sobere, geometrisch aangelegde begraafplaatsen een romantische en minder sobere aanblik hebben gekregen. Wordt echter plotseling besloten om de regels met betrekking tot grafbeplanting toe te passen, dan kan dat leiden tot complete kaalslag en onbegrip bij nabestaanden en bezoekers. Het is daarom beter om verwaarloosde of doorgegroeide grafbeplanting niet zonder meer te verwijderen, maar om te kijken hoe de beheersverordening aangepast kan worden en hoe het probleem in de toekomst, door goed beleid en daarop aansluitend beheer, te voorkomen is.
Veel begraafplaatsen hebben regels voor de toegestane hoogte van grafbeplanting. Maar vaak is in het verleden nauwelijks opvolging gegeven aan bestaande regels in verordeningen of reglementen. Door niet tijdig te hoge beplanting te verwijderen of te snoeien zijn veel begraafplaatsen nu begroeid met metershoge coniferen, buxus, rozen of zelfs bomen. Dat heeft er soms toe geleid dat sobere, geometrisch aangelegde begraafplaatsen een romantische en minder sobere aanblik hebben gekregen. Wordt echter plotseling besloten om de regels met betrekking tot grafbeplanting toe te passen, dan kan dat leiden tot complete kaalslag en onbegrip bij nabestaanden en bezoekers. Het is daarom beter om verwaarloosde of doorgegroeide grafbeplanting niet zonder meer te verwijderen, maar om te kijken hoe de beheersverordening aangepast kan worden en hoe het probleem in de toekomst, door goed beleid en daarop aansluitend beheer, te voorkomen is.


===Blauw (waterpartijen)===
===Blauw waterpartijen===
Water speelt in Nederland een grote rol, ook bij begraafplaatsen. Het is vooral de functionele kant van het water, als afscheiding of als afvoermogelijkheid voor drainagewater, die van belang is. Als specifiek ontwerpelement komt water minder vaak voor. Vooral in de laaggelegen gebieden van Nederland vinden we verhoogde begraafplaatsen en kerkhoven die worden omringd door een sloot of een gracht. In een enkel geval werden deze ook gebruikt voor de aanvoer van lijken per boot, zoals bij de joodse begraafplaatsen in Muiden of Ouderkerk aan de Amstel of bij de algemene begraafplaats aan de Spanjaardslaan in Leeuwarden. Die functie is verdwenen, maar als herinnering daaraan kan zo’n waterloop een belangrijk onderdeel vormen van de bescherming. Maatwerk en persoonlijke uitvaarten zijn populair en daarbij is zelfs deze manier van vervoer over water weer geïntroduceerd, zoals bij Zorgvlied in Amsterdam.  
Water speelt in Nederland een grote rol, ook bij begraafplaatsen. Het is vooral de functionele kant van het water, als afscheiding of als afvoermogelijkheid voor drainagewater, die van belang is. Als specifiek ontwerpelement komt water minder vaak voor. Vooral in de laaggelegen gebieden van Nederland vinden we verhoogde begraafplaatsen en kerkhoven die worden omringd door een sloot of een gracht. In een enkel geval werden deze ook gebruikt voor de aanvoer van lijken per boot, zoals bij de joodse begraafplaatsen in Muiden of Ouderkerk aan de Amstel of bij de algemene begraafplaats aan de Spanjaardslaan in Leeuwarden. Die functie is verdwenen, maar als herinnering daaraan kan zo’n waterloop een belangrijk onderdeel vormen van de bescherming. Maatwerk en persoonlijke uitvaarten zijn populair en daarbij is zelfs deze manier van vervoer over water weer geïntroduceerd, zoals bij Zorgvlied in Amsterdam.  


Regel 53: Regel 53:
De in- of aanpassing van een vijver of watergang bij een begraafplaats kan een belangrijke rol spelen in de klimaatadaptatie. Een punt van aandacht daarbij is vaak wel de beschoeiing van de walkant. Een goede beschoeiing beschermt de walkant tegen schade door bijvoorbeeld afkalving. Wanneer deze echter te hoog worden opgetrokken vormen ze een ongewenst beeld en bovendien een barrière voor dieren. Een natuurvriendelijke beschoeiing oogt vaak niet alleen mooier maar is ook beter voor de waterkwaliteit.
De in- of aanpassing van een vijver of watergang bij een begraafplaats kan een belangrijke rol spelen in de klimaatadaptatie. Een punt van aandacht daarbij is vaak wel de beschoeiing van de walkant. Een goede beschoeiing beschermt de walkant tegen schade door bijvoorbeeld afkalving. Wanneer deze echter te hoog worden opgetrokken vormen ze een ongewenst beeld en bovendien een barrière voor dieren. Een natuurvriendelijke beschoeiing oogt vaak niet alleen mooier maar is ook beter voor de waterkwaliteit.


===Grijs (grafmonumenten)===
===Grijs grafmonumenten===
Grafmonumenten vormen een belangrijk onderdeel van begraafplaatsen. Ze bepalen door hun vormgeving en materiaaltoepassing in hoge mate het beeld. Met de inscripties en iconografie vertellen zij het verhaal van bewoners en gebeurtenissen. Voor de dagelijkse praktijk van het begraven en plaatsen van grafmonumenten is geen vergunning nodig. Aanvullende regels voor het plaatsen van nieuwe grafmonumenten op historische begraafplaatsen kunnen eventueel opgenomen worden in verordening of reglement van de begraafplaats zelf.
Grafmonumenten vormen een belangrijk onderdeel van begraafplaatsen. Ze bepalen door hun vormgeving en materiaaltoepassing in hoge mate het beeld. Met de inscripties en iconografie vertellen zij het verhaal van bewoners en gebeurtenissen. Voor de dagelijkse praktijk van het begraven en plaatsen van grafmonumenten is geen vergunning nodig. Aanvullende regels voor het plaatsen van nieuwe grafmonumenten op historische begraafplaatsen kunnen eventueel opgenomen worden in verordening of reglement van de begraafplaats zelf.



Versie van 6 okt 2020 13:27

Elementtype ontbreekt of is ongeldig.

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 6 okt 2020 om 13:27.