Eigenschap:Definitie
Type eigenschap
:
Tekst
Geldige waarden
:
Meerdere waarden toegestaan
:
Nee
Weergave op formulieren
:
Tekstvak
Initiële waarde
:
Verplicht veld
:
Nee
Toelichting op formulier
:
Een begrip kan een formele definitie (Nederlangstalig) hebben. Deze wordt waar mogelijk overgenomen uit een officiële publicatie. (skos:definition)
Subeigenschap van
:
Formatteerfunctie externe URI
:
Klik op de button om een nieuwe eigenschap te maken:
D
Het Deltaplan voor het Cultuurbehoud was een rijkssubsidiebeleid om de achterstand in behoud en beheer van de Nederlandse erfgoedinstellingen (musea, bibliotheken en archieven) in te lopen.De subsidie werd beschikbaar gesteld van 1990 tot 1994. De subsidieregeling werd daarna met vier jaar verlengd tot 1998. +
Doornikse steen is een zwartblauwe, gelaagde kalksteensoort, die in de omgeving van Doornik wordt gewonnen. Door verwering wordt de steen zilvergrijs. (Wikipedia) +
Trachiet werd gewonnen op de Drachenfels in het Siebengebirge in Duitsland, tegenwoordig een natuurreservaat. Vandaar de naam Drakenvelder steen of Drachenfelstrachiet. (www.joostdevree.nl) +
Duinkerke-afzettingen is een verouderde benaming voor Holocene getijdeafzettingen in het kustgebied langs de zuidelijke Noordzeekust (incl. Nederland).
Het zijn zanden en kleien afgezet in getijdegeulen, lagunes, wadplaten en kwelders. Ze zijn gevormd tijdens inbraken in het Laat-Holoceen (Subboreaal en Subatlanticum).
Een andere verouderde term voor deze afzettingen is 'jonge zeeklei', tegenwoordig worden deze afzettingen grotendeels bij het Laagpakket van Walcheren binnen de Naaldwijk Formatie ondergebracht.
In grote delen van het kustgebied liggen deze afzettingen aan het oppervlak in zowel de oude als in de jonge zeekleipolders. (NB oud/jong slaat hier op de polder, niet op de zeeklei). (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
E
E-horizonten bestaan uit de uitspoelingslaag van een podzol of brikgrond. Mineralen en humus zijn hier uitgespoeld. In podzols is dit horizont daarom grauwgrijs van kleur. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
EPDM staat voor Ethyleen Propyleen Dieen Monomeer en is een synthetisch rubber; ook de variant met Terpolymeer i.p.v. Monomeer wordt EPDM genoemd. Meestal worden extra stoffen toegevoegd om de karakteristieken te verbeteren, bijvoorbeeld roet en vulkaniseermiddelen. Er is ook een gewapende variant. EPDM-folie is verkrijgbaar is verschillende diktes (meestal 1,0-2,5 mm). +
De stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg (ERM) is een platform voor monumenteneigenaren, ontwerpers en uitvoerders, en toezichthouders. Gezamenlijk werken zij heel praktijkgericht aan de kwaliteit bij onderhoud en restauratie van monumenten. En natuurlijk hoort het verduurzamen van monumenten daarbij. ERM beheert de beoordelings- en uitvoeringsrichtlijnen zoals die worden vastgesteld door het Centraal College van Deskundigen Restauratiekwaliteit. +
Het Eemien was het laatste interglaciaal (warme tijdperk) in het Pleistoceen. Het klimaat van het Eemien was te vergelijken met het huidige warme tijdperk, het Holoceen, of zelfs iets warmer. De naam Eemien wordt vooral gebruikt in de geologische tijdschaal voor het vasteland van Europa. Het Eemien duurde van 126-116 ka geleden. Samen met het Weichselien vormt het Eemien het Laat Pleistoceen. (Wikipedia) Het Eemien (Vlaams: Eemiaan) was het laatste interglaciaal (warme tijdperk) in het Pleistoceen. Het klimaat van het Eemien was te vergelijken met het huidige warme tijdperk, het Holoceen, of zelfs iets warmer. De naam Eemien wordt vooral gebruikt in de geologische tijdschaal voor het vasteland van Europa. Het Eemien duurde van 126-116 ka geleden. +
Het Engels (English) is een Indo-Europese taal, die vanwege de nauwe verwantschap met talen als het Fries, (Neder-)Duits en Nederlands tot de West-Germaanse talen wordt gerekend. De taal is ontstaan in Engeland in de tijd van de Angelsaksen en is nu de lingua franca in grote delen van de wereld, als resultaat van de militaire, economische, culturele, wetenschappelijke en politieke invloed van het Britse Rijk gedurende de 18e, 19e en begin 20e eeuw en de invloed van de Verenigde Staten vanaf het begin van de 20e eeuw tot op heden. +
De Erfgoedwet is een Nederlandse wet gericht op de bescherming van (erfgoed) collecties van nationaal belang. (Wikipedia) +
Ethafoam is een duurzaam en stevig schuim met een dichte celstructuur gemaakt van polyetheen. Het wordt gebruikt voor het maken van steunen voor driedimensionale voorwerpen. +
Expressionisme is een bouwstijl waarbij de expressie van een innerlijke ervaring van de architect een vorm creeert waarbij een emotioneel effect wordt bewerkstelligd. In de Nederlandse architctuur wordt het expressionisme vooral gekenmerkt door expressieve baksteenarchitectuur tussen 1910 en 1930 met name in Amsterdam. De nadruk lag op de plastisch vormgegeven buitenzijde. In Nederland werd deze bouwstijl Amsterdamse school genoemd. Wanneer het om overwegend decoratieve onderdelen gaat, bijvoorbeeld winkelpuien, spreekt men wel over art deco. (Bouwstijlen in Nederland 1040-1940 / Roland Blijdestijn, Ronald Stenvert, 2000) +
F
Florale Jugendstil is een subtak van de Jugendstil waarbij asymmetrie en zogenaamde zweepslagmotieven van belang zijn. (Bouwstijlen in Nederland 1040-1940 / Roland Blijdestijn, Ronald Stenvert, 2000) +
Verzamelnaam voor meer dan honderd witgele en geelbeige kalksteensoorten uit Frankrijk. (Haslinghuis) +
Friese pannen zijn machinaal vervaardigde dakpannen die in verschillende vormen in de tweede helft van de 19e en de eerste helft van de 20e eeuw in Friesland gemaakt zijn. Er zijn vlakke en gegolfde modellen. Gegolfde pannen komen met twee en drie golven voor. +
G
Zandige kalksteen, grijswit van kleur, met verkiezelde strepen die de steen een generfd aanzien geven. Afkomstig uit de streek ten oosten en noordoosten van Brussel, m.n. Gobertange bij St.-Remy-Geest. Dikte niet meer dan 14 cm. Hoofdzakelijk gebruikt voor parementwerk. Voor geprofileerd werk werd Ledesteen gebruikt. Door de harde kern verweert de steen meelzakvormig. Ook als vloertegels in Zuidwest-Nederland. Men spreekt van witte Brabantse arduin. In België wordt de steen soms Haspengouwse mergel genoemd. Opvallend is, dat in m.e. bronnen vrijwel nooit wordt gesproken over steen van Gobertingen. De indruk is, dat er toen geen steen uit deze omgeving naar het noorden werd gebracht. In Tienen (Br.) en omgeving, vlak bij dit wingebied, sprak men in de 16de eeuw inderdaad van ‘Gubbertinsche steenen’, die werden geleverd als ‘rousteens’, als ‘arduyne’ (met één vlakke kant), als ‘hamelsarduyns’ (enigszins gefatsoeneerde blokken) en ook als klaargemaakt geprofileerd werk. (Haslinghuis) Gobertange: zandige kalksteen welke gewonnen wordt in de omgeving van Jodoigne, België. De steen is geelachtig wit van kleur, soms met bruine strepen of gewolkt. Kenmerkend is de fijne, soms onderbroken lijntekening van het leger. Schelpenknollen van ruim drie vierkante centimeter komen voor; deze kunnen uit elkaar vallen. +
H
Hamerpannen zijn machinaal vervaardigde dakpannen met kop- en zijsluitingen. De oorsprong lag in de Elzas, rond 1841 ontwikkeld door de gebr. Gilardoni. Sinds 1886 bij Hamer & Co. te Nijmegen geproduceerd. Het zijn platte pannen die lijken op tuiles du Nord, maar groter zijn en een dubbele wel hebben. Verkrijgbaar met ronde en platte wel. +
Helderpannen zijn ruitvormige geribde machinaal vervaardigde dakpannen. Ze werden vanaf ca. 1890 geproduceerd door Helder & Co. te Dokkum (Friesland). +
Bouwtrant die in XVIII in Engeland onder de regering van George i-iv van Hannover (1714-1830) overheersend was. Ten dele vertoont deze stijl nog de invloed van Christopher Wren, voor het overige in monumentale gebouwen en landhuizen enz. die van Palladio (het Palladianisme, Palladiostijl). Stadswoonhuizen en wijken van Londen vertegenwoordigen deze stijl in versoberde en comfortabele vormen. Daarnaast is de aanleg en opbouw van de stad Bath (1754 door vader en zoon Wood) een voorbeeld van grootscheeps urbanisme. (Haslinghuis) De Empire stijl is een neoclassicistische stijl die tegen 1800 tot bloei komt. Het is in hoofdzaak een decoratieve stijl waarvan de architectuur motieven heeft overgenomen. We zien Egyptische invloeden zoals bijvoorbeeld sfinxen, kariatiden, palmetten en rozetten. (Haslinghuis) De Lodewijk XV-stijl of Rococo is voornamelijk een interieurkunst waarin stucwerkplafonds, betimmeringen en wandbekleding één geheel vormen. Kenmerkend zijn de lichtere ornamenten en de elegante, speelse decoratie. Er is een voorkeur voor asymmetrische, zwierige vormgeving en lichte (pastel)kleuren. Het centrale decoratieve element is de roccaille, een asymmetrisch schelpachtig, aan rotsvormen ontleend siermotief. (Bouwstijlen in Nederland 1040-1940 / Roland Blijdestijn, Ronald Stenvert, 2000) +
Hollandse pannen zijn golfvormige pannen, in feite een holle en bolle pan aan elkaar. (Dus als een platliggende S). Deze pannen gebruikte men voor steilere daken. +
I
Inspectie die toeziet op de toegankelijkheid van overheidsinformatie en op de zorgvuldige omgang met erfgoed. Zij kijkt hoe de regels in de praktijk werken. +
De Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) is een internationale organisatie die normen vaststelt. De organisatie is een samenwerkingsverband van nationale standaardisatieorganisaties in 163 landen. +
J
Japans papier is een fijn vezelpapier van plantaardige vezels. Het wordt vaak gebruikt als facing bij de conservering van schilderijen en van gepolychromeerd beeldhouwwerk. +
Art Nouveau is een architectuurstijl die na 1890 ontstond en slechts tot enkele jaren na 1900 van belang was. Kenmerkend voor de Art Nouveau bouwkunst is het laten zien van constructieve elementen, echter op zo'n manier dat zij als versiering dienen. Giet-, smeedijzer en glas spelen een belangrijke rol. Kenmerkend zijn de asymmetrie en de toepassing van grote bogen en versiering met majolicategels, zowel binnen als buiten. Grote plasticiteit van gevels werd bereikt door gebruik van loggia's, erkers en torentjes. De stijl werd voornamelijk toegepast op winkels, apotheken, verzekeringskantoren en warenhuizen. Jugendstil is een architectuurstijl die werd toegepast tussen 1890 en 1914 en zijn naam te danken heeft aan het Duitse blad 'die Jugend'. Jugendstil is afkomstig uit Duitsland en Oostenrijk en is verwant aan de Art Nouveau, het verschil met Art Nouveau is dat de Jugendstil vaak strenger en hoekiger is. (Wikipedia) +
K
Een KOMO-procescertificaat is een kwaliteitsverklaring met betrekking tot een bepaald realisatieproces in de bouw- en infrasector. Het certificaat verklaart dat het eindresultaat van een proces in overeenstemming is met de in het certificaat vastgelegde ‘specificaties’ en dat het daarvoor benodigde proces in overeenstemming is met de in het certificaat vastgelegde processpecificaties.
In relatie tot het Bouwbesluit is een KOMO-procescertificaat een document dat verklaart dat een bouwdeel dat vervaardigd wordt met het betreffende proces zal voldoen aan de relevante eisen van het Bouwbesluit. +
Kirchheimer muschelkalksteen: polijstbare kalksteen welke gewonnen wordt in de omgeving van Würzburg, Duitsland. De steen heeft een geelroodbruine of bruingrijze ondergrond, wisselt per laag van kleur, en heeft een grove adering. De steen is opgebouwd uit talloze schelpresten, is vaak duidelijk gelaagd en is meestal homogeen van structuur en kwaliteit. +
Lichtbruine of gele steen, gelijkend op mergel maar harder. Afkomstig uit groeven in de buurt van Kunrade (L.). Reeds door de Romeinen in Zuid-Limburg gebruikt. (Haslinghuis) +
Het geologisch tijdperk Kwartair is in de geologische tijdschaal de jongste periode en in de stratigrafische colom het bovenste systeem. Het Kwartair beslaat de tijdspanne van 2,58 miljoen jaar geleden (Ma) tot heden en is de jongste, bovenste of laatste onderverdeling van de era Cenozoïcum. Het Kwartair is onderverdeeld in twee tijdvakken of series: het Pleistoceen en het Holoceen. +
L
De landschapsstijl is een overkoepelende term voor de vroege of late landschapsstijl. Het meer specifieke gebruik van die laatste termen heeft de voorkeur. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
M
Modernisme wordt gehanteerd voor alle architectuur die getuigt van een streven naar vernieuwing door een versobering van de vormentaal. De meest pure vorm van modernisme, vaak benoemd als de internationale stijl of functionalisme, wordt gekenmerkt door een rationeel grondplan, eenvoudige geometrische vormen, dragende (beton)skeletten met platte daken, lichte scheidingswanden en het gebruik van moderne materialen. De meeste gebouwen bereiken echter niet het pure van de internationale stijl, maar getuigen niettemin van een streven naar verzakelijking. Zij zijn doorgaans uitgewerkt met egale bakstenen parementen, met een bescheiden volumewerking en een sterk gereduceerde decoratie. (jaren 1920 tot jaren 1960). +
Schelpenkalksteen uit Zuid- en West-Duitsland en Luxemburg. Komt voor in dichte en in poreuze structuur. Grijswit, bruingrauw (meest toegepast), blauwachtig of rood. (Bouwmaterialen / encyclopaedische gids voor theorie en practijk / P.W. Scharroo / 3e herz. en verm. dr.) Muschelkalk is een afzetting van mergelachtige kalksteen uit de Trias. Deze afzettingen zijn ongeveer 200 miljoen jaar geleden afgezet in ondiepe zeeën. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
N
NEN-EN is de aanduiding van Europese normen (EN) overgenomen in Nederland en gepubliceerd door het Nederlands Normalisatie-Instituut NEN. Voor Europese normen geldt dat deze in alle Europese lidstaten geldig zijn en eventuele eerder bestaande landelijke normen vervangen. +
NEN-EN is de aanduiding van Europese normen (EN) overgenomen in Nederland en gepubliceerd door het Nederlands Normalisatie-Instituut NEN. IEC staat voor de International Electrotechnical Commission (IEC). Deze commissie ontwikkelt en publiceert algemene internationale normen voor elektrische componenten en apparatuur. +
Naamse steen, ook wel Naamse hardsteen, in vakliteratuur Namense steen, Namense hardsteen, Pierre de Vinalmont of Calcaire de Vinalmont, is een soort kalksteen die gewonnen wordt uit de kalksteengroeven bij Vinalmont in de provincie Luik en in de provincie Namen in België. (Wikipedia) +
Het Nederlands is een West-Germaanse taal en de moedertaal van de meeste inwoners van Nederland, België en Suriname. In de Europese Unie spreken ongeveer 23 miljoen mensen Nederlands als eerste taal, en een bijkomende vijf miljoen als tweede taal. Verder is het Nederlands ook een officiële taal van de Caraïbische (ei)landen Aruba, Curaçao en Sint-Maarten, terwijl er nog minderheden bestaan in Frankrijk, Duitsland en in mindere mate Indonesië, en nog ruim een half miljoen sprekers in de Verenigde Staten, Canada en Australië. De Kaap-Hollandse dialecten van Zuid-Afrika en Namibië werden gestandaardiseerd tot Afrikaans, een dochtertaal van het Nederlands. +
Het Neoclassicisme is de architectuurstijl uit de periode na 1750 tot eind 19e eeuw. Deze stijl gebruikt de kenmerken van het classicisme, zoals zuilen en tempelfrontons, opnieuw. (Haslinghuis) +
Verwijst naar een trend onder de Duitse architectonische avant-garde van het midden van de jaren 1920, die gegevens en praktisch functionalisme bevorderde. (AAT) +
Nivelsteiner zandsteen is een fijnkorrelig tertiaire zandsteen dat afkomstig is uit het gebied van het Worm-dal in het grensgebied Nederlands Zuid-Limburg en Duitsland. (Wikipedia) +
Noord-Brabantse stenen zijn bakstenen vervaardigd uit klei die voornamelijk gewonnen is in het gebied tussen 's-Hertogenbosch, Tilburg en Breda. De stenen zijn ten dele gemaakt in Waalformaat, en ten dele in drielingen of Belgisch formaat. Kleuren overwegend paarsig tot grijzig rood, soms ook geel. +
O
OSL-datering (Optical Stimulated Luminescence) gaat uit van het gegeven dat mineralen zoals kwarts en veldspaat licht (luminescentie) kunnen uitstralen. Met de methode wordt het moment van afzetting en begraving van sediment bepaald, of het moment van bakken van aardwerk. +
Obernkirchner zandsteen: zandsteen welke gewonnen wordt in de omgeving van Hannover, Duitsland. De steen heeft een gele ondergrond met lichtbruine strepen van ijzerhydroxiden en een zwakke adering en is homogeen van structuur, kleur en kwaliteit. Het breukvlak is fijnkorrelig. +
Beverstaarten zijn daktegels die aan de onderzijde afgerond en schubvormig gedekt zijn. Ze zijn voornamelijk in Duitsland toegepast (Biberschwanz). In Nederland wordt de naam ook wel gebruikt voor Oegstgeester pannen. Oegstgeesterpannen zijn schubvormige, machinaal vervaardigde dakpannen. Deze pannen zijn van 1852 tot ca. 1914 vervaardigd aan de Oude Rijn in de gemeente Oegstgeest. Ze worden ook wel hartjespannen genoemd. +
Het mineraal olivijn is een nesosilicaat met als chemische formule (Mg,Fe)2SiO4, waarbij de eindleden tussen magnesium en ijzer worden gevormd door de mineralenreeks forsteriet (rijk aan Mg) en fayaliet (rijk aan Fe). +
Oost-Indische inkt, in België ook bekend als Chinese inkt, is een lichtechte diepzwarte inkt die veel door kunstenaars wordt gebruikt. Voordat de computer zijn intrede deed op de tekenkamer werd deze inkt daar ook gebruikt voor het maken van technische tekeningen op calqueerpapier. Het is een van de oudst bekende soorten inkt. Zelfs na eeuwen verbleekt de inkt niet – pure koolstof kan immers niet door het licht afgebroken worden – en het is ook op zeer afgesleten papyri en perkamenten nog mogelijk de tekst te lezen, vaak betrekkelijk beter met behulp van infrarood licht. +
P
De Photographic Activity Test is een gestandaardiseerde kwaliteitstest (ISO 14523:1999) om de chemische inertie van (conserverings)materialen vast te stellen waar het het beeldzilver en verkleuringen betreft van fotografische papieren. Zie ook Image-Interaction-Test, Stain-Test, Mottle-Test. +
Pictoright is een Nederlandse collectieve beheersorganisatie voor auteursrechten van aangesloten illustratoren, grafisch vormgevers, fotografen en beeldend kunstenaars. Ook erfgenamen kunnen zich als rechthebbende aansluiten. +
Op de geologische tijdschaal het eerste en langste tijdvak van het quartair. Het pleistoceen duurde van ongeveer 1,8 miljoen jaar geleden tot 10.000 v.Chr., en is vooral bekend als het tijdvak waarin de aarde zijn meest recente ijstijd doormaakte.(AAT) +
Portland: kalksteen welke gewonnen wordt in Dorset, Engeland. De steen is fijnkorrelig van structuur. Het breukvlak is fijnkorrelig. Portland whit bed: variant van Portland, oölitische kalksteen met een vrij open structuur waarin veelvuldig schelpen voorkomen. Portland base bed: variant van Portland met een fijnere en meer dichte structuur dan Portland whit bed, waarin minder grote schelpen voorkomen. Portland roach: variant van Portland met een grovere, meer open structuur dan Portland whit bed, waarin kleine en grote, deels open schelpen voorkomen. +
R
Regeling rijkssubsidiëring instandhouding monumenten of Rrim is een Nederlandse regeling bedoeld voor van rijkswege beschermde monumenten (rijksmonumenten, niet zijnde archeologische monumenten). De regeling is samen met de Leidraad Brim subsidiabele instandhoudingskosten onderdeel van het Besluit rijkssubsidiëring instandhouding monumenten of Brim welke sinds 1 februari 2006 van kracht is. +
Belangenvereniging van de beroepsgroep. +
Register van restauratoren van roerend erfgoed en historische binnenruimten. +
Rijndekking is leibedekking van schubvormige leien, die in enkele dekking in schuin oplopende rijen gelegd worden, zoals in Duitsland gebruikelijk is. (Haslinghuis) +
Romaanse pannen (en Gotische pannen) zijn keramische dakpannen die gekenmerkt worden door een grote golving en relatief klein plat vlak. Zij zijn hoofdzakelijk gebruikt voor woningen in Spaanse/Romaanse stijl in de typische zuidelijke afwerkingskleuren. Dit type pan is geschikt voor daken met een minimum helling van 25° (met onderdak). De Romaanse pan heeft een constante wel (bolling) en de Gotische een meer of minder taps toelopende wel. +
S
Het Saalien is een geologisch tijdvak aan het eind van het Midden-Pleistoceen. Tijdens het Laat-Saalien (ca. 150.000 jaar geleden) bereikte het landijs Nederland (voorlaatste ijstijd). +
Scheldegotiek is een vroege regionale variant van de gotiek, waarvan de verspreiding samenhangt met het gebruik van Doornikse steen. Kenmerkend aan de Scheldegotiek zijn de zuilen met knopkapitelen, het drielichtvenster met colonetten in de dagkanten en de voorliefde voor - meest achthoekige - torens op de kruising van schip en dwarsbeuk. (Haslinghuis) +
De Stichting Beeldrecht is een voormalige Nederlandse organisatie die voor de bij haar aangesloten beeldend kunstenaars en architecten het beeldrecht inde. Op 1 januari 2008 is Stichting Beeldrecht opgegaan in Stichting Pictoright.De stichting gaf ook juridisch advies en bijstand aan de aangesloten kunstenaars. +
U
Uitvoeringsrichtlijn Restauratie Steenhouwwerk. +
UMTS of Universal Mobile Telecommunications System wordt gezien als de opvolger voor GSM/GPRS (General Packet Radio Services) en biedt net als de voorgangers zowel circuitgeschakelde als pakketgeschakelde communicatiediensten. UMTS werd aanvankelijk bedreven in de frequentieband tussen 2,0-2,15 GHz, maar om de uitrol te versnellen besliste Europa in juli 2009 dat ook de 900MHz- en 1800MHz-band (vroeger exclusief voorbehouden voor GSM) gebruikt mogen worden. In België was dit al toegestaan sinds 2008. De grootste voordelen van die beslissing zijn een betere dekking en een kostenbesparing voor de providers die hierdoor minder masten hoeven te plaatsen. +
Een Usselo-bodem is een type paleobodem die gevormd werd in de periode van het Allerød-interstadiaal. Deze bodems komen voor in dek- en duinzanden, en worden in hun meest uitgesproken vorm gekenmerkt door een grijze uitlogingshorizont en een humeuze aanrijkingslaag. In deze bodems komen soms archeologische vondsten voor uit het Laat-Paleolithicum.
(Bron: Thesaurus ontroerenderfgoed.be) +
W
Weiberner tufsteen: tufsteen: welke gewonnen wordt in de Eifel, Duitsland. De ondergrond is bruinachtig beige. De steen is fijnkorrelig en poreus met kleine steensplinters van ongeveer vijf millimeter, gelijkmatig over de steen verspreid. De bims (puimsteen) vullingen zijn van dezelfde grootte. +
Het geologisch tijdvak Weichselien (Vlaanderen: Weichseliaan of Weichsel), ook wel Weichselglaciaal genoemd, is een in Europa gebruikte stratigrafische indeling die overeenkomt met de laatste ijstijd. Deze periode duurde van 115.000 tot 11.700 jaar geleden. +
a
Een aanbrandlaag is een extra laagje bindmiddel die op het hechtvlak aangebracht wordt om de hechting te verbeteren. Van oudsher gebruikt men hiervoor een mengsel van cement en water. +
Aangieten is een techniek om metalen werkstukken te verbinden. Eén stuk is een deel van de gietmal, het andere wordt er permanent aan bevestigd door gesmolten metaal in de mal te gieten. +
Bij deze methode giet men vloeibare specie in een bekisting.Deze methode met name geschikt voor grotere reparaties van staand en hangend werk. Aangieten kan ook een effectieve methode zijn wanneer de reparatie een specifieke oppervlaktestructuur moet krijgen. +
Aanhelen is het aanbrengen van nieuw materiaal op plaatsen waar beton door schade is verdwenen. +
Een lager naar beneden doorgetrokken dakdeel. Kap die aan de zijkant van een bestaand dak tegen een gebouw is gezet. (Haslinghuis) +
Uitleg vanwege de opdrachtgever van de uit te voeren werkzaamheden voorafgaande aan een (zie) aanbesteding, voor zover iets niet duidelijk mocht zijn uit bestek en voorwaarden. (Haslinghuis) +
Aardewerk is een breekbaar, bij lage temperatuur gebakken (600-900°C), poreus ceramiek dat allerlei kleur kan hebben, met of zonder glazuur. +
Abri’s zijn niet afgesloten wachtruimten die vooral bij het openbaar vervoer veel voorkomen. Ook op verschillende begraafplaatsen zijn speciale abri’s te vinden. Het woord abri is ontleend aan het Frans en komt van het werkwoord abrier, hetgeen beschutten tegen (de wind) betekent. In het Latijn betekent apricari warm houden. Een abri biedt dus in de eerste plaats beschutting tegen de elementen. Oorspronkelijk waren abri’s vaak voorzien van deuren, in tegenstelling tot een schuilplaats die open was. Op een enkele begraafplaats zijn speciale abri’s ontworpen zoals op de Kleverlaan in Haarlem, maar vaker zijn oude bushokjes gebruikt, zoals op Heidehof in Apeldoorn. (Stichting Dodenakkers.nl) +
Het absorptiespectrum van een materiaal geeft de absorptie van golven, als functie van de frequentie. Typisch wordt het begrip gebruikt in de context van elektromagnetische golven, zoals licht. +
Een abstract is een fijn houten latje, doorgaans uit naaldhout dat via tuimelaars en winkelhaken de beweging overbrengt van de toets naar het ventiel in de windlade. Aan elk uiteinde van de abstract zijn messingdraden gewikkeld of vastgehaakt om de verschillende onderdelen te kunnen verbinden of er is metalen schroefdraad aangehecht met een lederen stelmoer om het systeem af te stellen. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
In de organische chemie is een acrylaat of propenoaat een ester of zout van acrylzuur. Acrylaten bevatten een vinylgroep, die gebonden is aan het koolstofatoom uit de carbonylgroep. Acrylaten en methacrylaten doen dienst als monomeren in de plasticindustrie, waarbij ze zeer snel polymeriseren. (Wikipedia) +
Een kleurloze, transparante, thermoplastische, synthetische hars gemaakt door de polymerisatie van acrylzuur derivaten; wordt gebruikt voor hechtmiddelen, verharders, beschermlagen, vernis en als een bindmiddel in verven. (Zuiderzeemuseum, Project Fotografie) +
De zaakhouder en/of medebehandelaar kan bij dit taaktype een specifieke vraag of opdracht geven (via een behandelinstructie/notitie). De taakhouder kan alleen via een taaktekst reageren, of kan een document als taakresultaat toevoegen aan de zaak. Een beredeneerde aanbeveling om een bepaalde keuze te maken. +
Zie afbijtmiddel, voorzwelmiddel. +
Afschilferen (afgeven) is het verlies van een deel of van het geheel van de binderlaag van een band, in het bijzonder van slecht opgeslagen acetaat geluidsbanden. Afschilferen is het schilferen van de oppervlaktelaag (cellulosenitraat of -acetaat) van de schijf van een direct gesneden plaat. Deze schade is onherstelbaar en wordt meestal veroorzaakt door het krimpen van de laag door hydrolyse. +
Afschot is een bewust aangebrachte helling van een vlak of leiding, voor het doen af- of weglopen van vloeistof. +
Hekwerk, borstwering van hout, steen of ijzer, o.a. om een kapel van de hoofdruimte van een kerk af te scheiden. Bij een koor onderscheidt men het koorhek van de koorafsluiting. (Haslinghuis) +
Uitstekend deel van het dak aan de bedrijfszijde van een Betuwse boerderij, waaronder men het hooi door een luik in de achtergevel naar binnen brengt. (Haslinghuis) +
Afwerkvloeren vormen de bovenste laag van een vloer die direct wordt blootgesteld aan gebruik. Afwerkvloeren zijn in te delen in vloeren die in het werk worden gemaakt en afwerkvloeren die fabrieksmatig, vooraf, zijn gemaakt. (Bedrijfschap Afbouw) +
Afzettingen (sedimenten) zijn neerslagen of bezinkingen van materiaal. Dit materiaal kan door bijvoorbeeld landijs, rivieren, wind of zee zijn aangevoerd. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
sedimentaire natuursteen: natuursteen gevormd uit neergeslagen afbraakproducten van andere natuursteenformaties. Deze natuursteen bevat vaak bezinksels van (resten van) organismen. +
Akkerbouw is een vorm van landbouw: het is het geheel van economische activiteiten waarbij het natuurlijke milieu wordt aangepast ten behoeve van de productie van planten voor menselijk gebruik. Afhankelijk van het product, de productiemethode en het niveau van welvaart wordt gebruikgemaakt van een groot aantal uiteenlopende technieken, variërend van het werken met eenvoudige werktuigen tot het gebruik van grote machines, waarbij arbeid steeds meer vervangen wordt door machines. +
Een akker is een stuk bewerkte grond waarop cultuurgewassen zoals graan of suikerbieten worden verbouwd. (Wikipedia) +
Geluidskwaliteit van een ruimte m.b.t. de geluidsterugkaatsing. De akoestiek in een kerk werd verbeterd d.m.v. klankpotten. Als de akoestiek goed is voor muziek, zal zij in het algemeen niet goed zijn voor het gesproken woord en omgekeerd. In de protestantse periode werd de verstaanbaarheid van het gesproken woord op de preekstoel verbeterd door een groot klankbord erboven. nagalm. (Haslinghuis) +
Albast is een gesteente, bestaande uit een massieve, gewoonlijk doorschijnende, vorm van in de natuur voorkomend gips, CaSO<sub>4</sub>.2H<sub>2</sub>O. Albast werd gebruikt om beelden te snijden en, in de 16e en 17e eeuw in Italië, als ondergrond voor olieverfschilderijen. +
Albumine is het wit van een ei, dat water en een aantal eiwitten (proteïnen) bevat. Albumine werd gebruikt als bindmiddel in de beeldlaag van albuminepapier en albuminenegatieven. +
Reinigen met een middel met een hoge ph-waarde. Bekende voorbeelden van alkalische reinigers zijn zeep, soda of amonia. Een alkalische reiniger is altijd ontvettend en is dus niet geschikt voor vervuiling als roest of kalk. Hoe alkalischer de vloeistof des te beter deze ontvet. Vetten zijn in de basis zuur, daardoor heeft het een alkalische tegenhanger nodig om deze vervuiling te reinigen. +
Het bindmiddel van alkydverf is alkydhars, een kunsthars. Alkydhars is een polymeer dat wordt verkregen door een polycondensatiereactie van polyalcoholen en meerbasische organische zuren of de overeenkomstige anhydride. (Wikipedia) +
Het Allerød-interstadiaal is een tijdvak in de tijdschaal van Blytt-Sernander. Het Allerød duurde ongeveer van 13.900 tot 12.850 jaar geleden. Het is een interstadiaal, een warmere en nattere periode tijdens het laatste glaciaal ("ijstijd"). (Wikipedia) +
Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Al en het atoomnummer 13. Het metaal is hard, sterk, en zilverwit van kleur. Wordt ook gebruikt voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, voorwerpen en materialen te maken. (Toegepaste Kunst Project, RKD) +
Verf met een aluminiumlegering, die geverfde oppervlakken beschermt tegen ontkleuring als gevolg van schimmelvorming. (AAT-Ned) +
Amfibolen zijn orthorombische of monokliene mineralen met een gemiddelde dichtheid van 3 tot 3,5 en een hardheid van 5 tot 6. +
Als elektropositief bestanddeel bevatten ammoniumzouten de groep ammonium NH4. Zij komen in overvloed in de natuur voor als gevolg van het verrotten van stikstofhoudend organisch materiaal, de inwerking van elektrische ontladingen in de atmosfeer op de bestanddelen van de lucht, de reductie van nitraten door denitrificerende bacteriën, en in de gassen van vulkanen en sommige brandende kolenmijnen. Zij kunnen uit ammoniak worden gemaakt door zuren toe te voegen en elke reactie uit te voeren waarbij ammoniak in een zure oplossing wordt gevormd, zoals reductie met salpeterzuur of droge distillatie van organische stoffen. Zij zijn kleurloos zoals het zuurion kleurloos is, hebben een oplosbaarheid die vergelijkbaar is met die van de overeenkomstige kaliumzouten, zodat zij bijna allemaal oplosbaar zijn in water, hebben een scherpe en zoute smaak, en vallen bij hoge temperaturen uiteen in zuur en ammoniak, welk gas ook door sterke basen uit hen kan worden vrijgemaakt. +
Het nauwkeurig onderzoeken van een voorwerp, handeling, materiaal of begrip door het op te delen in basiselementen of samenstellende delen. (AAT) +
Een anisotrope eigenschap van een materiaal is een eigenschap die varieert al naar gelang de richting in het materiaal waarin zij gemeten wordt. +
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 11 feb 2020 om 17:26.