Eigenschap:Definitie
Type eigenschap
:
Tekst
Geldige waarden
:
Meerdere waarden toegestaan
:
Nee
Weergave op formulieren
:
Tekstvak
Initiële waarde
:
Verplicht veld
:
Nee
Toelichting op formulier
:
Een begrip kan een formele definitie (Nederlangstalig) hebben. Deze wordt waar mogelijk overgenomen uit een officiële publicatie. (skos:definition)
Subeigenschap van
:
Formatteerfunctie externe URI
:
Klik op de button om een nieuwe eigenschap te maken:
I
Inspectie die toeziet op de toegankelijkheid van overheidsinformatie en op de zorgvuldige omgang met erfgoed. Zij kijkt hoe de regels in de praktijk werken. +
De Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) is een internationale organisatie die normen vaststelt. De organisatie is een samenwerkingsverband van nationale standaardisatieorganisaties in 163 landen. +
J
Japans papier is een fijn vezelpapier van plantaardige vezels. Het wordt vaak gebruikt als facing bij de conservering van schilderijen en van gepolychromeerd beeldhouwwerk. +
Art Nouveau is een architectuurstijl die na 1890 ontstond en slechts tot enkele jaren na 1900 van belang was. Kenmerkend voor de Art Nouveau bouwkunst is het laten zien van constructieve elementen, echter op zo'n manier dat zij als versiering dienen. Giet-, smeedijzer en glas spelen een belangrijke rol. Kenmerkend zijn de asymmetrie en de toepassing van grote bogen en versiering met majolicategels, zowel binnen als buiten. Grote plasticiteit van gevels werd bereikt door gebruik van loggia's, erkers en torentjes. De stijl werd voornamelijk toegepast op winkels, apotheken, verzekeringskantoren en warenhuizen. Jugendstil is een architectuurstijl die werd toegepast tussen 1890 en 1914 en zijn naam te danken heeft aan het Duitse blad 'die Jugend'. Jugendstil is afkomstig uit Duitsland en Oostenrijk en is verwant aan de Art Nouveau, het verschil met Art Nouveau is dat de Jugendstil vaak strenger en hoekiger is. (Wikipedia) +
K
Een KOMO-procescertificaat is een kwaliteitsverklaring met betrekking tot een bepaald realisatieproces in de bouw- en infrasector. Het certificaat verklaart dat het eindresultaat van een proces in overeenstemming is met de in het certificaat vastgelegde ‘specificaties’ en dat het daarvoor benodigde proces in overeenstemming is met de in het certificaat vastgelegde processpecificaties.
In relatie tot het Bouwbesluit is een KOMO-procescertificaat een document dat verklaart dat een bouwdeel dat vervaardigd wordt met het betreffende proces zal voldoen aan de relevante eisen van het Bouwbesluit. +
Kirchheimer muschelkalksteen: polijstbare kalksteen welke gewonnen wordt in de omgeving van Würzburg, Duitsland. De steen heeft een geelroodbruine of bruingrijze ondergrond, wisselt per laag van kleur, en heeft een grove adering. De steen is opgebouwd uit talloze schelpresten, is vaak duidelijk gelaagd en is meestal homogeen van structuur en kwaliteit. +
Lichtbruine of gele steen, gelijkend op mergel maar harder. Afkomstig uit groeven in de buurt van Kunrade (L.). Reeds door de Romeinen in Zuid-Limburg gebruikt. (Haslinghuis) +
Het geologisch tijdperk Kwartair is in de geologische tijdschaal de jongste periode en in de stratigrafische colom het bovenste systeem. Het Kwartair beslaat de tijdspanne van 2,58 miljoen jaar geleden (Ma) tot heden en is de jongste, bovenste of laatste onderverdeling van de era Cenozoïcum. Het Kwartair is onderverdeeld in twee tijdvakken of series: het Pleistoceen en het Holoceen. +
L
De landschapsstijl is een overkoepelende term voor de vroege of late landschapsstijl. Het meer specifieke gebruik van die laatste termen heeft de voorkeur. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
M
Modernisme wordt gehanteerd voor alle architectuur die getuigt van een streven naar vernieuwing door een versobering van de vormentaal. De meest pure vorm van modernisme, vaak benoemd als de internationale stijl of functionalisme, wordt gekenmerkt door een rationeel grondplan, eenvoudige geometrische vormen, dragende (beton)skeletten met platte daken, lichte scheidingswanden en het gebruik van moderne materialen. De meeste gebouwen bereiken echter niet het pure van de internationale stijl, maar getuigen niettemin van een streven naar verzakelijking. Zij zijn doorgaans uitgewerkt met egale bakstenen parementen, met een bescheiden volumewerking en een sterk gereduceerde decoratie. (jaren 1920 tot jaren 1960). +
Schelpenkalksteen uit Zuid- en West-Duitsland en Luxemburg. Komt voor in dichte en in poreuze structuur. Grijswit, bruingrauw (meest toegepast), blauwachtig of rood. (Bouwmaterialen / encyclopaedische gids voor theorie en practijk / P.W. Scharroo / 3e herz. en verm. dr.) Muschelkalk is een afzetting van mergelachtige kalksteen uit de Trias. Deze afzettingen zijn ongeveer 200 miljoen jaar geleden afgezet in ondiepe zeeën. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
N
NEN-EN is de aanduiding van Europese normen (EN) overgenomen in Nederland en gepubliceerd door het Nederlands Normalisatie-Instituut NEN. Voor Europese normen geldt dat deze in alle Europese lidstaten geldig zijn en eventuele eerder bestaande landelijke normen vervangen. +
NEN-EN is de aanduiding van Europese normen (EN) overgenomen in Nederland en gepubliceerd door het Nederlands Normalisatie-Instituut NEN. IEC staat voor de International Electrotechnical Commission (IEC). Deze commissie ontwikkelt en publiceert algemene internationale normen voor elektrische componenten en apparatuur. +
Naamse steen, ook wel Naamse hardsteen, in vakliteratuur Namense steen, Namense hardsteen, Pierre de Vinalmont of Calcaire de Vinalmont, is een soort kalksteen die gewonnen wordt uit de kalksteengroeven bij Vinalmont in de provincie Luik en in de provincie Namen in België. (Wikipedia) +
Het Nederlands is een West-Germaanse taal en de moedertaal van de meeste inwoners van Nederland, België en Suriname. In de Europese Unie spreken ongeveer 23 miljoen mensen Nederlands als eerste taal, en een bijkomende vijf miljoen als tweede taal. Verder is het Nederlands ook een officiële taal van de Caraïbische (ei)landen Aruba, Curaçao en Sint-Maarten, terwijl er nog minderheden bestaan in Frankrijk, Duitsland en in mindere mate Indonesië, en nog ruim een half miljoen sprekers in de Verenigde Staten, Canada en Australië. De Kaap-Hollandse dialecten van Zuid-Afrika en Namibië werden gestandaardiseerd tot Afrikaans, een dochtertaal van het Nederlands. +
Het Neoclassicisme is de architectuurstijl uit de periode na 1750 tot eind 19e eeuw. Deze stijl gebruikt de kenmerken van het classicisme, zoals zuilen en tempelfrontons, opnieuw. (Haslinghuis) +
Verwijst naar een trend onder de Duitse architectonische avant-garde van het midden van de jaren 1920, die gegevens en praktisch functionalisme bevorderde. (AAT) +
Nivelsteiner zandsteen is een fijnkorrelig tertiaire zandsteen dat afkomstig is uit het gebied van het Worm-dal in het grensgebied Nederlands Zuid-Limburg en Duitsland. (Wikipedia) +
Noord-Brabantse stenen zijn bakstenen vervaardigd uit klei die voornamelijk gewonnen is in het gebied tussen 's-Hertogenbosch, Tilburg en Breda. De stenen zijn ten dele gemaakt in Waalformaat, en ten dele in drielingen of Belgisch formaat. Kleuren overwegend paarsig tot grijzig rood, soms ook geel. +
O
OSL-datering (Optical Stimulated Luminescence) gaat uit van het gegeven dat mineralen zoals kwarts en veldspaat licht (luminescentie) kunnen uitstralen. Met de methode wordt het moment van afzetting en begraving van sediment bepaald, of het moment van bakken van aardwerk. +
Obernkirchner zandsteen: zandsteen welke gewonnen wordt in de omgeving van Hannover, Duitsland. De steen heeft een gele ondergrond met lichtbruine strepen van ijzerhydroxiden en een zwakke adering en is homogeen van structuur, kleur en kwaliteit. Het breukvlak is fijnkorrelig. +
Beverstaarten zijn daktegels die aan de onderzijde afgerond en schubvormig gedekt zijn. Ze zijn voornamelijk in Duitsland toegepast (Biberschwanz). In Nederland wordt de naam ook wel gebruikt voor Oegstgeester pannen. Oegstgeesterpannen zijn schubvormige, machinaal vervaardigde dakpannen. Deze pannen zijn van 1852 tot ca. 1914 vervaardigd aan de Oude Rijn in de gemeente Oegstgeest. Ze worden ook wel hartjespannen genoemd. +
Het mineraal olivijn is een nesosilicaat met als chemische formule (Mg,Fe)2SiO4, waarbij de eindleden tussen magnesium en ijzer worden gevormd door de mineralenreeks forsteriet (rijk aan Mg) en fayaliet (rijk aan Fe). +
Oost-Indische inkt, in België ook bekend als Chinese inkt, is een lichtechte diepzwarte inkt die veel door kunstenaars wordt gebruikt. Voordat de computer zijn intrede deed op de tekenkamer werd deze inkt daar ook gebruikt voor het maken van technische tekeningen op calqueerpapier. Het is een van de oudst bekende soorten inkt. Zelfs na eeuwen verbleekt de inkt niet – pure koolstof kan immers niet door het licht afgebroken worden – en het is ook op zeer afgesleten papyri en perkamenten nog mogelijk de tekst te lezen, vaak betrekkelijk beter met behulp van infrarood licht. +
P
De Photographic Activity Test is een gestandaardiseerde kwaliteitstest (ISO 14523:1999) om de chemische inertie van (conserverings)materialen vast te stellen waar het het beeldzilver en verkleuringen betreft van fotografische papieren. Zie ook Image-Interaction-Test, Stain-Test, Mottle-Test. +
Pictoright is een Nederlandse collectieve beheersorganisatie voor auteursrechten van aangesloten illustratoren, grafisch vormgevers, fotografen en beeldend kunstenaars. Ook erfgenamen kunnen zich als rechthebbende aansluiten. +
Op de geologische tijdschaal het eerste en langste tijdvak van het quartair. Het pleistoceen duurde van ongeveer 1,8 miljoen jaar geleden tot 10.000 v.Chr., en is vooral bekend als het tijdvak waarin de aarde zijn meest recente ijstijd doormaakte.(AAT) +
Portland: kalksteen welke gewonnen wordt in Dorset, Engeland. De steen is fijnkorrelig van structuur. Het breukvlak is fijnkorrelig. Portland whit bed: variant van Portland, oölitische kalksteen met een vrij open structuur waarin veelvuldig schelpen voorkomen. Portland base bed: variant van Portland met een fijnere en meer dichte structuur dan Portland whit bed, waarin minder grote schelpen voorkomen. Portland roach: variant van Portland met een grovere, meer open structuur dan Portland whit bed, waarin kleine en grote, deels open schelpen voorkomen. +
R
Regeling rijkssubsidiëring instandhouding monumenten of Rrim is een Nederlandse regeling bedoeld voor van rijkswege beschermde monumenten (rijksmonumenten, niet zijnde archeologische monumenten). De regeling is samen met de Leidraad Brim subsidiabele instandhoudingskosten onderdeel van het Besluit rijkssubsidiëring instandhouding monumenten of Brim welke sinds 1 februari 2006 van kracht is. +
Belangenvereniging van de beroepsgroep. +
Register van restauratoren van roerend erfgoed en historische binnenruimten. +
Rijndekking is leibedekking van schubvormige leien, die in enkele dekking in schuin oplopende rijen gelegd worden, zoals in Duitsland gebruikelijk is. (Haslinghuis) +
Romaanse pannen (en Gotische pannen) zijn keramische dakpannen die gekenmerkt worden door een grote golving en relatief klein plat vlak. Zij zijn hoofdzakelijk gebruikt voor woningen in Spaanse/Romaanse stijl in de typische zuidelijke afwerkingskleuren. Dit type pan is geschikt voor daken met een minimum helling van 25° (met onderdak). De Romaanse pan heeft een constante wel (bolling) en de Gotische een meer of minder taps toelopende wel. +
S
Het Saalien is een geologisch tijdvak aan het eind van het Midden-Pleistoceen. Tijdens het Laat-Saalien (ca. 150.000 jaar geleden) bereikte het landijs Nederland (voorlaatste ijstijd). +
Scheldegotiek is een vroege regionale variant van de gotiek, waarvan de verspreiding samenhangt met het gebruik van Doornikse steen. Kenmerkend aan de Scheldegotiek zijn de zuilen met knopkapitelen, het drielichtvenster met colonetten in de dagkanten en de voorliefde voor - meest achthoekige - torens op de kruising van schip en dwarsbeuk. (Haslinghuis) +
De Stichting Beeldrecht is een voormalige Nederlandse organisatie die voor de bij haar aangesloten beeldend kunstenaars en architecten het beeldrecht inde. Op 1 januari 2008 is Stichting Beeldrecht opgegaan in Stichting Pictoright.De stichting gaf ook juridisch advies en bijstand aan de aangesloten kunstenaars. +
U
Uitvoeringsrichtlijn Restauratie Steenhouwwerk. +
UMTS of Universal Mobile Telecommunications System wordt gezien als de opvolger voor GSM/GPRS (General Packet Radio Services) en biedt net als de voorgangers zowel circuitgeschakelde als pakketgeschakelde communicatiediensten. UMTS werd aanvankelijk bedreven in de frequentieband tussen 2,0-2,15 GHz, maar om de uitrol te versnellen besliste Europa in juli 2009 dat ook de 900MHz- en 1800MHz-band (vroeger exclusief voorbehouden voor GSM) gebruikt mogen worden. In België was dit al toegestaan sinds 2008. De grootste voordelen van die beslissing zijn een betere dekking en een kostenbesparing voor de providers die hierdoor minder masten hoeven te plaatsen. +
Een Usselo-bodem is een type paleobodem die gevormd werd in de periode van het Allerød-interstadiaal. Deze bodems komen voor in dek- en duinzanden, en worden in hun meest uitgesproken vorm gekenmerkt door een grijze uitlogingshorizont en een humeuze aanrijkingslaag. In deze bodems komen soms archeologische vondsten voor uit het Laat-Paleolithicum.
(Bron: Thesaurus ontroerenderfgoed.be) +
W
Weiberner tufsteen: tufsteen: welke gewonnen wordt in de Eifel, Duitsland. De ondergrond is bruinachtig beige. De steen is fijnkorrelig en poreus met kleine steensplinters van ongeveer vijf millimeter, gelijkmatig over de steen verspreid. De bims (puimsteen) vullingen zijn van dezelfde grootte. +
Het geologisch tijdvak Weichselien (Vlaanderen: Weichseliaan of Weichsel), ook wel Weichselglaciaal genoemd, is een in Europa gebruikte stratigrafische indeling die overeenkomt met de laatste ijstijd. Deze periode duurde van 115.000 tot 11.700 jaar geleden. +
a
Een aanbrandlaag is een extra laagje bindmiddel die op het hechtvlak aangebracht wordt om de hechting te verbeteren. Van oudsher gebruikt men hiervoor een mengsel van cement en water. +
Aangieten is een techniek om metalen werkstukken te verbinden. Eén stuk is een deel van de gietmal, het andere wordt er permanent aan bevestigd door gesmolten metaal in de mal te gieten. +
Bij deze methode giet men vloeibare specie in een bekisting.Deze methode met name geschikt voor grotere reparaties van staand en hangend werk. Aangieten kan ook een effectieve methode zijn wanneer de reparatie een specifieke oppervlaktestructuur moet krijgen. +
Aanhelen is het aanbrengen van nieuw materiaal op plaatsen waar beton door schade is verdwenen. +
Een lager naar beneden doorgetrokken dakdeel. Kap die aan de zijkant van een bestaand dak tegen een gebouw is gezet. (Haslinghuis) +
Uitleg vanwege de opdrachtgever van de uit te voeren werkzaamheden voorafgaande aan een (zie) aanbesteding, voor zover iets niet duidelijk mocht zijn uit bestek en voorwaarden. (Haslinghuis) +
Aardewerk is een breekbaar, bij lage temperatuur gebakken (600-900°C), poreus ceramiek dat allerlei kleur kan hebben, met of zonder glazuur. +
Abri’s zijn niet afgesloten wachtruimten die vooral bij het openbaar vervoer veel voorkomen. Ook op verschillende begraafplaatsen zijn speciale abri’s te vinden. Het woord abri is ontleend aan het Frans en komt van het werkwoord abrier, hetgeen beschutten tegen (de wind) betekent. In het Latijn betekent apricari warm houden. Een abri biedt dus in de eerste plaats beschutting tegen de elementen. Oorspronkelijk waren abri’s vaak voorzien van deuren, in tegenstelling tot een schuilplaats die open was. Op een enkele begraafplaats zijn speciale abri’s ontworpen zoals op de Kleverlaan in Haarlem, maar vaker zijn oude bushokjes gebruikt, zoals op Heidehof in Apeldoorn. (Stichting Dodenakkers.nl) +
Het absorptiespectrum van een materiaal geeft de absorptie van golven, als functie van de frequentie. Typisch wordt het begrip gebruikt in de context van elektromagnetische golven, zoals licht. +
Een abstract is een fijn houten latje, doorgaans uit naaldhout dat via tuimelaars en winkelhaken de beweging overbrengt van de toets naar het ventiel in de windlade. Aan elk uiteinde van de abstract zijn messingdraden gewikkeld of vastgehaakt om de verschillende onderdelen te kunnen verbinden of er is metalen schroefdraad aangehecht met een lederen stelmoer om het systeem af te stellen. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
In de organische chemie is een acrylaat of propenoaat een ester of zout van acrylzuur. Acrylaten bevatten een vinylgroep, die gebonden is aan het koolstofatoom uit de carbonylgroep. Acrylaten en methacrylaten doen dienst als monomeren in de plasticindustrie, waarbij ze zeer snel polymeriseren. (Wikipedia) +
Een kleurloze, transparante, thermoplastische, synthetische hars gemaakt door de polymerisatie van acrylzuur derivaten; wordt gebruikt voor hechtmiddelen, verharders, beschermlagen, vernis en als een bindmiddel in verven. (Zuiderzeemuseum, Project Fotografie) +
De zaakhouder en/of medebehandelaar kan bij dit taaktype een specifieke vraag of opdracht geven (via een behandelinstructie/notitie). De taakhouder kan alleen via een taaktekst reageren, of kan een document als taakresultaat toevoegen aan de zaak. Een beredeneerde aanbeveling om een bepaalde keuze te maken. +
Zie afbijtmiddel, voorzwelmiddel. +
Afschilferen (afgeven) is het verlies van een deel of van het geheel van de binderlaag van een band, in het bijzonder van slecht opgeslagen acetaat geluidsbanden. Afschilferen is het schilferen van de oppervlaktelaag (cellulosenitraat of -acetaat) van de schijf van een direct gesneden plaat. Deze schade is onherstelbaar en wordt meestal veroorzaakt door het krimpen van de laag door hydrolyse. +
Afschot is een bewust aangebrachte helling van een vlak of leiding, voor het doen af- of weglopen van vloeistof. +
Hekwerk, borstwering van hout, steen of ijzer, o.a. om een kapel van de hoofdruimte van een kerk af te scheiden. Bij een koor onderscheidt men het koorhek van de koorafsluiting. (Haslinghuis) +
Uitstekend deel van het dak aan de bedrijfszijde van een Betuwse boerderij, waaronder men het hooi door een luik in de achtergevel naar binnen brengt. (Haslinghuis) +
Afwerkvloeren vormen de bovenste laag van een vloer die direct wordt blootgesteld aan gebruik. Afwerkvloeren zijn in te delen in vloeren die in het werk worden gemaakt en afwerkvloeren die fabrieksmatig, vooraf, zijn gemaakt. (Bedrijfschap Afbouw) +
Afzettingen (sedimenten) zijn neerslagen of bezinkingen van materiaal. Dit materiaal kan door bijvoorbeeld landijs, rivieren, wind of zee zijn aangevoerd. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
sedimentaire natuursteen: natuursteen gevormd uit neergeslagen afbraakproducten van andere natuursteenformaties. Deze natuursteen bevat vaak bezinksels van (resten van) organismen. +
Akkerbouw is een vorm van landbouw: het is het geheel van economische activiteiten waarbij het natuurlijke milieu wordt aangepast ten behoeve van de productie van planten voor menselijk gebruik. Afhankelijk van het product, de productiemethode en het niveau van welvaart wordt gebruikgemaakt van een groot aantal uiteenlopende technieken, variërend van het werken met eenvoudige werktuigen tot het gebruik van grote machines, waarbij arbeid steeds meer vervangen wordt door machines. +
Een akker is een stuk bewerkte grond waarop cultuurgewassen zoals graan of suikerbieten worden verbouwd. (Wikipedia) +
Geluidskwaliteit van een ruimte m.b.t. de geluidsterugkaatsing. De akoestiek in een kerk werd verbeterd d.m.v. klankpotten. Als de akoestiek goed is voor muziek, zal zij in het algemeen niet goed zijn voor het gesproken woord en omgekeerd. In de protestantse periode werd de verstaanbaarheid van het gesproken woord op de preekstoel verbeterd door een groot klankbord erboven. nagalm. (Haslinghuis) +
Albast is een gesteente, bestaande uit een massieve, gewoonlijk doorschijnende, vorm van in de natuur voorkomend gips, CaSO<sub>4</sub>.2H<sub>2</sub>O. Albast werd gebruikt om beelden te snijden en, in de 16e en 17e eeuw in Italië, als ondergrond voor olieverfschilderijen. +
Albumine is het wit van een ei, dat water en een aantal eiwitten (proteïnen) bevat. Albumine werd gebruikt als bindmiddel in de beeldlaag van albuminepapier en albuminenegatieven. +
Reinigen met een middel met een hoge ph-waarde. Bekende voorbeelden van alkalische reinigers zijn zeep, soda of amonia. Een alkalische reiniger is altijd ontvettend en is dus niet geschikt voor vervuiling als roest of kalk. Hoe alkalischer de vloeistof des te beter deze ontvet. Vetten zijn in de basis zuur, daardoor heeft het een alkalische tegenhanger nodig om deze vervuiling te reinigen. +
Het bindmiddel van alkydverf is alkydhars, een kunsthars. Alkydhars is een polymeer dat wordt verkregen door een polycondensatiereactie van polyalcoholen en meerbasische organische zuren of de overeenkomstige anhydride. (Wikipedia) +
Het Allerød-interstadiaal is een tijdvak in de tijdschaal van Blytt-Sernander. Het Allerød duurde ongeveer van 13.900 tot 12.850 jaar geleden. Het is een interstadiaal, een warmere en nattere periode tijdens het laatste glaciaal ("ijstijd"). (Wikipedia) +
Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Al en het atoomnummer 13. Het metaal is hard, sterk, en zilverwit van kleur. Wordt ook gebruikt voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, voorwerpen en materialen te maken. (Toegepaste Kunst Project, RKD) +
Verf met een aluminiumlegering, die geverfde oppervlakken beschermt tegen ontkleuring als gevolg van schimmelvorming. (AAT-Ned) +
Amfibolen zijn orthorombische of monokliene mineralen met een gemiddelde dichtheid van 3 tot 3,5 en een hardheid van 5 tot 6. +
Als elektropositief bestanddeel bevatten ammoniumzouten de groep ammonium NH4. Zij komen in overvloed in de natuur voor als gevolg van het verrotten van stikstofhoudend organisch materiaal, de inwerking van elektrische ontladingen in de atmosfeer op de bestanddelen van de lucht, de reductie van nitraten door denitrificerende bacteriën, en in de gassen van vulkanen en sommige brandende kolenmijnen. Zij kunnen uit ammoniak worden gemaakt door zuren toe te voegen en elke reactie uit te voeren waarbij ammoniak in een zure oplossing wordt gevormd, zoals reductie met salpeterzuur of droge distillatie van organische stoffen. Zij zijn kleurloos zoals het zuurion kleurloos is, hebben een oplosbaarheid die vergelijkbaar is met die van de overeenkomstige kaliumzouten, zodat zij bijna allemaal oplosbaar zijn in water, hebben een scherpe en zoute smaak, en vallen bij hoge temperaturen uiteen in zuur en ammoniak, welk gas ook door sterke basen uit hen kan worden vrijgemaakt. +
Het nauwkeurig onderzoeken van een voorwerp, handeling, materiaal of begrip door het op te delen in basiselementen of samenstellende delen. (AAT) +
Een anisotrope eigenschap van een materiaal is een eigenschap die varieert al naar gelang de richting in het materiaal waarin zij gemeten wordt. +
Een ijzeren plaat of platte staaf om verschillende bouwonderdelen strak met elkaar te verbinden. (Encyclo.nl) +
Bij kathodische bescherming wordt het elektrochemisch proces waardoor wappeningscorrosie kan ontstaan, tegengehouden door een beschermingsstroom. Deze beschermingsstroom loopt tussen een aan of in het (beton)oppervlak aangebrachte anode (bijvoorbeeld van gaas, mortel of verf) en het wapeningsstaal dat nu kathode wordt. +
Een antenne-installatie is een installatie bestaande uit een antenne, een antennedrager, de bedrading en de al dan niet in een techniekkast opgenomen apparatuur, met de daarbij behorende bevestigingsconstructie. +
In het antenneconvenant staan de afspraken tussen de Rijksoverheid, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de mobiele operators voor een zorgvuldige plaatsing van vergunningsvrije antennes voor mobiele communicatie in Nederland. +
Een antennedrager is een antennemast of andere constructie bedoeld voor de bevestiging van een antenne. +
Een appartementsgebouw is een meergezinswoning waarin meerdere appartementen of wooneenheden voorzien zijn, meestal boven elkaar gelegen. +
Appreteren is een veredelingstechniek waarbij een oplossing van stijfsel, gom, hars of gelatine wordt aangebracht op textiel of papier. Na het drogen is het materiaal stijver geworden of heeft zij een gladder, minder poreus oppervlakte gekregen. +
Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 15 december 2009, nr. WJZ/178205 (8189), met betrekking tot de duurzaamheid en de geordende en toegankelijke staat van archiefbescheiden en de bouw en inrichting van archiefruimten en archiefbewaarplaatsen (Archiefregeling) +
Een architect is iemand die opgeleiden geaccrediteerd is voor het ontwerpen van gebouwen en voor het leiden van bouwprojecten. +
Bouwkunst, kunst van het scheppen van (zie) ruimtevormen en het omvatten en overdekken hiervan, kortom de gehele ontwikkeling en vormgeving van de inwendige ruimten en de omhulling ervan. M.n. geldt dit de plattegronden, de wanden met hun geleding en verdeling van open en gesloten delen, zolderingen, gewelven, plafonds, kappen en daken en de verwezenlijking van deze conceptie naar de eisen van constructies en materialen. In de verschillende architectuurperioden en in diverse regio’s verschilt het ruimtegevoel soms zeer sterk. In het romaanse tijdperk wordt de ruimte overheerst door gebruik van dikke dragende muren en weinig ontwikkelde overwelvingen en overkappingen. De gotiek toont een omhoogstrevende ruimte, opgebouwd uit steunpunten waartussen lichte wanden en glas, overdekt met ranke gewelven. De barok toont een vaak illusionistische ruimte-ontwikkeling, die soms de aanwezigheid van wanden en plafonds probeert te loochenen. In XX hebben nieuwe materialen en technieken het mogelijk gemaakt enerzijds een draagconstructie van gewapend beton en staal geheel te omkleden met licht geconstrueerde wanden van glas, kunststof en lichte metalen, anderzijds achter vrijwel geheel gesloten gevels het gebouw van kunstlicht te voorzien. Marolois bedeelde de architectuur een belangrijke rol toe in zijn Opera Mathematica (1617). Hetzelfde was het geval in hetVolkoomen Wiskundig Woordenboek van Stammetz-Labordus uit 1740. Van Campen werd in zijn tijd als mathematicus aangeduid, hetgeen in het licht van het voorgaande eerder als architectonisch ontwerper moet worden gezien. Hij moest zijn ontwerpen laten uitwerken door bouwkundig beter onderlegde mannen als Pieter Post en Jacob Vennecool.Na de constructie is de versiering een belangrijk element van architectuur. Door de tijden heen heeft men utiliteitsgebouwen als molens, pakhuizen, magazijnen, schuren en stallen, dienstgebouwen en militaire werken met grote soberheid behandeld, in XIX talrijke nieuwe fabrieken e.d. zelfs zeer armelijk. In XX treedt hierin verandering op. Het landseigene van de architectuur is echter voor een deel verloren gegaan ten gevolge van de toepassing op grote schaal van bouwmaterialen die overal, onafhankelijk van klimaat en bodem, gebruikt kunnen worden. (Haslinghuis)
In algemene zin, objecten die zijn gemaakt of bewerkt door mensen, gewoonlijk handgereedschap, gebruiksvoorwerpen, sieraden of kunst. In de archeologie is een artefact een object dat is vervaardigd door een menselijke cultuur en wordt onderscheiden van natuurlijke resten, en later is aangetroffen bij archeologische werkzaamheden. Zie ook 'culturele artefacten' voor de context van objecten die specifiek worden verzameld door musea. Gebruik de term niet in de technische en medische betekenis, dat wil zeggen voor een product of effect dat niet aanwezig is in de natuurlijke toestand van een organisme of een systeem, maar optreedt wegens het onderzoek zelf of het gevolg is van een andere externe activiteit. (AAT-Ned) Een artefact (Latijn: arte factum - 'kunstmatig gemaakt') is in de archeologie de benaming voor ieder verplaatsbaar object dat door de mens is vervaardigd, bewerkt en/of gebruikt. Artefacten worden meestal bij archeologische opgravingen gevonden. Enkele voorbeelden van artefacten: een vuurstenen vuistbijl, een terracotta amfora, een bronzen fibula, een barnstenen kraal, textiel, een gouden munt, een benen vishaak etc. +
Asfalt is de benaming voor producten die samengesteld zijn uit asfaltbitumen en minerale stoffen zoals basaltsplit. Het gaat hier dus om mengsels ofwel samengestelde producten. +
Prerogatieven die worden verleend aan de auteur van een werk van de geest. Het auteursrecht bevat een geldelijk recht (recht om profijt te halen uit het werk) en een moreel recht (recht voor een auteur om het openbaar te maken, de uitbatingsvoorwaarden ervan te bepalen en de integriteit ervan te verdedigen). Alleen de geldelijke rechten kunnen worden overgedragen. +
Autogeen lassen, ook wel gassmeltlassen of zuurstof-acetyleenlassen genoemd, is een lasmethode die gebruikmaakt van een zeer hete vlam. Meestal wordt gebruikgemaakt van de reactie van ethyn (acetyleen) met zuivere zuurstof. (Wikipedia) +
Azijnzuur (systematische naam ethaanzuur) is een zwak zuur met een kenmerkende stekende geur. Het heeft als formule CH3-COOH (soms ook geschreven als H3C-COOH). Azijnzuur is, na mierenzuur, het eenvoudigste carbonzuur en de wetenschappelijke naam was vroeger dan ook methaancarbonzuur. Zuiver watervrij azijnzuur wordt ook wel ijsazijn genoemd, en is een kleurloze vloeistof die bij temperatuur lager dan 17 °C stolt tot heldere kleurloze kristallen (vandaar de naam ijsazijn). +
Het azijnzuursyndroom is het vrijkomen van azijnzuur tijdens de afbraak van celluloseacetaat materialen. +
b
Steen met de strengpers gevormd, gebakken van witte Silezische klei en voorzien van een geglazuurde oppervlakte. Dient voor het maken van scheidingswanden in badhuizen, zwembaden en laboratoria. De afmetingen zijn doorgaans: 12,2 cm lang, 5,7 cm hoog en 4,0 cm, 5,7 cm of 6,9 cm dik. Speciale hulpstukken zijn gemaakt voor in- en uitwendige hoeken en afdekkingen en voor het formeren van deursponningen met mogelijkheden voor de bevestiging van scharnieren en sloten. In de boven- en ondervlakken van een badcelsteen zijn groeven gemaakt, die bij het opmetselen met mortel gevuld worden om de muur te verstevigen. Doordat de stenen hol zijn en van groeven voorzien, kunnen ze gemakkelijk worden gespleten, zodat ze ook als tegel kunnen worden gebruikt. Daarom worden ze ook wel splijtstenen genoemd. (Haslinghuis) +
Bakgoten zijn eenvoudige houten dakgoten die bestaan uit een bodem en een opstaande rand aan de buitenzijde en aan de binnenzijde. De doorsnede is rechthoekig. Ze worden doorgaans aan de binnenzijde bekleed met zink en ondersteund door ingemetselde gootklossen of ijzeren consoles. (Haslinghuis) +
Bakstenen zijn stenen die ontstaan door klei, hoofdzakelijk gewonnen in de uiterwaarden van de grote rivieren, te vormen in blokken en vervolgens op hoge temperatuur (c. 800 - 1100 °C) te bakken. Aan de hand van het vormingsprocedé onderscheiden we handvormstenen, vormbakpersstenen en strengpersstenen. Na te zijn gedroogd, worden de stenen opgestapeld en gebakken. De kwaliteit van de steen is afhankelijk van de temperatuur waarop deze gebakken is; hogere temperaturen geven hardere stenen, te hoge temperaturen gesmolten misbaksels. Omdat de stapel of 'tas' niet overal aan dezelfde temperatuur blootgesteld wordt, dient na het bakken gesorteerd te worden op hardheid en kleur. Dit gebeurt zowel visueel als op klank; Hardere stenen hebben een donkere kleur en geven een heldere klank als ze tegen elkaar geslagen worden (klinkers), zachtere stenen kleuren feller en klinken dof. Naar gelang ijzeroxide of calciumoxide de overhand heeft in de klei, kleurt de steen rood of geel. Bakstenen werden reeds gebruikt in de oudheid, aangenomen wordt dat in Nederland de productie techniek is herondekt door de kloosterlingen omstreeks 1250. +
Balgen zorgen ervoor dat de benodigde lucht op de juiste druk wordt gebracht en naar de pijpen kan stromen. De oudste balgen hadden de vorm van zogenaamde smidsbalgen. Langzaamaan evolueerde de balg naar vormen die beter in staat waren om een constante winddruk te waarborgen. Naast keil- en spaanbalgen ontstonden modernere vormen zoals de magazijnbalg en nog later de zak- en zwembalg. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) +
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 11 feb 2020 om 17:26.