Eigenschap:Definitie (nl)

Kennismodel
:
Type eigenschap
:
Tekst
Deze datatypespecificatie wordt genegeerd; de specificatie uit de externe vocabulaire krijgt voorrang.
Geldige waarden
:
Meerdere waarden toegestaan
:
Nee
Weergave op formulieren
:
Tekstvak
Initiële waarde
:
Verplicht veld
:
Nee
Toelichting op formulier
:
Een begrip kan een formele definitie (Nederlangstalig) hebben. Deze wordt waar mogelijk overgenomen uit een officiële publicatie. (skos:definition)
Subeigenschap van
:
Geïmporteerd uit
:
Formatteerfunctie externe URI
:

Klik op de button om een nieuwe eigenschap te maken:


Showing 500 pages using this property.
N
Verwijst naar een trend onder de Duitse architectonische avant-garde van het midden van de jaren 1920, die gegevens en praktisch functionalisme bevorderde. (AAT)  +
Dit artikelbevat de uitgangspunten die de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) hanteert bij de advisering over het vervangen van oud glas of glaskunst in oude vensters van rijksmonumenten.  +
Schouwburg met plein, muur, zitbanken en sculptuur 'Dame met stola'. ===Kenmerken=== *Datering: 1955-1961 *Architect: B. Bijvoet, Prof. G.H. M Holt *Bouwstijl: Brutalisme *Rijksmonument sinds: 19 november 2013  +
Nivelsteiner zandsteen is een fijnkorrelig tertiaire zandsteen dat afkomstig is uit het gebied van het Worm-dal in het grensgebied Nederlands Zuid-Limburg en Duitsland. (Wikipedia)  +
Noord-Brabantse stenen zijn bakstenen vervaardigd uit klei die voornamelijk gewonnen is in het gebied tussen 's-Hertogenbosch, Tilburg en Breda. De stenen zijn ten dele gemaakt in Waalformaat, en ten dele in drielingen of Belgisch formaat. Kleuren overwegend paarsig tot grijzig rood, soms ook geel.  +
O
OSL-datering (Optical Stimulated Luminescence) gaat uit van het gegeven dat mineralen zoals kwarts en veldspaat licht (luminescentie) kunnen uitstralen. Met de methode wordt het moment van afzetting en begraving van sediment bepaald, of het moment van bakken van aardwerk. <h3>In het kort</h3> <div ...  +
OSL-datering (Optical Stimulated Luminescence) gaat uit van het gegeven dat mineralen zoals kwarts en veldspaat licht (luminescentie) kunnen uitstralen. Met de methode wordt het moment van afzetting en begraving van sediment bepaald, of het moment van bakken van aardwerk.  +
Obernkirchner zandsteen: zandsteen welke gewonnen wordt in de omgeving van Hannover, Duitsland. De steen heeft een gele ondergrond met lichtbruine strepen van ijzerhydroxiden en een zwakke adering en is homogeen van structuur, kleur en kwaliteit. Het breukvlak is fijnkorrelig.  +
In veel parken, landgoederen en tuinen staan beelden, vazen en ornamenten opgesteld. Deze objecten hebben in de buitenlucht veel te verduren. Regen en vorst hebben vrij spel en vuil en gevallen bladeren hechten zich gemakkelijk.  +
Beverstaarten zijn daktegels die aan de onderzijde afgerond en schubvormig gedekt zijn. Ze zijn voornamelijk in Duitsland toegepast (Biberschwanz). In Nederland wordt de naam ook wel gebruikt voor Oegstgeester pannen. Oegstgeesterpannen zijn schubvormige, machinaal vervaardigde dakpannen. Deze panne...  +
De Oldambtster boerderijen behoren tot de noordelijke huisgroep. Ze zijn zeer groot van omvang en bevatten een statig woongedeelte, doorgaans op de middenas geplaatst en smaller dan het bedrijfsgedeelte.  +
De Oldambtster boerderijen behoren tot de noordelijke huisgroep. Ze zijn zeer groot van omvang en bevatten een statig woongedeelte, doorgaans op de middenas geplaatst en smaller dan het bedrijfsgedeelte.  +
Het mineraal olivijn is een nesosilicaat met als chemische formule (Mg,Fe)2SiO4, waarbij de eindleden tussen magnesium en ijzer worden gevormd door de mineralenreeks forsteriet (rijk aan Mg) en fayaliet (rijk aan Fe).  +
De bescherming van een rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht wordt vanaf de inwerkingtreding van de Omgevingswet geregeld in het omgevingsplan. De gemeente stelt het omgevingsplan vast en neemt daarin beschermende regels op. In dit artikel wordt beschreven hoe de gemeente dit kan realiseren.  +
De omgevingsvergunning is een vergunning voor werkzaamheden in de fysieke leefomgeving. Zo'n vergunning is vaak nodig bij werkzaamheden in, aan of op archeologische rijksmonumenten of voor bepaald gebruik. Dit artikel beschrijft de vergunningprocedure bij archeologische rijksmonumenten voor vergunni...  +
De omgevingsvergunning is een vergunning voor werkzaamheden in de fysieke leefomgeving. Zo'n vergunning is vaak nodig bij werkzaamheden aan gebouwde of aangelegde rijksmonumenten of voor bepaald gebruik. Dit artikel beschrijft de vergunningprocedure bij gebouwde en aangelegde rijksmonumenten voor ve...  +
De omgevingsvergunning is een vergunning voor werkzaamheden in de fysieke leefomgeving. Zo'n vergunning is vaak nodig bij het wijzigen van gebouwde of aangelegde rijksmonumenten. Dit artikel beschrijft de vergunningprocedure bij rijksmonumenten voor vergunningverleners en aanvragers, tot de inwerkin...  +
Velen zijn onbekend met de ontstaansgeschiedenis van de Nederlandse landschappen van de vorige eeuw, zoals de IJsselmeerpolders en de Drentse boswachterijen. Hoe zouden wij er in de toekomst mee om moeten gaan? Dit artikel gaat in op de relatief nieuwe ontginningen uit de twintigste eeuw.  +
Oost-Indische inkt, in België ook bekend als Chinese inkt, is een lichtechte diepzwarte inkt die veel door kunstenaars wordt gebruikt. Voordat de computer zijn intrede deed op de tekenkamer werd deze inkt daar ook gebruikt voor het maken van technische tekeningen op calqueerpapier. Het is een van de...  +
Oppervlaktekartering is een methode van Inventariserend Veldonderzoek (IVO) om vondsten aan het oppervlak op te sporen, bijvoorbeeld door middel van het systematisch belopen van braakliggende percelen (akkers), en het inspecteren van molshopen, geschoonde slootkanten en andere bodemontsluitingen.  +
Geschilderde afwerkingen worden altijd vuil. Dat vuil kan van alles zijn, bv roet, stof, etenswaren of algen. In dit artikel vindt u informatie over het reinigen van oppervlaktevuil op schilderingen. Buiten beschouwing blijft het wegenemen van vernissen of overschilderingen.  +
De organisatie van digitale duurzaamheid draagt bij aan het behalen van preserveringsdoelen en omvat bijvoorbeeld de omschrijving van processen, rollen, verantwoordelijkheden, personeelsbeleid en kosten die hiermee gepaard gaan. Omschrijf het belang van het organiseren van duurzame toegang.  +
Benoem de budgetten en geschatte kosten die gemoeid zijn met het halen van de preserveringsdoelen.  +
Benoem de kennis en vaardigheden die medewerkers nodig hebben om bij te kunnen dragen aan de preserveringsdoelen.  +
Benoem de principes of standaarden waarop het risicomanagement binnen de organisatie is gebaseerd.  +
Benoem en expliciteer de rollen en verantwoordelijkheden bij het duurzaam toegankelijk houden van de digitale collectie.  +
'Aankoeksels', etensresten, zowel een verkoolde laag organisch residu op en in aardewerk als lipiden (vetten en vetachtige stoffen), laten zien wat mensen vroeger aten. <h3>In het kort</h3> <div class="kader"> <strong>Doel</strong>:het identificeren van de oorspronkelijke potinhoud en reconstructie...  +
Het orgel is een niet meer weg te denken muziekinstrument in kerken. Nederland kent dan ook een groot aantal orgels, zowel historische als moderne. Een deel van de historische orgels is onderdeel van een rijksmonument.  +
Diverse overige bronnen zoals Wikipedia, etc.  +
P
Een dak van gebakken klei trotseert eeuwen. Desondanks worden traditionele, handgevormde, maar ook de in de 19de eeuw ontwikkelde stempelperspannen regelmatig vervangen door modernere pannen. Deze ingrepen doen afbreuk aan de waarde van het historische pannendak. Dit artikel beschrijft hoe je de aut...  +
De regio Achterhoek wordt gekenmerkt door een kleinschalig, gaaf dekzandlandschap met plaatselijk essen rond verspreid liggende boerderijen. De regio wordt doorsneden door beken en is bosrijk. Winterswijk is de grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Th...  +
De regio Alblasserwaard en Vijfheerenlanden is langs de Merwede en de Noord vrijwel geheel bebouwd, het centrale en oostelijke veengebied is open en agrarisch. Een lange afwateringsgeschiedenis uit zich in de complexe situatie bij Kinderdijk (Werelderfgoed). Langs de Diefdijk liggen werken van de Ni...  +
De hoofdstedelijke regio ligt temidden van een redelijk gaaf veenlandschap (Waterland, Amstelland), dat onder druk staat van verstedelijking. Ook Schiphol (Haarlemmermeer) ligt in deze regio. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama La...  +
De regio Arkemheen en Eemland omvat het open veen- en klei-op-veengebied tussen IJsselmeer en zandgronden in het zuiden. De regio heeft relatief veel lege ruimten, de Eem stroomt er doorheen. Bewoning is geconcentreerd aan rand, Amersfoort is de grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobesc...  +
Deze regio bestaat uit zandgebied, waar het aanwezige veen is vergraven en afgevoerd via turfvaarten. Het landschap is voorts ingericht met akkers, beemden en heide. Ook kent de regio veel bossen. Breda is de grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Them...  +
Deze regio bestaat uit een lang bewoond zandlandschap met essen (kampen als het reliëf kleinschaliger is) en beekdalen. Er is relatief veel heide te vinden. Het Dwingelerveld is een Nationaal Park. Meppel is de grootste nederzetting in de regio. In het noordwesten de regio’s liggen Frederiksoord en ...  +
Het onderscheid tussen oud- en nieuw land is op de Bevelanden nog steeds herkenbaar: kreekruggen en kleinschalige polders versus grote, rationeel ingerichte polders en dijken. Goes is grootste stad. Rond Nisse is het oude landschap gaaf bewaard. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt ...  +
De regio Biesbosch is ontstaan uit de voormalige Grote Waard, die verging 1421. Daarbij ontstond een landschap van platen, kreken, dijken en polders. De regio is voor een klein deel agrarisch, de rest is natuurgebied (Nationaal Park Biesbosch). Er liggen spaarbekkens voor drinkwatervoorziening. ---...  +
De regio Bommelerwaard ligt in het rivierenlandschap tussen Maas en Waal. Het landschap wordt gekenmerkt door geleding in dijken, oeverwallen, uiterwaarden (met veel recente natuurontwikkeling) en kommen. Het grondgebruik is vooral agrarisch, met thans veel kassen. Sinds 2000 heeft een flinke groei ...  +
Hier is een opvallend contrast te zien tussen open, vlakke zeekleipolders en een hoge, besloten Wal. Bewoning vindt plaats op de Wal in een mozaïek van dorpen en steden, waarvan Bergen op Zoom de grootste is. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Lan...  +
Dit is een rijk geschakeerd, open polderlandschap, waarin de strijd tegen de zee goed afleesbaar is in de percelering, bomendijken en oude kreken. Het gebied wordt overwegend agrarisch benut, rond Moerdijk ligt industrie. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema...  +
De regio Marne en het Hogeland bestaat uit de ingepolderde Fievel- en Hunzeboezem. Op de kwelderwal liggen reeksen wierden. Aansluitend hieraan liggen schilvormige, jongere polders. Dit zijn door bedijking ontstane landaanwinningen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van ...  +
Dit is een provincie-overschrijdende regio met een kern van behouden hoogveengebied met daaromheen dorpen in het zandlandschap. Door de ruilverkavelingen is hier een grootschalig landschap ontstaan met intensieve veehouderij. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[T...  +
Deze regio wordt gekenmerkt door veenontginningen (copes). In het noorden is op grote schaal turf gestoken, waarna drooglegging volgde. De Venen kent een open en waterrijk landschap, overgaand in het landschap langs de Oude Rijn. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''...  +
De Wolden is een laaggelegen voormalig veengebied waar nu zand aan de oppervlakte lig. De bewoning ligt als een krans rondom de oorspronkelijke ontginningsvlakte. Hier ligt de kern van de gaswinning met bijkomende problemen, zoals bodemdaling. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt de...  +
De regio Drentse Aa is hét esdorpengebied van Drenthe met veel hunebedden. De regio is een goed voorbeeld van het samengaan van natuur, recreatie (bossen) en landbouw. Assen is binnen de regio de belangrijkste plaats. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Pano...  +
Dit is overwegend een duinlandschap met strandwallen. Op afgegraven duinen bevinden zich nu bloembollenvelden, de Keukenhof is een belangrijke trekpleister voor bezoekers. Langs de binnenduinrand liggen diverse landgoederen. Het gebied is sterk verstedelijkt, met Leiden als grootste stad. ---- <div...  +
Dit gebied rond Hoogeveen werd op grote schaal uitgeveend via de Hoogeveense Vaart (Hollandsche Veld) en is daarna in gebruik genomen als landbouwgrond. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama Landschap]]''' - Karakterisering van het...  +
Rond Eindhoven vindt veel verstedelijking en uitbreiding van infrastructuur plaats. Daaromheen ligt een golvend dekzandgebied met beekdalen, akkers (steilranden) en 19<sup>de</sup>-eeuwse heideontginningen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Lands...  +
De regio Fivelingo bestaat uit een open wierdenlandschap met kronkelende waterlopen (maren), grenzend aan laatmiddeleeuws ingepolderd gebied. Delfzijl is de grootste stad van de regio. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama Landschap...  +
De regio Flevopolders bevat de jongste landschappen van Nederland. Het betreft twee grote droogmakerijen, gericht op grootschalige landbouw en recreatiebossen. Almere en Lelystad zijn de grootste steden. Recent zijn veel windparken aangelegd. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt dee...  +
De regio Friese Meren is zoals de naam aangeeft een waterrijk gebied, gelegen in het zuidwesten van de provincie. Er liggen kleine stadjes en dorpen in een open klei- en veenlandschap met stroken- en blokverkaveling. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panor...  +
Deze regio kent langgerekte eilanden, bestaande uit duinen, kwelders en polders, met hoge natuurwaarden (Werelderfgoed Waddenzee), waar een groot belang voor toerisme is weggelegd. In de regio liggen kleine dorpen en veel recreatieterreinen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt d...  +
De regio Gaasterland is een stuwwallengebied met keileem en aansluitende zandrug. Gaasterland kent een grote mate van afwisseling en is relatief bosrijk. Er ligt een kenmerkende klifkust aan IJsselmeer. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|...  +
De regio Gelderse Vallei ligt in het dekzandlandschap van zandruggen en beken tussen de Veluwe en de Utrechtse Heuvelrug. Voorheen lagen hier veel veengebieden en broekbossen. Thans kent de regio intensieve landbouw en een rationeel ingericht landschap. De Grebbelinie is een opvallende structuur van...  +
De regio Groningen en Gorecht ligt rondom de stad Groningen. Het landschap is kleinschalig op de Hondsrug, open in het oosten. De stad Groningen is ruimtelijk dominant, en bekend van haar universiteit. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|...  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
De Haagse agglomeratie vormt het bestuurscentrum van Nederland. Delfland bestaat uit een gaaf, open veenweidegebied. Westland is met de vele kassen het centrum van de tuinbouw. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama Landschap]]''' - ...  +
De geïndustrialiseerde regio langs het Noordzeekanaal. Deze industrie, waaronder de Hoogovens, is een katalysator voor de groei van de steden Beverwijk en IJmuiden. Enkele buitenplaatsen en het dorp oud-Velsen herinneren aan de pre-industriële tijd. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving m...  +
De regio IJsseldelta omvat enerzijds het Kampereiland, waar het landschap gekenmerkt wordt door riviertakken en pollen (terpjes). Anderzijds ligt de polder Mastenbroek in de regio, dit is een oude, rationeel ingerichte polder. Mastenbroek en Kampereiland zijn Nationaal Landschap. ---- <div class="...  +
De regio IJsselvallei omvat het rivierenlandschap van de IJssel en de Oude IJssel. Het landschap naar het oosten en westen uit naar het zand. Het kent steilte gradiënten naar het Veluwemassief. Kenmerkend zijn brede uiterwaarden. Langs de IJssel liggen handelssteden als Deventer en Zutphen. ---- <d...  +
Deze regio is onder invloed van de Noordzee ontstaan en ingepolderd voor grootschalige landbouw en bollenteelt. Texel en Wieringen liggen beide op een keileembult, Den Helder is een marinestad. De duinkust trekt toeristen aan. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[...  +
De Kop van Overijssel ligt op het keileemplateau van Steenwijk en kenmerkt zich door kleinschalig zandlandschap. In het noordoosten gaat de regio over in laagveengebied, waar het landschap restanten van turfwinning bevat met petgaten en legakkers. Hier ligt het Nationaal Park Weerribben-Wieden. --...  +
De regio Krimpenerwaard heeft karakteristieke cope-ontginningen met langgerekte lintdorpen in een open, waterrijk landschap. Knotbomen en houtkaden liggen langs smalle, lange kavels. Het westen van de regio is georiënteerd op Rotterdam. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit ...  +
De regio Land van Heusden en Altena ligt in het open rivierengebied tussen Maas en Merwede. De regio was van belangrijke strategische betekenis, er liggen veel forten en vestingsteden. De grootste ingreep in het rivierbeheer was de aanleg van de Bergsche Maas. In de kommen liggen eendenkooien en gri...  +
De regio Land van Maas en Waal kent een typerend rivierenlandschap met kommen, oeverwallen, dijken en uiterwaarden. De kommen zijn grootschalig ingericht na uitvoering van de ruilverkavelingen. Fort St. Andries is een karakteristiek element bij de oude samenvloeiing van Maas en Waal. ---- <div clas...  +
Deze regio bestaat uit een gesloten rij nederzettingen van Geertruidenberg tot ’s-Hertogenbosch en staat bekend om de voormalige schoenenindustrie. Het noordelijke deel is open. Waalwijk is de grootste nederzetting. De vestingstad Heusden neemt in het geheel een eigen plaats in. ---- <div class="kl...  +
De regio Lauwers bestaat uit zeekleipolders in en rond de voormalige Lauwerszee. Thans betreft het vooral natuur- en recreatiegebieden en een militair oefenterrein. De regio Lauwers is waterrijk. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panoram...  +
Deze regio behelst het rivierenlandschap direct ten noorden van de Brabantse zandgronden. Het landschap is open door de voormalige Beerse Overlaat. Na de Maaswerken zijn restanten van de oude rivier zichtbaar geworden. Oss is de grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt de...  +
Dit is een gezoneerd landschap van de Maas met een overstromingsvlakte (Maasheggen), de bewoning concentreert zich voornamelijk op de Maasterrassen. Akkers en hogere zandgronden met heideontginngen. Het gebied is flink ruilverkaveld. Venlo en Roermond zijn de grootste steden. ---- <div class="klein...  +
Dit is een verstedelijkte regio (’s-Hertogenbosch, Tilburg), met flinke oppervlakten bos en landbouw. Het beeld wordt bepaald door dekzandruggen, beekdalen, broekgebieden en heideontginningen met veel verspreide bewoning. Het Groene Woud (thans Van Gogh Nationaal Park) vormt het centrale deel van de...  +
Dit is een zeer oud opgeslibd zeekleilandschap langs het Reitdiep met wierden en dijken. Kenmerkend is de onregelmatige blokverkaveling langs maren (kreken) en gave wierdedorpen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama Landschap]]''' ...  +
De regio Middelzee en Het Bildt bevat een vanaf de middeleeuwen ingepolderde zeearm, de voormalige Middelzee. Het Bildt in het noorden is jonger en rationeler van opzet. Het is een open, agrarische regio met dijkdorpen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Pa...  +
De regio Montferland bestaat op een geïsoleerde stuwwal met aangrenzend zandlandschap van essen en laaggelegen broekgebieden. De regio kent veel oude bossen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama Landschap]]''' - Karakterisering van...  +
De regio Nijmegen-Groesbeek ligt rond de oude Romeinse stad Nijmegen bovenop de stuwwal aan de Waal met bosrijk gebied eromheen. Er is een steile gradiënt vanaf de stuwwal naar de rivier. De stad is ruimtelijk dominant. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/P...  +
De regio wordt gekenmerkt door duinen, polders en strandwallen die een lange bewoningsgeschiedenis kennen. De duinen zijn Natura-2000- en waterwinningsgebied. Er wonen veel forensen en de regio is flink verstedelijkt met Alkmaar als grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maa...  +
De regio, die grotendeels samenvalt met het gelijknamige Nationaal Landschap, kent een zwak golvend landschap, waar ook op beperkte schaal veen is gewonnen. De regio is bekend om de vele elzensingels en houtwallen. Drachten is de grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt d...  +
Noordenveld vormt een typisch landschap van esdorpen, beekdalen en jonge ontginningen. In het noorden vond turfwinning plaats, in de omgeving van Eelde zijn landhuizen te vinden. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama Landschap]]''' ...  +
De regio Noordoostpolder en Urk omvat de oudste droogmakerij van Flevoland. De Noordoostpolder heeft een unieke inrichting die bestaat uit één centrale plaats, met daaromheen een krans van omliggende dorpen. Er is grootschalige percelering voor landbouw. Urk en Schokland (Werelderfgoed) zijn twee vo...  +
De regio Oldambt heeft een grootschalig, open landschap in ingepolderd zeekleigebied van de Dollard. Boerderijen liggen als groene oases in het landschap. Oldambt staat bekend als De Graanrepubliek. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Pano...  +
De regio Oostergo kent een karakteristieke reeks terpdorpen (waaronder Leeuwarden) op een kwelderwal met karakteristieke, blokvormige percelering. Jonge aandijkingen liggen er als een smalle schil tegenaan. Oostergo heeft een opvallend open landschap. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving ...  +
De regio Oude Rijn, Lopikerwaard en Eiland van Schalkwijk omvat een open, regelmatig ingericht veenweidegebied nabij Utrecht. De regio kent veel waterstaatkundige en infrastructurele ingrepen. Nieuwegein en Woerden zijn als voorsteden van Utrecht de grootste kernen van de regio. ---- <div class="kl...  +
De regio Over-Betuwe en Liemers ligt in het rivierenlandschap tussen Arnhem en Nijmegen met bijhorende stedelijke druk (Park Lingezegen). Het Pannerdens Kanaal regelt de waterverdeling tussen Rijn en Waal, op het splitsingspunt ligt het fort Pannerden. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving...  +
De Rijn- en Gouwestreek kent een open, waterrijk veenontginningslandschap met copes, turfwinningslandschappen en droogmakerijen. Rond Boskoop zijn boomkwekerijen te vinden. De Oude Rijn markeerde de Romeinse grens (Limes), Gouda is de grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving ma...  +
De regio wordt gekenmerkt door grootschalige verstedelijking, hoogbouw, havens en infrastructuur. Daartegenover staat de open Hoeksche Waard, een poldergebied met bomendijken. In Schieland is de openheid door de bouw van kassen aangetast. Midden-Delfland vormt een beschermd gebied. ---- <div class...  +
De regio Salland wordt gekenmerkt door een open tot zeer open zandlandschap. Dekzandruggen geleden het landschap met ertussen de weteringen. De regio wordt begrensd door de Sallandse Heuvelrug. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama...  +
Eén van de Zeeuwse eilanden. Het kent vanouds een driedeling in duinen, oudland en nieuwland. Dit is na uitvoering van de ruilverkaveling sterk veranderd. Het duingebied is toeristisch, de rest agrarisch. Zierikzee is de grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit v...  +
De regio Smildervenen omvat het grootschalige turfwinningsgebied langs de Drentse Hoofdvaart met typerende rationele verkaveling. Het nooit ontgonnen Fochtelooërveen en een van de vijf Nederlandse Koloniën van Weldadigheid liggen bij Veenhuizen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt ...  +
Deze eilanden kennen een lange en zichtbare geschiedenis van inpolderingen. Het gebruik is overwegend agrarisch. De ruilverkavelingen na 1953 zorgden voor een rationalisatie van de percelering. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama ...  +
Een regio in het rivierenlandschap. De dorpen ligt kort op elkaar op de oeverwal. In de uiterwaarden vond in het verleden steenfabricage plaats. Tegenwoordig zijn het vooral natuurgebieden. In de kommen komen recreatiegebieden naast landbouwgebieden voor. Tiel is de grootste stad. ---- <div class="...  +
De regio Twente kent een verstedelijkt centraal deel en een landelijk deel aan weerszijden daarvan. In het centrum liggen de industriesteden en de Technische Universiteit. Het overige deel bestaat uit een kleinschalig zandlandschap met essen, kampen, beken en broekgebieden. Tussen Ootmarsum en Olden...  +
In de regio Utrecht en het Kromme Rijngebied domineert de stad Utrecht in alle opzichten. Het Kromme Rijngebied is sterk overwegend. De komontginning Langbroek met zijn wetering wordt gekenmerkt door een veelheid aan kastelen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[T...  +
De regio Utrechtse Heuvelrug bestaat uit een bosrijk stuwwallengebied met oude bewoning langs de flanken. Er liggen veel buitenplaatsen en villadorpen. De regio is populair bij toeristen, en herbergt het Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel ui...  +
Het Vechtdal is een karakteristiek kleinschalig zandlandschap met kastelen en bossen. Rond de Dedemsvaart heeft grootschalige turfwinning plaatsgevonden. Staphorst en Rouveen zijn herkenbaar aan bijzondere en langgerekte veenontginning en boerderijlinten. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijv...  +
De regio Veenkoloniën en Westerwolde is na grootschalige turfwinning ontstaan. Het bestaat uit een rationeel landschap, waar industrialisatie heeft plaatsgevonden in de jaren na 1950. Streekdorpen zijn thans komvormig. Westerwolde ligt op een zandrug langs een beek met een op esdorpen gelijkend land...  +
De regio Veenpolders en Fries laagveengebied is een van oorsprong open veenweidegebied, met vaak oorspronkelijk middeleeuwse perceleringstypen. Er heeft op grote schaal turfwinning plaatsgevonden. Die delen zijn in later tijden heringericht. Lemmer is de grootste plaats. Het Nationaal Park Alde Fene...  +
De regio Veluwe kent een uitgestrekt stuwwallen- en zandlandschap met veel bos. Bewoning concentreert zich rond hoogste delen. Langs de randen liggen (spreng)beken, watermolens en kastelen. Apeldoorn, Arnhem en Ede zijn de grootste steden. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel u...  +
Twee eilanden met een lange geschiedenis van inpolderingen. Het gebied kent een onderverdeling in van duinen, oud- en nieuw land. Er komen ring- en voorstraatdorpen voor. Voorne-Putten is vooral gericht op Rotterdam. De regio werd met de aanleg van de Deltawerken beter toegankelijk. ---- <div clas...  +
Walcheren is het Zeeuwse eiland met de meeste inwoners, die vooral in de twee steden Vlissingen en Middelbug wonen. De duinen vormen een toeristische bestemming, in de polders vindt vooral landbouw plaats. Het deel van het eiland dat na 1953 is herverkaveld is tegenwoordig een wederopbouwgebied van ...  +
Een open waterrijk veenweidegebied met droogmakerijen, langgerekte lintdorpen en historische stadjes. Zaanstad en Purmerend zijn de grootste steden. Marken en Volendam zijn toeristische hoogtepunten. Veel forensen wonen in deze regio. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit v...  +
Deze regio behelst het binnen de Omringdijk gelegen zeekleigebied (voormalige veenontginningen) met lintdorpen. De naoorlogse ruilverkavelingen hebben het landschap flink veranderd. Veel dorpen zijn thans komvorming. Hoorn is de grootste stad. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt de...  +
De regio Westergo ligt op een kwelderwal met in het noorden reeksen terpdorpen en enkele stadjes. In het zuiden is de bewoning meer verspreid. Westergo kent een open landschap met veel dijken en vaarten. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landsc...  +
Het Westerkwartier is een grotendeels heringericht landschap, waar hoogveen werd gewonnen. De elzensingels rond Tolbert zijn karakteristiek. Op het noorden sluit de regio aan bij het kleigebied. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama...  +
Deze regio bestaat voornamelijk uit uitgestrekte kleipolders met veel kreken die de strijd tegen het water zichtbaar maken. Het gebied was in de 17de eeuw van groot strategisch belang met een verdedigingslinie bestaande uit dijken, kreken en forten van Hulst tot Sluis. ---- <div class="klein">Deze...  +
Dit gebied behelst Haarlem en haar verstedelijkte omgeving van villa- en forensendorpen langs flanken van duinlandschap. Aan de binnenduinrand ligt een landgoederenzone. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panorama Landschap]]''' - Karakt...  +
Dit is een voor Nederland uniek landschap met besloten dalen, grote, open plateaus en beboste hellingen, met oude bewoning en steden (Maastricht, Heerlen). Het is een geliefd toeristisch gebied, dat in de Mijnstreek flink verstedelijkt is. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel u...  +
De regio Zuidenveld bestaat uit een zandlandschap met een groot deel jonge heideontginningen, waaronder grote boswachterijen. De 20<sup>ste</sup>-eeuwse ruilverkavelingen zijn in deze regio met zorg ontworpen. De belangrijkste steden in de regio zijn Emmen en Coevorden. ---- <div class="klein">Deze...  +
De regio Zuidoosthoek ligt op zandruggen tussen de rivierdalen van Tjonger en Kuinder. In het veengebied heeft grootschalige turfwinning plaatsgevonden met kenmerkend landschap van wijken. Nationaal Park Drents-Friese Wold ligt in deze regio. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt dee...  +
Dit is een veengebied waar na vervening in het westen plassen ontstonden. In het oosten ligt een stuwwal met villadorpen en de mediastad Hilversum. ’s-Graveland staat bekend om zijn buitenplaatsen. ---- <div class="klein">Deze regiobeschrijving maakt deel uit van '''[[Thema/Panorama Landschap|Panor...  +
Gebied met waardevol en goed zichtbaar dekzandreliëf (ruggen, vlaktes en dalen) ten westen van Bennekom in het zuiden van Gelderse Vallei. Op deze plekken liggen fraaie en goed zichtbare exemplaren van paraboolduinen te zien. Dit reliëf is grotendeels ontstaan tijdens het laatste deel van de laatste...  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Adviseur Cultuurgoederen en Tweede Wereldoorlog  +
De Rijksdienst heeft van zowel Peter Struycken als Ad Dekkers een groot aantal werken in beheer.  +
De Photographic Activity Test is een gestandaardiseerde kwaliteitstest (ISO 14523:1999) om de chemische inertie van (conserverings)materialen vast te stellen waar het het beeldzilver en verkleuringen betreft van fotografische papieren. Zie ook Image-Interaction-Test, Stain-Test, Mottle-Test.  +
Pictoright is een Nederlandse collectieve beheersorganisatie voor auteursrechten van aangesloten illustratoren, grafisch vormgevers, fotografen en beeldend kunstenaars. Ook erfgenamen kunnen zich als rechthebbende aansluiten.  +
Het Blekemeer een pingoruïne, ontstaan in het zuidelijke deel van de [[Aardkundig_erfgoed/Laagte_Leuvenumse_Beek |Laagte van de Leuvenumse Beek]]. Het Blekemeer is qua vorm en ontstaansgeschiedenis vergelijkbaar met het nabijgelegen [[Aardkundig erfgoed/Pingoruïne Uddelermeer|Uddelermeer]], dat alle...  +
Het Uddelermeer is een van de diepste en grootste pingoruïnes van Nederland, gelegen op de Veluwe. Het ovaalvormige meer is van ongeveer 200 à 300 meter in doorsnede en 17 meter diep. Het Uddelermeer is ontstaan als pingo: een heuvel met een ijslenskern in de bodem, die aangroeide tijdens het eind...  +
Een plantenkas is een overwegend glazen constructie, die gebruikt wordt om gewassen in te telen. Voorbeelden zijn de muurkas, de vrijstaande kas en de samengestelde kas. Van de historische plantenkassen is een klein aantal in Nederland beschermd als rijksmonument. De meeste nog bestaande historische...  +
Historische kassen kunnen door langdurig functieverlies en achterstallig onderhoud in verval raken. Onkundig gebruik en vandalisme kunnen dit proces versnellen. Er zijn meerdere vormen van onderhoud mogelijk waarmee verval wordt tegengegaan en restauratie wordt voorkomen.  +
Op de geologische tijdschaal het eerste en langste tijdvak van het quartair. Het pleistoceen duurde van ongeveer 1,8 miljoen jaar geleden tot 10.000 v.Chr., en is vooral bekend als het tijdvak waarin de aarde zijn meest recente ijstijd doormaakte.(AAT)  +
Laatmiddeleeuws omgracht kasteel, bestaande uit een hoofdburcht, een voorburcht en een voorhof, alle gelegen in een vijfhoekige zeventiende-eeuwse vesting. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1360 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 24 maart 1971  +
Via de kwijtscheldingsregeling zijn in 2007, 2008 en 2010 de omvangrijke archieven van respectievelijk Rob Wout (Opland, 1928-2001), Frits Müller (1932-2006) en Marten Toonder (1912-2005) in de rijkscollectie gekomen.  +
Kostbaar, kleurrijk en overdadig zijn steekwoorden bij de porseleincollectie van Willem Bal (1880-1962).  +
Portland: kalksteen welke gewonnen wordt in Dorset, Engeland. De steen is fijnkorrelig van structuur. Het breukvlak is fijnkorrelig. Portland whit bed: variant van Portland, oölitische kalksteen met een vrij open structuur waarin veelvuldig schelpen voorkomen. Portland base bed: variant van Portland...  +
De collectie Prenten en Oude Tekeningen (POT) in Amersfoort telt ongeveer 4500 werken op papier uit de 17e tot en met de 20e eeuw. Het gaat daarbij om tekeningen, aquarellen en prenten.  +
Het werk van de Rijksakademie vormt een waardevol kunst- en cultuurhistorisch overzicht van de ontwikkeling ‘van de goede smaak’, zoals die aan het einde van de 19e eeuw tot het midden van de 20e eeuw via het onderwijs aan de Rijksakademie werd gepropageerd. Het betreft een geschiedenis waarin de ro...  +
Proefsleuvenonderzoek is een methode van Inventariserend Veldonderzoek (IVO) met als doel het opsporen van vindplaatsen en het verzamelen van gegevens voor het (verder) toetsen en aanvullen van de gespecificeerde archeologische verwachting.  +
Volgens de Wet op de lijkbezorging kent Nederland twee typen begraafplaatsen: gemeentelijke en bijzondere. Dat zegt maar heel weinig over hoe die begraafplaatsen eruit zien. Met een verwijzing naar gezindte, eigendom of status wordt al meer duidelijk. Zo zijn er bijvoorbeeld [[Gemeentelijke begraafp...  +
R
Randmeerkust langs de voormalige Zuiderzee. De ondergrond bestaat hier uit een veenpakket van maximaal twee meter dik gevormd tussen pakweg 5000 jaar geleden tot aan de ontginning in de middeleeuwen. Dit veenpakket wordt dunner naar het oosten toe en ligt op dekzand uit de laatste ijstijd. Langs de...  +
Strook van circa drie kilometer breed met langs de noordrand van de Veluwe, waar de overgang van het zandlandschap naar de venige randvlakte van de voormalige Zuiderzee goed te zien is. In de veenvlakte steken nog twee langgerekte dekzandruggen uit, deze zijn ontstaan aan het eind van de laatste ijs...  +
Het aandachtsgebied rechten van digitale objecten beschrijft de wettelijke en juridische plichten waar een organisatie mee te maken krijgt bij het verkrijgen, bewaren en het toegankelijk maken van digitaal materiaal voor de doelgroep. Omschrijf hoe de organisatie wil omgaan met deze plichten.  +
Beschrijf hoe de rechten van de makers/rechthebbenden zijn verbonden aan de digitale objecten, dat kunnen makers, producenten maar ook organisaties zijn, door het metadateren van deze rechten.  +
Beschrijf of bewaarovereenkomsten worden gehanteerd en waarom deze overeenkomsten van belang zijn.  +
Regeling rijkssubsidiëring instandhouding monumenten of Rrim is een Nederlandse regeling bedoeld voor van rijkswege beschermde monumenten (rijksmonumenten, niet zijnde archeologische monumenten). De regeling is samen met de Leidraad Brim subsidiabele instandhoudingskosten onderdeel van het Besluit r...  +
Pierre Alexandre Regnault (1868-1954) was een verffabrikant die in de jaren 30 een verzameling vroeg 20e eeuwse kunst opbouwde.  +
Specialist veilig erfgoed  +
Artikel over de verschillende restauraties aan het natuursteen van de Utrechtse Domkerk die plaats hebben gevonden vanaf 1850. Oorspronkelijke titel : ''Het veranderde aanzicht van de Utrechtse Domkerk''. Over de omgang met natuursteen in de Nederlandse restauratiepraktijk.  +
Roerend cultureel erfgoed wordt voor toekomstige generaties bewaard. Daarom vraagt het de nodige zorg en aandacht, zoals optimale bewaaromstandigheden en regelmatige controle van de fysieke staat van de voorwerpen zelf. Hiervoor kun je het beste de hulp inroepen van een restaurator. Door opleiding, ...  +
Belangenvereniging van de beroepsgroep.  +
Register van restauratoren van roerend erfgoed en historische binnenruimten.  +
Ria Rettich werd in 1939 geboren in een behoudend rooms-katholiek gezin. Al jong schreef ze toneelstukjes en tekende ze in een schuurtje in de achtertuin dat dienst deed als atelier. Toen ze op haar zestiende niet langer naar de mulo wilde, stuurde haar moeder haar naar een hoedenatelier aan de Kei...  +
Riek Milikowski-de Raat (1918-2018) heeft ondanks de vele onderbrekingen in haar werkzame leven als kunstenaar een klein, maar zeer kenmerkend oeuvre geschilderd. Zij schilderde altijd naar de zichtbare werkelijkheid: dagelijkse dingen, een stuk brood, een bloem, maar ook portretten van familieleden...  +
De levensduur van een rieten dak is lastig in te schatten. Deze is niet alleen afhankelijk is van de kwaliteit van het riet, maar ook van de hellingshoek, de toegepaste details, de ligging, de toetreding van licht en wind tot het dak en de behandeling en verwerking van het riet. Dit artikel geeft in...  +
Jaarlijks is er zorg nodig voor het in stand houden van rieten daken. Naarmate een rieten dak ouder wordt, is er meer zorg nodig. Die zorg wordt beloond met een langere levensduur. Wat voor zorg en onderhoud op welk moment nodig is, is afhankelijk van verschillende factoren. Regelmatig krijgt de RC...  +
De complete verzameling kunst- en andere roerend erfgoedcollecties in openbaar bezit in Nederland noemen we de Collectie Nederland. Een belangrijk onderdeel hiervan is de rijkscollectie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed beheert daar weer een deel van: de Rijkscollectie RCE. Dit artikel besc...  +
Wanneer je een Rijndak aanlegt, vormt een goed dakenplan de basis voor een vlotte uitvoering en een duurzaam resultaat.  +
Rijndekking is leibedekking van schubvormige leien, die in enkele dekking in schuin oplopende rijen gelegd worden, zoals in Duitsland gebruikelijk is. (Haslinghuis)  +
De rivierduinen van Bergharen en Wijchen vormen een groot en langgerekt rivierduincomplex van 500 – 1500 meter breed dat zich uitstrekt vanaf Horssen tot Heumen. Met toppen van 6 -10 meter. Bekende toppen zijn de Galgenberg, de Rakenberg en de Hessenberg. Dit rivierduinencomplex bestaat uit aaneenge...  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Roel Lauwerier is senior archeozoölogist bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.  +
Romaanse pannen (en Gotische pannen) zijn keramische dakpannen die gekenmerkt worden door een grote golving en relatief klein plat vlak. Zij zijn hoofdzakelijk gebruikt voor woningen in Spaanse/Romaanse stijl in de typische zuidelijke afwerkingskleuren. Dit type pan is geschikt voor daken met een mi...  +
Stationspostgebouw met overdekt laadplatform en overdekt postperron met toerit. ===Kenmerken=== *Datering: 1954-1959 *Architect: Bureau Kraaijvanger (E.H. en H.M. Kraaijvanger) *Bouwstijl: Naoorlogs modernisme; functionalisme *Rijksmonument sinds: 11 april 2019  +
Woonhuis met tuin, keermuur en vlaggenstok. ===Kenmerken=== *Datering: 1960-1961 *Architect: Van den Broek en Bakema (J. Bakema) *Bouwstijl: Naoorlogs modernisme (expressief functionalisme) *Rijksmonument sinds: 5 januari 2016  +
Schoolgebouw met conciërgewoning. ===Kenmerken=== * Datering: 1916 * Architect: W. Dahlen * Bouwstijl: overgangsarchitectuur * Rijksmonument sinds: 3 september 2002  +
Concertgebouw De Doelen. ===Kenmerken=== * Datering: 1956-1966 * Architect: Kraaijvanger, E.H.A, Kraaijvanger H.M., Fledderus, R. * Bouwstijl: Shake Hands * Rijksmonument sinds: 12 februari 2016  +
Informatiemanager thesauri bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Coördinator van het Termennetwerk.  +
In de collectie van de Rijksdienst bevinden zich twee portretten van een vrouw op de rug gezien. Rudi van de Wint schilderde ze aan het einde van de jaren zestig. Enkele jaren geleden bezocht de zoon van Rudi van de Wint, Gijs van de Wint de Rijksdienst. Samen bekeken we de werken van zijn in 2006 o...  +
De twintigste-eeuwse Nederlander creëerde verschillende soorten landschappen die onze aandacht waard zijn. Hoe zouden wij er in de toekomst mee om moeten gaan? Dit artikel gaat in op door ruilverkaveling herverdeeld agrarisch land.  +
S
Het Saalien is een geologisch tijdvak aan het eind van het Midden-Pleistoceen. Tijdens het Laat-Saalien (ca. 150.000 jaar geleden) bereikte het landijs Nederland (voorlaatste ijstijd).  +
Scheldegotiek is een vroege regionale variant van de gotiek, waarvan de verspreiding samenhangt met het gebruik van Doornikse steen. Kenmerkend aan de Scheldegotiek zijn de zuilen met knopkapitelen, het drielichtvenster met colonetten in de dagkanten en de voorliefde voor - meest achthoekige - toren...  +
De artistieke nalatenschap van Jan Lavies (1902-2005) omvat 191 grafische werken.  +
Deze collectie bevat circa 200 schilderijen en 2000 werken op papier.  +
Een legaat uit 2013 was van de erven van mevrouw Willie van Eck-Nieuwenhuizen Segaar. Het nalatenschap bevat 36 kunstwerken die als langdurig bruikleen een vaste plaats hebben gekregen in het Gemeentemuseum Den Haag.  +
De schenking uit de verzameling van Pieter en Marieke Sanders-ten Holte bestaat uit 91 werken uit de jaren 80 en 90.  +
Witte pluis op leer of houten voorwerpen, zwarte puntjes op papier, groene vlekjes op glad textiel. Vaak is het schimmel en dat leidt tot stress bij de collectiebeheerders. Zo snel mogelijk weg ermee! Daarmee is het probleem echter niet verholpen, want schimmel is het gevolg van een te hoge vochtigh...  +
Een historische serre of veranda is een waardevol bezit. Het is belangrijk deze aanbouwen in goede staat te houden, want hun onderdelen zijn vaak kwetsbaar en onderhoudsgevoelig. Dit artikel schetst de achtergronden en biedt kennis die kan helpen bij waardering, behoud en herstel.  +
Nederlandse sieraden uit de periode 1960-1990 vormen de kern van deze deelcollectie.  +
==Kenmerken== * Datering: 1875-1879 * Architect: Johannes Kayser (1842-1917) * Bouwstijl: neogotiek * Rijksmonument sinds: 19 juli 1967 Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart, 1875-1877, gewijd in 1879, architect J. Kayser. In baksteen gebouwde kruisbasiliek met galerijen boven de zijbeuken, kooromg...  +
Omwalling met drie bastions en voorgelegen gracht met twee waterpoorten. ===Kenmerken=== *Datering: 1581 *Architect: onbekend *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 10 september 1968  +
Smeedijzer dat wordt blootgesteld aan weer en wind is zeer onderhoudsgevoelig. Smeedijzer gaat verloren door roestvorming. Om deze roestvorming tegen te gaan moet men het materiaal beschermen. Historisch smeedwerk gaat ook verloren door onjuiste hersteltechnieken, of doordat men de waarde ervan niet...  +
Grote spoelzandwaaier (sandr) ontstaan door smeltwater aan de voorkant de de ijskap in het Laat-Saalien (150.000 jaar geleden). In de laatste ijstijd zijn er sneeuwsmeltwaterdalen ontwikkeld waarvan de Heelsumsche- en Molenbeek nog watervoerend zijn.  +
Al meer dan driehonderd jaar worden gebouwen in Nederland uitgerust met spouwen, die vocht, kou en geluid weren. De kennis van historische spouwmuren komt van pas bij herbestemming, restauratie en duurzaam gebruik. Dit artikel geeft daartoe een aanzet. Zeker de aandachtspunten bij het vullen van een...  +
Bij een bruikleenaanvraag is het gebruikelijk dat de bruikleennemer vooraf aan de bruikleengever informatie verstrekt over de aard van de faciliteiten en voorzieningen in het pand waar de bruikleen wordt tentoongesteld. Dit gebeurt doorgaans in de vorm van een faciliteitenrapport. Een dergelijk rapp...  +
Een standaard is een specificatie van exacte criteria ontworpen voor consistent en passend gebruik.  +
Beschrijf of (internationale) metadatastandaarden worden gebruikt en zo ja, welke.  +
Beschrijf of andere standaarden worden gebruikt en zo ja, welke.  +
Bepaal of een referentiemodel voor digitale duurzaamheid zoals bijvoorbeeld de OAIS standaard of de Digitaal Erfgoed Referentie Architectuur (DERA) wordt gebruikt.  +
Boezemgemaal met in- en uitlaten, trap met beeld en vlaggenstok. ===Kenmerken=== *Datering: 1958-1966 *Architect: P. de Jong *Bouwstijl: functionalisme *Rijksmonument sinds: 23 januari 2015  +
Om collecties goed te kunnen beheren en begrotingen en plannen te kunnen maken, heeft de collectiebeheerder informatie over de collectie nodig in de vorm van aantallen, cijfers en percentages. Hoeveel objecten zijn er? Hoeveel objecten moeten nog gefotografeerd worden? Wat is de fysieke staat ervan?...  +
De Stichting Beeldrecht is een voormalige Nederlandse organisatie die voor de bij haar aangesloten beeldend kunstenaars en architecten het beeldrecht inde. Op 1 januari 2008 is Stichting Beeldrecht opgegaan in Stichting Pictoright.De stichting gaf ook juridisch advies en bijstand aan de aangesloten ...  +
Strandwal die direct langs het Veluwemeer ligt, langs de [[Aardkundig_erfgoed/Randmeerkust_Nunspeet| randmeerkust bij Nunspeet]]. Deze is wal gevormd langs de Zuiderzee, met name tijdens stormvloeden in de 15<sup>e</sup> tot 17<sup>e</sup> eeuw. De wal is opvallend grindrijk en bestaat uit door golv...  +
De stroomrug van Est was actief tijdens de IJzertijd. Later, tijdens de vroege middeleeuwen is de oude restgeul van dit systeem tijdens een voerstroming als doorbraakdal gebruikt. Dit vormt een van de grootste natuurlijke doorbraakgeulen van het rivierengebied.  +
De Linge is een bedijkte voormalige loop van de Rijn, ontstaan als voorloper van de Waal vlak voor de Romeinse tijd. Nu is nog aan het reliëf te zien dat het een grote en sterk meanderende laaglandrivier was, met kenmerkende oeverwallen die boven de omliggende nattere komgronden uitsteken. Het is ee...  +
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft een omvangrijke textielcollectie. Een groot deel daarvan, met name wandkleden en tapijten, zijn uitgeleend aan museale en niet-museale organisaties. Een ander deel leent zich uitstekend voor studie en is nu samengebracht in de Studiecollectie textiel.  +
Groot voormalig stuifzandgebied ontstaan door intensief landgebruik vanaf de middeleeuwen. In dit gebied is nog steeds actief stuifzand te vinden.  +
Groot voormalig stuifzandgebied ontstaan door intensief landgebruik vanaf de middeleeuwen. Binnen dit gebied vallen het Stroerzand, Kootwijkerzand, Harskampse zand, Otterlosche zand en het Wekeromse zand. Delen van deze stuifzandgebieden zijn nog actief.  +
Stuwwal in de zuidelijke Veluwe, ontstaan door het ijs in de voorlaatste ijstijd, het Laat-Saalien (ongeveer 150.000 jaar geleden). De zuidkant is relatief steil omdat deze is afgesneden door de Rijn tijdens de laatste ijstijd (Weichselien 110.000-11.700 jaar geleden). Ook vormden er smeltwaterdalen...  +
Stuwwal in het westen van de Veluwe, ontstaan door het ijs in de voorlaatste ijstijd, het Laat-Saalien (ongeveer 150.000 jaar geleden). Dit deel van de Veluwe kent een wat minder schrale bodem en een grote concentratie archeologie. In aan de randen van de stuwwal zijn smeltwaterdalen ontstaan tijden...  +
Grootste stuwwal van Nederland tot ca. 100 meter hoog, ontstaan door het ijs in de voorlaatste ijstijd, het Laat-Saalien (ongeveer 150.000 jaar geleden). In aan de randen van de stuwwal zijn smeltwaterdalen ontstaan tijdens de laatste ijstijd (Weichselien 115.000-11.700 jaar geleden).  +
Kleine en geïsoleerde stuwwal aan de noordkant van de [[Aardkundig_erfgoed/Laagte_Leuvenumse_Beek| laagte van de Leuvenumse Beek]], ontstaan tijdens de voorlaatste ijstijd (aan het einde van het Saalien, ongeveer 150.000 jaar geleden). De landvorm ligt even ten zuiden van het [[Aardkundig_erfgoed/St...  +
Boogvormige stuwwallen van de zuidwestelijke Veluwe (Lunteren-Wageningen en Oud-Reemst), ontstaan door het ijs in de voorlaatste ijstijd, het Laat-Saalien (ongeveer 150.000 jaar geleden). Tijdens de laatste ijstijd (Weichselien 115.000-11.700 jaar geleden) vormden er smeltwaterdalen aan de flanken v...  +
T
Specialist cultureel erfgoed met expertise op het gebied van kastelen en buitenplaatsen  +
Voormalig senior onderzoeker bij de RCE en specialist conservering en presentatie van installatiekunst.  +
Bij verbouwingen, sloop en zelfs bij restauraties gaan historische tegels nog vaak verloren. Vooral voor de relatief jonge tegeltoepassingen uit de 20ste eeuw ontbreekt vaak zowel kennis over de herkomst als het besef van de cultuurhistorische waarde. In dit kennisartikel belichten we de grote versc...  +
De Delftse industrieel Lambert van Meerten liet in de periode 1891-1893 een nieuw woonhuis bouwen aan de Oude Delft 199.  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Ook voor kerken is het stijgen van de energieprijzen een zeer urgent probleem. Energierekeningen kunnen tot wel vier keer hoger worden. Het verlagen van de temperatuur ligt dan voor de hand. Maar is dat wel altijd verstandig? Hoeveel besparen we dan? En wat zijn de neveneffecten?  +
Terrazzo - in de volksmond granito genoemd - is een materiaal dat voornamelijk wordt aangetroffen in objecten die rond de voorlaatste eeuwwisseling zijn gebouwd of verbouwd. Het bestaat uit al dan niet veelkleurige natuursteenkorrels, die samen met een bindmiddel een soort beton vormen. Bij vloeren ...  +
De textielcollectie is geheel gedigitaliseerd en grotendeels van beeld voorzien. Ze omvat ongeveer 900 objecten uit de periode 1650-1992. De historische collectie bevat onder meer Europese wandtapijten, oosterse tapijten en interieurtextiel uit Nederlandse woonhuizen en paleizen. Daarnaast kent de c...  +
Wanneer een object met glazen kralen is versierd, is zorgvuldig hanteren het eerste devies. Glazen kralen zijn er in vele kleuren, vormen en maten, en worden bijna altijd toegepast in combinatie met andere materialen: geregen aan garens van pees, katoen of wol, of vastgezet op een ondergrond van lee...  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Deze pagina geeft een overzicht van tips en suggesties voor het aanmaken van een thesaurus en het opnemen van termen in een thesaurus, zoals een eigen thesaurus of de Cultuurhistorische Thesaurus. Op deze pagina beperken we ons tot algemene tips, zoals termen beschrijven en ordenen. Voor technisc...  +
De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed is verantwoordelijk voor het technisch en inhoudelijk beheer van de Cultuurhistorische Thesaurus. Deze thesaurus heeft als doel om zoveel mogelijk termen beschikbaar te stellen voor het beschrijven van cultureel erfgoed, in de breedste zin van het woord. Dit...  +
Kapel met stoep en lantaarn. ===Kenmerken=== *Datering: 1964 *Architect: J.C.A. Schijvens *Bouwstijl: *Rijksmonument sinds: 3 november 2014  +
Station, bestaande uit stationsgebouw met ontvangsthal, voetgangerstunnel, restaurant, winkels, dienstruimten, twee perrons met wachtruimten, fietsenstalling, keermuren, klokkentoren, seinhuis, busstation, voorplein, voorrijstrook. ===Kenmerken=== *Datering: 1957-1965 *Architect: Ir. K. (Koenraad)...  +
Universiteitsgebouw met binnenhoven. ===Kenmerken=== *Datering: 1959-1962 *Architect: Jos Bedaux *Bouwstijl: niet in te delen volgens bepaalde stroming *Rijksmonument sinds: 9 april 2015  +
Toegang gaat over de processen waarmee de doelgroep in het digitaal archief digitale objecten zoekt en aanvraagt en omvat de manieren waarop de aangevraagde informatie wordt gepresenteerd. Omschrijf hoe de organisatie gebruikers toegang wil geven tot het digitale materiaal en daarmee de bruikbaarhei...  +
Welke informatie moet een organisatie vastleggen om ervoor te zorgen dat het digitale object geïnterpreteerd, begrepen en gebruikt kan worden door de doelgroep?  +
Stel vast hoe de bruikbaarheid van de digitale collectie wordt verzekerd.  +
Omschrijf het proces waarlangs gebruikers toegang krijgen tot het Dissemination Information Package (DIP) en hoe deze DIP is samengesteld.  +
Omschrijf de doelgroepen van de digitale collectie.  +
Stel vast hoe om te gaan met mogelijke toegangsbeperkingen voor digitale objecten.  +
Omschrijf hoe de digitale collectie vindbaar en doorzoekbaar is en blijft voor de doelgroep.  +
Wrakken en lading van schepen en vliegtuigen zijn waardevolle bronnen voor onze beleving en kennis van de Nederlandse geschiedenis. Dat kunnen wrakken uit de zeventiende eeuw zijn, maar ook wrakken uit de Tweede Wereldoorlog. Zij vormen ons cultureel erfgoed. Kijken mag, aankomen niet. Opgraven of v...  +
Omgracht terrein met blokvormig landhuis uit 1855, gebouwd op het voorterrein van een laat zestiende-eeuws huis, dat op het, aan het terrein grenzende schiereilandje stond. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1595 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 19 december 1974  +
U
De Rijnstrangen zijn een voormalige uiterwaard van de Nederrijn, dat de Ossenwaard, de Grote en Kleine Gelderse Waard en de Pannerdensche waard omvat. In de uiterwaard is ligt de voormalige loop van de Nederrijn (de Oude Rijn), die hier tot 1707 actief was. In de binnenbocht van deze geul is een go...  +
De uiterwaarden van de Gelderse IJssel tussen Doesburg en Zutphen kennen een bijzonder fraai ontwikkeld kronkelwaardreliëf. De mooiste voorbeelden zijn te vinden in de Fraterwaard, bij Cortenoever en bij de Overmarsch. Dit reliëf is ontstaan doordat de rivierbocht zich steeds verder naar buiten verp...  +
De uiterwaarden van de Gelderse IJssel tussen Zutphen en Deventer kennen een bijzonder fraai ontwikkeld kronkelwaardreliëf. Dit reliëf is ontstaan doordat de rivierbocht zich steeds verder naar buiten verplaatste, waarbij parallel lopende kromme ruggen achterbleven in de binnenbocht. Het kronkelwaar...  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Huize Tocama is een dwarshuisboerderij, en waarschijnlijk gebouwd in de 19de eeuw. Bij een verbouwing in 1914 kreeg de boerderij haar huidige Eclectische stijl. Huize Tocama is onderdeel van een groter complex. ===Kenmerken=== * Datering: 19e eeuw (boerderij) * Bouwstijl: Eclecticisme * Architect:...  +
Uitvoeringsrichtlijn Restauratie Steenhouwwerk.  +
Omgracht terrein met muurfragment en funderingen van het in 1945 verwoeste laatmiddeleeuwse kasteel Schuylenburch. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1325 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 04 mei 1971  +
Heuvel met daarin de fundamenten van het laatmiddeleeuwse kasteel Ulft vanuit het zuidwesten. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1120 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 03 januari 1978  +
U-vormig complex bestaande uit het laatmiddeleeuwse blokvormige kasteel Wezenthorst met twee uit 1982 daterende aanbouwen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1350 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 27 april 1967  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
UMTS of Universal Mobile Telecommunications System wordt gezien als de opvolger voor GSM/GPRS (General Packet Radio Services) en biedt net als de voorgangers zowel circuitgeschakelde als pakketgeschakelde communicatiediensten. UMTS werd aanvankelijk bedreven in de frequentieband tussen 2,0-2,15 GHz,...  +
Een Usselo-bodem is een type paleobodem die gevormd werd in de periode van het Allerød-interstadiaal. Deze bodems komen voor in dek- en duinzanden, en worden in hun meest uitgesproken vorm gekenmerkt door een grijze uitlogingshorizont en een humeuze aanrijkingslaag. In deze bodems komen soms archeol...  +
Het fabriekskantoor is in 2011 aangewezen als rijksmonument op verzoek van de Stichting Vrienden van het Jongeriuscomplex samen met de villatuin. De villa was eerder al beschermd in het kader van het Monumenten Inventarisatie/Selectie Project. ===Kenmerken=== * Datering: 1936 – 1938 * Bouwstijl: N...  +
De villatuin is in 2011 aangewezen als rijksmonument op verzoek van de Stichting Vrienden van het Jongeriuscomplex samen met het kantoor gebouw. De villa was reeds eerder beschermd in het kader van het Monumenten Inventarisatie/Selectie Project. ===Kenmerken=== * Datering: 1936-1938 * Bouwstijl: Ar...  +
Villa Jongerius is in 2001 aangewezen als rijksmonument in het kader van het Monumenten Inventarisatie/ Selectie project. Naderhand zijn in 2011 de omringende villatuin en het achterliggende kantoor eveneens als rijksmonument beschermd. De drie rijksmonumenten vormen een complex. ===Kenmerken=== *...  +
Muntgebouw ("Rijksmunt"), tussen 1903 en 1911 gebouwd, in Neoclassicistische stijl naar ontwerp van rijksbouwmeester (voor Landsgebouwen Eerste District) C.H. Peters (1847-1932). Het gebouw is gelegen aan de kruising van Merwedekanaal en Leidscherijn. Het uit meerdere bouwmassa's bestaande gebouw be...  +
Kantoorgebouw met parkeerkelder, groenaanleg en beeld. ===Kenmerken=== *Datering: 1958-1960, uitbreiding 1973 *Architect: Ingenieurs- en Architectenbureau Op ten Noort Blijdenstein *Bouwstijl: Functionalisme *Rijksmonument sinds: 13 april 2015  +
Huis, gebouwd op resten van de Romeinse burcht Trecht en het keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 40 n.Chr. *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Huis, gebouwd op resten van de Romeinse burcht Trecht en het keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 40 n.Chr. *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Huis, gebouwd op de resten van het elfde-eeuwse keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1020 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Huis, gebouwd op de resten van het elfde-eeuwse keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1020 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Huis, gebouwd op de resten van het elfde-eeuwse keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1020 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Huis, gebouwd op de resten van het elfde-eeuwse keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1020 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Huis, gebouwd op de resten van het elfde-eeuwse keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1020 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Huis, gebouwd op de resten van het elfde-eeuwse keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1020 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Huis, gebouwd op de resten van het elfde-eeuwse keizerlijke Paleis Lofen. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1020 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 20 juni 1967  +
Het Hofje van Eleëmosynae van Oudmunster is gebouwd in 1861. In het hofje staan woningen, en er is een tuin en gietijzeren pompen. ===Kenmerken=== * Datering: 1861 * Architect: Onbekend * Bouwstijl: Ambachtelijke-traditionele bouwstijl * Rijksmonument sinds: 22 mei 2001  +
V
Resten van het castellum Praetorium Agrippinae aan de Castelweg in Valkenburg, onderdeel van de [[Neder-Germaanse limes]]. Het is UNESCO Werelderfgoed. ===Kenmerken=== * Type: [[Archeologie - types complexen#castellum|castellum]] * Datering: Romeinse tijd: 40 tot midden 3e eeuw * Rijksmonument sind...  +
Veengebied zuidelijke Gelderse Vallei, dat een restant is van een groter veengebied. Het zuidelijk deel is bedekt voor rivierklei vanuit de Nederrijn, de oude Grift is een kreek/crevasse die nog te zien is in het reliëf. Dichtbij de Nederrijn ligt matig voedselrijk veen, verder richting Veenendaal l...  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Willem van Rede (1880-1953) was graanhandelaar en een gepassioneerd verzamelaar.  +
Begraafplaats van het voormalige klooster St. Ludwig. De begraafplaats ligt in de bossen nabij het oude Vlodrop Station. Het klooster is afgebroken en vervangen door een complex van de Maharashi European Research University (MERU). De kapel en de achterliggende begraafplaats zijn nu eigendom van Sta...  +
Voegwerk is een wezenlijk onderdeel van een monument en draagt vaak in belangrijke mate bij aan de uitstraling ervan. Regelmatig wordt met goede bedoelingen oud voegwerk vervangen in de veronderstelling dat het technisch of esthetisch niet meer voldoet. Toch heeft die oude voeg vaak meer kwaliteit d...  +
W
Erfgoed maken we samen. Erfgoedorganisaties en musea zijn bezig met de vraag hoe zij zich nog beter kunnen verhouden tot de samenleving en hun taak om erfgoed te behouden. Binnen en buiten erfgoedorganisaties is veel kennis aanwezig. Om te bepalen wat dat erfgoed is kunnen naast de professionals ook...  +
Wedderborg, Wedderburcht, Addingaborg of Huis te Wedde. Laatmiddeleeuws omgracht kasteel, ontstaan uit een veertiende-eeuws steenhuis. Het kasteel is gelegen op een ruim vierkant terrein dat in de zestiende eeuw is voorzien van een omwalling met weermuur met diagonaal geplaatste hoekbastions. ===Ke...  +
Lijst van panden uit de wederopbouwperiode die als rijksmonument aangewezen zijn. Deze lijst wordt nog aangevuld.  +
Weiberner tufsteen: tufsteen: welke gewonnen wordt in de Eifel, Duitsland. De ondergrond is bruinachtig beige. De steen is fijnkorrelig en poreus met kleine steensplinters van ongeveer vijf millimeter, gelijkmatig over de steen verspreid. De bims (puimsteen) vullingen zijn van dezelfde grootte.  +
Het geologisch tijdvak Weichselien (Vlaanderen: Weichseliaan of Weichsel), ook wel Weichselglaciaal genoemd, is een in Europa gebruikte stratigrafische indeling die overeenkomt met de laatste ijstijd. Deze periode duurde van 115.000 tot 11.700 jaar geleden.  +
Begraafplaats van de patriciërsfamilie Buma, aangelegd in 1825-1826. De begraafplaats ligt bij een pachtboerderij van de familie en heeft een opvallende entree. ===Kenmerken=== * Datering: 1825-1826 * Rijksmonument sinds: 5 maart 2001  +
Particuliere familiebegraafplaats voor bewoners van landgoed IJsselvliedt. Het betreft een mausoleum, grafkelders en graven voor dieren. ===Kenmerken=== * Datering: 1839 * Rijksmonument sinds: 9 januari 2006  +
Wiel in de Rijndijk ontstaan tijdens een dijkdoorbraak. Omdat ter plekke van de doorbraak het gat te diep was om de dijk op de originele plek te herstellen, is de dijk er met een bocht omheen gelegd en bleef een meertje over (wiel). Binnendijks ligt achter het wiel een doorbraakwaaier (overslagdek),...  +
Langs de Waal komen meerdere wielen voor, dit zijn relicten van oude dijkdoorbraken. Tijdens een overstroming schuurde de plek van de doorbraak zo diep uit, dat de dijk er naderhand omheen gelegd is. Zo ontstond een meertje waar de dijk met een slinger omheen ligt. Binnendijks ligt vaak een waaier m...  +
Wim Diepenhorst is specialist Klinkende Monumenten bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.  +
Statig, blokvormig pand. Gelegen op een kruising van wegen, gebouwd als rechtbank. ===Kenmerken=== * Datering: 19e eeuw * Rijksmonument sinds: 13 juni 1973  +
Het Witsenhuis is een statig 19e eeuws pand aan het Oosterpark in Amsterdam. Het is genoemd naar zijn meest illustere bewoner: schilder, etser, kunstcriticus en fotograaf Willem A. Witsen (1860-1923). Witsen nam het atelier in januari 1891 over van zijn vriend George Breitner (1857-1923). Als getuig...  +
L-vormig complex, bestaande uit een laatmiddeleeuws rechthoekig kasteel (een woontoren) met tussen 1962 en 1965 aangebouwde vleugel en achtkante traptoren. ===Kenmerken=== *Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1300 *Bouwstijl: n.v.t. *Rijksmonument sinds: 24 mei 1967  +
X
Röntgenfluorescentiespectrometrie (vanuit het Engels afgekort tot XRF) is een elementanalyse-techniek om de anorganische samenstelling van een (bodem)monster of object vast te stellen. <h3>In het kort</h3> <div class="kader"><strong>Doel</strong>: vaststelling chemische samenstelling van een bodeml...  +
Z
Zachtboard is de verzamelnaam voor verschillende soorten zachte of poreuze vezelplaten op basis van vezels van hout, papier, stro, riet, vlas, kurk of andere organische materialen. Het is in de twintigste eeuw veelvuldig toegepast en als zodanig van grote invloed geweest onze dagelijkse woon- en wer...  +
Vestingwerk. De tussen 1589 en 1610 aangelegde wallen, bastions en dubbele vestinggracht rond de stad, zijn na 1848 beplant en tot singels met plantsoenaanleg getransformeerd. ===Kenmerken === *Datering: 1589-1610, na 1848 *Architect: F.W. de Virieu (groenaanleg) *Bouwstijl: Niet van toepassing...  +
Vestingwerk. De tussen 1589 en 1610 aangelegde wallen, bastions en dubbele vestinggracht rond de stad, zijn na 1848 beplant en tot singels met plantsoenaanleg getransformeerd. ===Kenmerken === *Datering: 1589-1610, na 1848 *Architect: F.W. de Virieu (groenaanleg) *Bouwstijl: Niet van toepassing...  +
Laatgotisch pand. ===Kenmerken=== * Bouwstijl: Laat Gotiek * Architect: Onbekend * Rijksmonument sinds: 30 maart 1971  +
Witte watertoren. ===Kenmerken=== *Datering: 1962-1964 *Architect: H. Brouwer en T.T. Deurvorst *Bouwstijl: Functionalisme *Rijksmonument sinds: 18 juli 2014  +
De Watertoren aan de Westerschelde 1 in Zwijndrecht is gebouwd in 1897 in opdracht van de gemeente. ===Kenmerken=== * Datering: 1897 * Bouwstijl: Eclecticisme en Neo-Hollandse Renaissance * Architect: F.A. de Jongh * Rijksmonument sinds: 17 oktober 2000  +
Kantoorgebouw met talud en trap. ===Kenmerken=== *Datering: 1957-1959, 1963-1965 (uitbreiding) *Architect: G. Th. Rietveld *Bouwstijl: functionalisme *Rijksmonument sinds: 30 juli 2014  +
a
Een aanbrandlaag is een extra laagje bindmiddel die op het hechtvlak aangebracht wordt om de hechting te verbeteren. Van oudsher gebruikt men hiervoor een mengsel van cement en water.  +
Aangieten is een techniek om metalen werkstukken te verbinden. Eén stuk is een deel van de gietmal, het andere wordt er permanent aan bevestigd door gesmolten metaal in de mal te gieten.  +
Bij deze methode giet men vloeibare specie in een bekisting.Deze methode met name geschikt voor grotere reparaties van staand en hangend werk. Aangieten kan ook een effectieve methode zijn wanneer de reparatie een specifieke oppervlaktestructuur moet krijgen.  +
Aanhelen is het aanbrengen van nieuw materiaal op plaatsen waar beton door schade is verdwenen.  +
Een lager naar beneden doorgetrokken dakdeel. Kap die aan de zijkant van een bestaand dak tegen een gebouw is gezet. (Haslinghuis)  +
Uitleg vanwege de opdrachtgever van de uit te voeren werkzaamheden voorafgaande aan een (zie) aanbesteding, voor zover iets niet duidelijk mocht zijn uit bestek en voorwaarden. (Haslinghuis)  +
Oppervlak van de aarde.  +
Aardewerk is een breekbaar, bij lage temperatuur gebakken (600-900°C), poreus ceramiek dat allerlei kleur kan hebben, met of zonder glazuur.  +
Abri’s zijn niet afgesloten wachtruimten die vooral bij het openbaar vervoer veel voorkomen. Ook op verschillende begraafplaatsen zijn speciale abri’s te vinden. Het woord abri is ontleend aan het Frans en komt van het werkwoord abrier, hetgeen beschutten tegen (de wind) betekent. In het Latijn bete...  +
Het absorptiespectrum van een materiaal geeft de absorptie van golven, als functie van de frequentie. Typisch wordt het begrip gebruikt in de context van elektromagnetische golven, zoals licht.  +
Een abstract is een fijn houten latje, doorgaans uit naaldhout dat via tuimelaars en winkelhaken de beweging overbrengt van de toets naar het ventiel in de windlade. Aan elk uiteinde van de abstract zijn messingdraden gewikkeld of vastgehaakt om de verschillende onderdelen te kunnen verbinden of er ...  +
In de organische chemie is een acrylaat of propenoaat een ester of zout van acrylzuur. Acrylaten bevatten een vinylgroep, die gebonden is aan het koolstofatoom uit de carbonylgroep. Acrylaten en methacrylaten doen dienst als monomeren in de plasticindustrie, waarbij ze zeer snel polymeriseren. (Wiki...  +
Een kleurloze, transparante, thermoplastische, synthetische hars gemaakt door de polymerisatie van acrylzuur derivaten; wordt gebruikt voor hechtmiddelen, verharders, beschermlagen, vernis en als een bindmiddel in verven. (Zuiderzeemuseum, Project Fotografie)  +
Acrylverf is een mengsel van een acrylhars als bindmiddel en pigment(en).  +
De zaakhouder en/of medebehandelaar kan bij dit taaktype een specifieke vraag of opdracht geven (via een behandelinstructie/notitie). De taakhouder kan alleen via een taaktekst reageren, of kan een document als taakresultaat toevoegen aan de zaak. Een beredeneerde aanbeveling om een bepaalde keuze t...  +
Zie afbijtmiddel, voorzwelmiddel.  +
Afschilferen (afgeven) is het verlies van een deel of van het geheel van de binderlaag van een band, in het bijzonder van slecht opgeslagen acetaat geluidsbanden. Afschilferen is het schilferen van de oppervlaktelaag (cellulosenitraat of -acetaat) van de schijf van een direct gesneden plaat. Deze sc...  +
Afschot is een bewust aangebrachte helling van een vlak of leiding, voor het doen af- of weglopen van vloeistof.  +
Hekwerk, borstwering van hout, steen of ijzer, o.a. om een kapel van de hoofdruimte van een kerk af te scheiden. Bij een koor onderscheidt men het koorhek van de koorafsluiting. (Haslinghuis)  +
Uitstekend deel van het dak aan de bedrijfszijde van een Betuwse boerderij, waaronder men het hooi door een luik in de achtergevel naar binnen brengt. (Haslinghuis)  +
Afwerkvloeren vormen de bovenste laag van een vloer die direct wordt blootgesteld aan gebruik. Afwerkvloeren zijn in te delen in vloeren die in het werk worden gemaakt en afwerkvloeren die fabrieksmatig, vooraf, zijn gemaakt. (Bedrijfschap Afbouw)  +
Afzettingen (sedimenten) zijn neerslagen of bezinkingen van materiaal. Dit materiaal kan door bijvoorbeeld landijs, rivieren, wind of zee zijn aangevoerd. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)  +
sedimentaire natuursteen: natuursteen gevormd uit neergeslagen afbraakproducten van andere natuursteenformaties. Deze natuursteen bevat vaak bezinksels van (resten van) organismen.  +
Akkerbouw is een vorm van landbouw: het is het geheel van economische activiteiten waarbij het natuurlijke milieu wordt aangepast ten behoeve van de productie van planten voor menselijk gebruik. Afhankelijk van het product, de productiemethode en het niveau van welvaart wordt gebruikgemaakt van een ...  +
Een akker is een stuk bewerkte grond waarop cultuurgewassen zoals graan of suikerbieten worden verbouwd. (Wikipedia)  +
Geluidskwaliteit van een ruimte m.b.t. de geluidsterugkaatsing. De akoestiek in een kerk werd verbeterd d.m.v. klankpotten. Als de akoestiek goed is voor muziek, zal zij in het algemeen niet goed zijn voor het gesproken woord en omgekeerd. In de protestantse periode werd de verstaanbaarheid van het ...  +
Albast is een gesteente, bestaande uit een massieve, gewoonlijk doorschijnende, vorm van in de natuur voorkomend gips, CaSO<sub>4</sub>.2H<sub>2</sub>O. Albast werd gebruikt om beelden te snijden en, in de 16e en 17e eeuw in Italië, als ondergrond voor olieverfschilderijen.  +
Albumine is het wit van een ei, dat water en een aantal eiwitten (proteïnen) bevat. Albumine werd gebruikt als bindmiddel in de beeldlaag van albuminepapier en albuminenegatieven.  +
Reinigen met een middel met een hoge ph-waarde. Bekende voorbeelden van alkalische reinigers zijn zeep, soda of amonia. Een alkalische reiniger is altijd ontvettend en is dus niet geschikt voor vervuiling als roest of kalk. Hoe alkalischer de vloeistof des te beter deze ontvet. Vetten zijn in de bas...  +
Het bindmiddel van alkydverf is alkydhars, een kunsthars. Alkydhars is een polymeer dat wordt verkregen door een polycondensatiereactie van polyalcoholen en meerbasische organische zuren of de overeenkomstige anhydride. (Wikipedia)  +
Het Allerød-interstadiaal is een tijdvak in de tijdschaal van Blytt-Sernander. Het Allerød duurde ongeveer van 13.900 tot 12.850 jaar geleden. Het is een interstadiaal, een warmere en nattere periode tijdens het laatste glaciaal ("ijstijd"). (Wikipedia)  +
Te gebruiken voor het zuivere metaalelement met het symbool Al en het atoomnummer 13. Het metaal is hard, sterk, en zilverwit van kleur. Wordt ook gebruikt voor dit metaal wanneer het wordt bewerkt en gevormd om, meestal in combinatie met andere stoffen, voorwerpen en materialen te maken. (Toegepast...  +
Verf met een aluminiumlegering, die geverfde oppervlakken beschermt tegen ontkleuring als gevolg van schimmelvorming. (AAT-Ned)  +
Amfibolen zijn orthorombische of monokliene mineralen met een gemiddelde dichtheid van 3 tot 3,5 en een hardheid van 5 tot 6.  +
Als elektropositief bestanddeel bevatten ammoniumzouten de groep ammonium NH4. Zij komen in overvloed in de natuur voor als gevolg van het verrotten van stikstofhoudend organisch materiaal, de inwerking van elektrische ontladingen in de atmosfeer op de bestanddelen van de lucht, de reductie van nitr...  +
Het nauwkeurig onderzoeken van een voorwerp, handeling, materiaal of begrip door het op te delen in basiselementen of samenstellende delen. (AAT)  +
Een anisotrope eigenschap van een materiaal is een eigenschap die varieert al naar gelang de richting in het materiaal waarin zij gemeten wordt.  +
Een ijzeren plaat of platte staaf om verschillende bouwonderdelen strak met elkaar te verbinden. (Encyclo.nl)  +
Bij kathodische bescherming wordt het elektrochemisch proces waardoor wappeningscorrosie kan ontstaan, tegengehouden door een beschermingsstroom. Deze beschermingsstroom loopt tussen een aan of in het (beton)oppervlak aangebrachte anode (bijvoorbeeld van gaas, mortel of verf) en het wapeningsstaal d...  +
Een antenne-installatie is een installatie bestaande uit een antenne, een antennedrager, de bedrading en de al dan niet in een techniekkast opgenomen apparatuur, met de daarbij behorende bevestigingsconstructie.  +
In het antenneconvenant staan de afspraken tussen de Rijksoverheid, de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) en de mobiele operators voor een zorgvuldige plaatsing van vergunningsvrije antennes voor mobiele communicatie in Nederland.  +
Een antennedrager is een antennemast of andere constructie bedoeld voor de bevestiging van een antenne.  +
Een appartementsgebouw is een meergezinswoning waarin meerdere appartementen of wooneenheden voorzien zijn, meestal boven elkaar gelegen.  +
Appreteren is een veredelingstechniek waarbij een oplossing van stijfsel, gom, hars of gelatine wordt aangebracht op textiel of papier. Na het drogen is het materiaal stijver geworden of heeft zij een gladder, minder poreus oppervlakte gekregen.  +
Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 15 december 2009, nr. WJZ/178205 (8189), met betrekking tot de duurzaamheid en de geordende en toegankelijke staat van archiefbescheiden en de bouw en inrichting van archiefruimten en archiefbewaarplaatsen (Archiefregeling)  +
Een architect is iemand die opgeleiden geaccrediteerd is voor het ontwerpen van gebouwen en voor het leiden van bouwprojecten.  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Asfalt is de benaming voor producten die samengesteld zijn uit asfaltbitumen en minerale stoffen zoals basaltsplit. Het gaat hier dus om mengsels ofwel samengestelde producten.  +
Prerogatieven die worden verleend aan de auteur van een werk van de geest. Het auteursrecht bevat een geldelijk recht (recht om profijt te halen uit het werk) en een moreel recht (recht voor een auteur om het openbaar te maken, de uitbatingsvoorwaarden ervan te bepalen en de integriteit ervan te ver...  +
Autogeen lassen, ook wel gassmeltlassen of zuurstof-acetyleenlassen genoemd, is een lasmethode die gebruikmaakt van een zeer hete vlam. Meestal wordt gebruikgemaakt van de reactie van ethyn (acetyleen) met zuivere zuurstof. (Wikipedia)  +
Azijnzuur (systematische naam ethaanzuur) is een zwak zuur met een kenmerkende stekende geur. Het heeft als formule CH3-COOH (soms ook geschreven als H3C-COOH). Azijnzuur is, na mierenzuur, het eenvoudigste carbonzuur en de wetenschappelijke naam was vroeger dan ook methaancarbonzuur. Zuiver watervr...  +
Het azijnzuursyndroom is het vrijkomen van azijnzuur tijdens de afbraak van celluloseacetaat materialen.  +
b
Steen met de strengpers gevormd, gebakken van witte Silezische klei en voorzien van een geglazuurde oppervlakte. Dient voor het maken van scheidingswanden in badhuizen, zwembaden en laboratoria. De afmetingen zijn doorgaans: 12,2 cm lang, 5,7 cm hoog en 4,0 cm, 5,7 cm of 6,9 cm dik. Speciale hulpstu...  +
Bakgoten zijn eenvoudige houten dakgoten die bestaan uit een bodem en een opstaande rand aan de buitenzijde en aan de binnenzijde. De doorsnede is rechthoekig. Ze worden doorgaans aan de binnenzijde bekleed met zink en ondersteund door ingemetselde gootklossen of ijzeren consoles. (Haslinghuis)  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Balgen zorgen ervoor dat de benodigde lucht op de juiste druk wordt gebracht en naar de pijpen kan stromen. De oudste balgen hadden de vorm van zogenaamde smidsbalgen. Langzaamaan evolueerde de balg naar vormen die beter in staat waren om een constante winddruk te waarborgen. Naast keil- en spaanbal...  +
Einde van een balk, dat gedeelte waar het kopse hout zichtbaar is. (Haslinghuis)  +
Barietpapier is een fotografisch papier met een barietlaag tussen beeldlaag en de papieren drager.  +
Droge, witte verfstof, hoofdzakelijk (ten minste 98%) bestaande uit geprecipiteerd bariumsulfaat. (Bouwmaterialen : encyclopaedische gids voor theorie en practijk / P.W. Scharroo / 3e herz. en verm dr.)  +
1. Een barst is een breuk in een vaste stof. Barsten kunnen een netpatroon vormen en ze kunnen worden veroorzaakt door interne spanningen en uitwendige krachten. 2. Een barst is een scheur of een spleet in het originele materiaal van een voorwerp, zoals in een bouwsteen. 3. Een barst is een breuk in...  +
Basalt is een donker vulkanisch gesteente dat voornamelijk bestaat uit de mineralen plagioklaas, pyroxeen en magnetiet. Het vormt karakteristieke prismatische kolommen.  +
basaltlava: stollingsgesteente (uitvloeiingsgesteente) gekenmerkt door een fijnkristallijne structuur met verpreid voorkomende grove mineralen. Hoofdbestanddelen zijn veldspaat (plagioklaas), paars gekleurde augiet en olijfgroene olivijn. De steen is meestal donkergrijs getint en is rijk aan holten ...  +
Een base of loog – ook wel alkali genoemd – is een substantie die reageert met een zuur.  +
Basisveen is een veenlaag aan de onderkant van de Holocene afzettingen in het kust- en deltagebied. De laag is direct op het Pleistocene oppervlak ontstaan door de Holocene grondwaterstijging, gerelateerd aan de zeespiegelstijging na de laatste ijstijd.  +
Beoefenaar van een vrij beroep, kunstenaar, die beelden uit steen, hout enz. hakt. Boetseert vaak ook de ontwerpen, maakt gipsafgietsels e.d.. Beeldhouwers waren vaak lid van het St.-Lucasgilde. (Haslinghuis)  +
Lijm gemaakt van gedegradeerde of gedenatureerde collageen verkregen uit botten. (bouwmaterie)  +
Begraafplaatsen zijn terreinen waar stoffelijke resten van overledenen begraven, bijgezet of verstrooid worden. Te onderscheiden van kerkhof, een begraafplaats rond een kerk.  +
Behoefte is het nodig hebben of het verlangen naar een ontbrekend goed, dienst, emotie of waarde. In het eerste geval is er een noodzaak, in het tweede geval is er een verlangen. (Wikipedia)  +
Een oplossing of dispersie van een kleurstof in een medium waardoor het materiaal zoals hout kan binnendringen, maar geen beschermend laagje kan vormen; ook een reagens die in de microscopie wordt gebruikt om minuscule structuren zichtbaar te maken. (bouwmaterie)  +
Het behandelen van haarloze huiden of vellen met een oplossing van o.a. mest om ongewenste componenten te verwijderen en een zachte en flexibele kwaliteit te geven aan het uiteindelijke leer. Voor een soortgelijk proces met hondemest zie 'puering'. (AAT-Ned)  +
De belichtingsdosis is de hoeveelheid lichtenergie die per tijdseenheid op een bepaald oppervlak valt vermenigvuldigd met de duur van belichting, uitgedrukt in lux.uur (lx.h) of bij grote getallen in klx.h (k=kilo=1.000) of Mlx.h (M=mega=1.000.000).  +
De belichtingsduur bij verschillende verlichtingssterktes.  +
Benzeen is een organische verbinding met als brutoformule C6H6.  +
Een beoordelingsrichtlijn (BRL) is een document dat alle informatie bevat voor de beoordeling van een (certificatie)systeem voor een bepaald product/realisatieproces/persoon/dienst. De opgenomen eisen kunnen betrekking hebben op zowel het privaatrecht (kwaliteitseisen van de markt) als het publiekre...  +
Door menselijk toedoen tot stand gekomen begroeiing door aanplant of beplanting op een bepaalde plaats.  +
Bergkristal is in de natuur voorkomend kwarts. Chemisch is het zuiver siliciumdioxide. Het is gewoonlijk kleurloos en glashelder. (Conservation Dictionary)  +
Hout van de boom behorende tot het genus Betula, vaal- tot roodbruin van kleur. Het wordt gebruikt voor het maken van meubilair, vloeren, kabinetten en draaiwerk. (Toegepaste Kunst Project, RKD)  +
Het bedekken van een oppervlak met een laag van een bepaalde substantie, vooral een laag die erop wordt uitgesmeerd. (Project Fotografie) 1. Een beschermende coating is een laag die op een metalen oppervlak wordt aangebracht om contact met schadelijke stoffen, zoals water en zuurstof, te verhinderen...  +
Beschoeiingen zijn constructies die een oever of waterkant beschermen tegen afkalven en de belijning van de waterpartij in stand houden. Historische beschoeiingen kunnen bestaan uit plaggen en graszoden vastgestoken met houten pennen, wilgentenen en dakpannen. De tegenwoordig meest gebruikte methode...  +
Versiering van goud, zilver of koper op meubels, koffers en oude boeken.  +
Het Besluit omgevingsrecht (Bor) is een algemene maatregel van bestuur op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). In het Bor staat onder andere: ... aanwijzing van gevallen waarin het bevoegd gezag andere bestuursorganen bij een besluit moet betrekken.  +
Bespanningen zijn behangsels die zijn opgespannen, direct op de wand of op een raamwerk. Bespanningen bestaan, vooral bij ongespouwde muren, uit een betengeling met linnen of jute en grondpapier waarop uiteindelijk behang, textiel of zelfs leer kan zijn aangebracht. Het jute of linnen is als luchtsp...  +
Het bessemerprocedé is een productiewijze voor het in een convertor verkrijgen van staal uit ruwijzer komende uit de hoogoven.Het bessemerprocedé (ontwikkeld door Henry Bessemer (1813-1898), naar de uitvinding van een failliete staalfabrikant uit Kentucky, William Kelly) was dat het teveel aan kools...  +
Bestemmingsplannen zijn beleidsplannen waarin het gebruik van de grond en de opstallen is vastgelegd. Gebied dat in het bestemmingsplan bijvoorbeeld als agrarisch wordt aangeduid, mag niet worden gebruikt voor kantoorgebouwen. Het bestemmingsplan bepaalt ook de toekomstige bouwmogelijkheden van de g...  +
De bestralingssterkte of irradiantie is het vermogen per oppervlakte-eenheid van de invallende elektromagnetische straling op een oppervlak. Ze wordt uitgedrukt in watt per vierkante meter en met het symbool E of Ee, waarbij het subscript e staat voor 'energetisch'. Het symbool I wordt ook wel gebru...  +
Beton wordt gemaakt door water, een bindmiddel (cement of kalk), zand en grovere toeslagstoffen te mengen. Het mengsel hardt uit tot een amorf materiaal dat in de bouw, maar ook daarbuiten wordt gebruikt.  +
Betonrot is een term die gebruikt wordt voor bepaalde schade aan gewapend beton. Meestal bedoelt men schade die ontstaat doordat de in het beton aanwezige wapening begint te roesten. Roesten is een expansieve reactie en doet aldus het beton barsten. Dit proces is zeer nadelig voor de sterkte van het...  +
Werk dat is gebaseerd op ander werk, is aangepast en wordt vervaardigd voor een ander doel en voor een ander gebruik of medium dan het origineel. (AAT-Ned)  +
Bijenwas is een mengsel van esters met lange koolstofketens waarmee bijen de wanden van hun honingraat maken. Bijenwas wordt gebruikt als bindmiddel, in boenwas en als hechtmiddel.  +
Impregneermiddel voor gevels.  +
Te gebruiken voor een substantie die cohesie bewerkstelligt of bevordert tussen los samengevoegde materialen; wordt ook gebruikt voor de substantie in een foto of een fotofilm die het uiteindelijke beeldmateriaal vasthoudt. Gebruik 'emulsie' voor de combinatie van fotografisch bind- en beeldmateriaa...  +
Het binnenmilieu is wat men binnen in een gebouw ervaart.  +
Raamconstructie die aan de binnenzijde (interieurzijde) van een bestaand venster wordt geplaatst. Deze constructie wordt meestal toegepast om de warmte- en/of geluidsisolatie te verhogen. De extra beglazing kan bestaan uit bijvoorbeeld enkelglas, gelaagd glas of dubbelglas, maar ook kunststof wordt ...  +
Biologische afbraak is een proces waarbij organische stoffen (dat wil zeggen stoffen die koolstof bevatten) afgebroken worden door de natuurlijke activiteit van micro-organismen, zoals bacteriën en schimmels. Stoffen die zich op deze manier laten afbreken, noemt men biologisch afbreekbaar. Alleen or...  +
Biotiet of ijzermica is een fylosilicaat waarin de silicaatgroep gebonden is aan kalium, magnesium, ijzer of aluminium.  +
Biscuit is keramiek (aardewerk, steengoed of porselein) dat slechts eenmaal zonder glazuur is gebakken. (Wikipedia)  +
Bitumenlak is een oplossing van harde of geblazen bitumen met een vluchtig oplosmiddel. Het materiaal wordt onverwarmd en onverdund verwerkt als hechtlaag op vlakken daken tot 15 graden.  +
Blaasbalgen zijn blaasinrichtingen, een soort pompen om lucht te blazen, meestal om een vuur aan te wakkeren met als doel ijzeren voorwerpen heet te stoken. Een blaasbalg bestaat uit twee stevige delen, meestal uit hout vervaardigd, met daartussen een soort flexibele leren zak. Eén houten deel is be...  +
Bladgoud is een folie van een goudlegering, met een dikte van 0,0007 tot 0,00001 mm, die door uitslaan of uitrollen wordt gemaakt. Het wordt gewoonlijk op een formaat van 8 x 8 cm geleverd en heeft een kleur die afhankelijk is van de legering.  +
Dun, ondoordringbaar materiaal dat geplaatst wordt in bouwwerken om te voorkomen dat er water binnenkomt en/of om waterdrainage aan te brengen, over het algemeen geplaatst tussen dak en muur en boven buitendeuren en -ramen. (AAT-Ned)  +
De blauwewolstandaard van de British Standards Institution (BS EN ISO 105-B08:1999) is een set van 8 blauw geverfde wollen stukjes stof die een verschillende kleurechtheid hebben bij blootstelling aan licht en UV. De snelheid waarmee de standaard verschiet, wordt vergeleken met die van het vervagen ...  +
De bliksembeveiligingsinstallatie bestaat uit een aantal maatregelen om de schade ten gevolge van blikseminslag te voorkomen of te minimaliseren. Een installatie kan bestaan uit: een externe bliksembeveiliging en een een interne bliksembeveiliging, De norm voor bliksembeveiliging van monumenten is L...  +
Blokjesvloeren zijn dekvloeren die bestaat uit korte stukken rechthoekig hout, die met de kopse zijde naar boven op een ondergrond worden gelegd of gelijmd. Het hout wordt gewoonlijk in visgraatverband gelegd. Wanneer de ondergrond zand is, worden grotere blokken gebruikt, die in halfsteensverband w...  +
De bodem is de bovenste laag van de aardkorst (in Nederland tot 1,20 meter onder het maaiveld) die door planten beworteld wordt of waarin zich bodemvormende processen afspelen.  +
Bodemkunde is de wetenschap die de bodem bestudeert. Deze discipline richt zich op de chemische, fysische en biologische processen in grofweg de bovenste 1.20 m onder het landoppervlak en op de toepassingen daarvan op het landgebruik.  +
De bonte knaagkever (Xestobium rufovillosum) is een kever uit de familie klopkevers (Anobiidae). Andere namen zijn bonte klopkever of grote houtwormkever. (Wikipedia)  +
Rode of rood-wit geaderde zandsteen uit het gebied langs de bovenloop van de Wezer ( Bremer steen) en de omgeving van de Main, van Hameln tot in het Odenwald, de Haardt-Vogezenketen en het Zwarte Woud. In Nederland veel gebruikt in de vorm van sarcofagen en grafstenen, vooral XI en XII. (Haslinghuis...  +
Een boorgang is een deel van het gangenstelsel dat door een houtworm in een object wordt geknaagd. Boorgangen en -gaten zijn de beschadigingen door houtborende insecten of andere schadelijke dieren. Deze gaten en gangen kunnen aan het oppervlak liggen of dieper in het hout.  +
Borstels zijn gereedschappen die worden gebruikt voor vegen, poetsen, schuren, polijsten, smeren, verven enz.. Borstels bestaan uit een bundel of bundels van verschillende vorm of grootte van een vezelachtig materiaal of metaal, die bevestigd zijn in een houder eveneens van verschillende vorm of gro...  +
Bot is een hard beenweefsel dat aanwezig is bij veel dieren en bij de mens. (Wikipedia)  +
Het met een bouchardbeitel of-hamer vlak maken van een stuk steen na het spitsen. Er ontstaat een oppervlak met regelmatig verspreide puntjes. In Frankrijk werd kalksteen reeds in XVII gebouchardeerd. In Nederland is deze bewerking pas sedert XIX toegepast. Het oppervlak krijgt door het boucharderen...  +
Metalen staaf, rond of hoekig van doorsnede, meestal met gesmede kop en soms voorzien van een schroefdraad waarop een (zie) moer past. Bestemd om in een daarvoor geboord gat gedreven, geklonken, geschroefd of vastgespied te worden, teneinde de zware onderdelen van een hout- of ijzerconstructie stevi...  +
Bouwhistorisch onderzoek houdt zich bezig met het onderzoek naar de bouw van gebouwen.  +
<strong class="error">Fout: De tekst is langer dan de limiet van 1.000 tekens</strong>...  +
Bouwmaterialen zijn organische en anorganische materialen die worden gebruikt bij de bouw en later herstel of onderhoud van gebouwen. (Conservation Dictionary) Stof, natuurlijk of kunstmatig vervaardigd, geschikt en gebruikt voor de constructie, beschutting en versiering van een gebouw. Allereerst b...  +
De bovenste, veel bewerkte en vaak met humeus materiaal verrijkte laag van de grond. De grondlaag waar de wortels van de planten in groeien. De bovenste 25 cm.  +
Hooggeplaatst venster, in het bijz. in de hoge of lichtbeuk van een basilicale kerk. 2. raam boven de voordeur van een huis, gewoonlijk (XVII-XVIII) versierd met snijwerk (medaillon, vaas, acanthus, monogram e.d.), in XIX ook met een gietijzeren levensboom. Z.Ned. ook impost. (Haslinghuis)  +
Bovenpannen zijn machinaal vervaardigde dakpannen waarbij aan de bovenzijde geen sluitingsprofielen zijn aangebracht zodat de nokvorsten gladder op de pannen aansluiten.  +
Brandbeveiliging is het te nemen pakket aan maatregelen ter bescherming tegen het uitbreken van brand. Dit kan preventief door preventieve maatregelen te treffen, of reactief door maatregelen te treffen waardoor een ontstane brand snel kan worden geblust.  +
De branddriehoek of brandcirkel geeft de drie belangrijkste factoren weer die spelen bij een brand: Blussen van branden gaat door het wegnemen van ėėn of meer van deze factoren: Een uitgebreider model is de brandvijfhoek. (Wikipedia)  +
Wordt gebruikt voor gebeurtenissen waarbij iets geheel of gedeeltelijk door brand wordt verwoest, zowel toevallig als opzettelijk. Gebruik 'verbranden' voor het proces van iets veranderen, verwonden of verwoesten door brand of hitte.  +
Een brandmeldinstallatie is een alarmsysteem gericht op het detecteren van brand en het initiëren van passende actie. Het bestaat uit een samenstel van onderdelen, waaronder rookmelders en handmelders. (Wikipedia)  +
Onder brandpreventie verstaat men het nemen van maatregelen ter voorkoming en beperking van brand, de gevolgen van brand en het waarborgen van de ontvluchting van personen. (Wikipedia)  +
Een breuk in de geologische zin van het woord is een vlak waarlangs afzettingen in de ondergrond ten opzichte van elkaar zijn verschoven. Een bekend voorbeeld in Nederland is de Peelrandbreuk.  +
Een breuk betekent in de materiaalkunde dat het materiaal geen goede samenhang meer heeft en dus geen trekkrachten meer kan opnemen. Men onderscheidt een brosse en een taaie breuk. (Wikipedia)  +
Natuursteen in onregelmatige brokken, zoals deze uit de groeven losgehakt of door ontploffing gebroken worden. Vroeger en ook nu nog in de bouw toegepast, b.v. in Limburg. (Haslinghuis)  +
Meerdere breuken in de aardkost die met elkaar samenhangen.  +
Samentrekking van brique en ornament, decoratiesteen die in 1905 door Fr. van de Loo te Dieren in de handel is gebracht, verglaasd of onverglaasd. Naar eigen ontwerp kon men de fabrikant de stenen van diverse ornamenten in engobe laten voorzien. (Haslinghuis) Bricona is een samenstelling van brique ...  +
Brikgronden zijn alle minerale gronden met een duidelijke klei-inspoeling in de B-horizont. Dit heet in het Nederlandse systeem een textuur-B of briklaag. Het is een begrip uit de Nederlandse bodemclassificatie. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)  +
Beton bestaande uit een mengsel van mortel en steenslag of gebroken baksteen. (Stichting Menno van Coehoorn)  +
Briklagen zijn klei-inspoelingshorizonten in lössleemgrond. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)  +
Een broeibak is een met glas overdekt tuinbed om gewassen in te kweken.  +
Broekstukken zijn dakpannen voor een punt waar verschillende dakvlakken bijeenkomen.  +
Brokaat is een zijdeweefsel met ingeweven, meestal grote figuren, vaak met goud- of zilverdraad doorweven. Als de metaaldraden over de gehele breedte zijn ingeweven, terwijl de figuren alleen aan de voorkant zichtbaar zijn, spreken we over gelanceerd brokaat (lancé). Zijn de (extra) metalen inslagdr...  +
Een reeks bruinachtige kleuren die lijken op de kleur van het metaal brons, een legering van koper en tin. (Archeological Base Register)  +
Brosheid van papier is vaak het gevolg van de aantasting van de amorfe delen van de celluloseketen. Dit heeft tot gevolg dat de keten minder flexibel en daardoor brosser wordt. Brosheid is een schade die veroorzaakt wordt door de afbraak van lange polymeerketens door het verlies van vocht of weekmak...  +
Bruine rot in hout komt door de aantasting door schimmel. Deze verteert eerst de cellulose en laat de lignine (houtstof) over. Bruine rot of huiszwam is een aantasting van hout door een schimmel, Serpula lacrimans. In tegenstelling tot andere heeft deze schimmel geen extra water nodig. Bruine rot le...  +
De treksterkte is de hoeveelheid trekkracht die nodig is om een vezel te doen breken. Treksterkte wordt uitgedrukt in grammen per tex. De treksterkte van papier is de kracht die benodigd is om een strook papier in de lengterichting te scheuren. De buigsterkte of buigtreksterkte is de mate waarin een...  +
Buitenplaatsen zijn in oorsprong aanzienlijke buitenverblijven met omringende parkaanleg en bijgebouwen, aangelegd vanaf de zeventiende eeuw. De buitenplaats was goed bereikbaar via water of weg. Vanaf de negentiende eeuw zijn veel buitenplaatsen permanent bewoond. Tegenwoordig ook in gebruik als ka...  +
Raamconstructie die aan de buitenzijde (exterieurzijde) van een bestaand venster wordt geplaatst. Deze constructie wordt meestal toegepast om het bestaande glas, meestal glas-in-lood en/of gebrandschilderd glas, te beschermen tegen vandalisme en weersinvloeden. De extra beglazing kan bestaan uit enk...  +
Butylrubber is een co-polymeer van isobutyleen en isopreen dat stabieler is dan natuurrubber; het heeft een lage permeabiliteit (doorlaatbaarheid) voor gassen.  +
c
Een veelvoorkomend steenvormend mineraal, meestal wit of grijs, dat het belangrijkste bestanddeel vormt van kalksteen en de meeste marmersoorten. (Archeological Base Register)  +
Calciumcarbonaat, CaCO<sub>3</sub>, ontstaat uit calciumoxide en kooldioxide. Het is de hoofdcomponent van kalk en kalksteen. Het wordt gebruikt als een buffer die aan papier wordt toegevoegd om verlaging van de pH (verzuring) tegen te gaan.  +
Zie ongebluste kalk.  +
Chemisch zuiver, melkachtig, kleverig sap van diverse tropische bomen en andere planten, voornamelijk van cachuchu, als volledig ruw materiaal of gedroogd boven vuur. Wordt gebruikt voor de productie van 'rubber'. (Zuiderzeemuseum)  +
Een capillair is een open porie met een kleine doorsnede in een poreus materiaal. Het is ook een dunne, holle glasdraad.  +
Carbonatatie is een chemische reactie waarbij koolstofdioxide reageert met calciumhydroxide waarbij onoplosbaar calciumcarbonaat wordt gevormd (als neerslag).  +
Het grensvlak tussen wel- en niet-gecarbonateerd beton.  +
Carnaubawas is een soort natuurlijke was die wordt gewonnen van het oppervlak van de bladeren van een palm, Copernicia prunifera. Zij bestaat hoofdzakelijk uit myricylcerotaat, C<sub>27</sub>H<sub>53</sub>O<sub>2</sub>.C<sub>30</sub>H<sub>61</sub>. Het is een van de hardste natuurlijke wassen en hee...  +
Cellulose is een lineair polysaccharide van glucose met de chemische formule [C6H10O5]n., waarbij n tot 15.000 eenheden kan bedragen. Het is het belangrijkste bouwmateriaal van planten. Cellulosevezels bestaan uit bundels celluloseketens.  +
Een sterk, brandbaar en eenvoudig te fabriceren hars van thermoplast, die voorkomt als witte schilfers of poeder. Wordt gebruikt voor verschillende producten, zoals acetaatvezel, lakken, fotografische film en magnetische banden. (Project Fotografie) Celluloseacetaat (CA) is een thermoplastisch polym...  +
Cellulosenitraat is een glasheldere kunststof gemaakt van met salpeterzuur veresterde cellulose. Het is zeer brandbaar, in het bijzonder wanneer het door verouderen uiteenvalt. Bij zeer vergevorderde veroudering en in een afgesloten (film)blik, kan het spontaan ontbranden. Het werd gebruikt als mate...  +
Cement is een anorganisch poeder dat na menging met water uithard tot een harde, vaste massa. Het wordt gemengd met toeslagstoffen zoals zand en grint, waarmee beton wordt verkregen.  +
Samenstel van steenachtige materialen, ontstaan uit toeslagmaterialen en cement. (Haslinghuis)  +
Egale laag rond (gestort) beton.  +
Mortel gemaakt van portlandcement, zand en water, soms met kalk om het uitstrijken te vergemakkelijken. (AAT)  +
Cementpannen zijn dakpannen die zijn gemaakt van cement en fijne toeslagmaterialen.  +
Cementpleister is een sterke en snelhardende pleister, erg geschikt is voor het opknappen van gevels.  +
Cementspecie wordt gemaakt uit cement als bindmiddel en zand als toeslag.  +
Cementtegels zijn tegels vervaardigd van cement, zand en een toeslagmateriaal, bijvoorbeeld grind. De tegels worden gegoten (nat) of - voor een betere kwaliteit - met een hydraulische pers machinaal geperst (droog) met als basis een mengsel van cement en kleurstof, marmergruis of steenmeel. De gegot...  +
Lengtemaat in het metrieke stelsel, gelijk aan 0,01 meter of 0,3937 inch. (AAT)  +
Chauvelglas is draadglas met enkelvoudige metaaldraden in één richting op vijftig millimeter van elkaar. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)  +
Een chemisch anker is een anker of plug gevormd door een chemische reactie van geïnjecteerde stoffen (verharder en hars). Na uitharden van het chemische anker ontstaat een sterke verbinding met de omgeving (metaal, steen, beton e.d.). Als het anker nog plastisch is, wordt de plug, bout of draadeind ...  +
Een chemisch of scheikundig element is een stof die met scheikundige middelen en methoden niet in andere stoffen opgesplitst kan worden. Een element bestaat uit één soort atomen met alle hetzelfde atoomnummer, dus met hetzelfde aantal protonen in de kern. Het aantal neutronen in de atomen van een el...  +
Scheikundige verbinding van chloor met een ander element.  +
Een substantie is chromogeen wanneer zij kan worden omgevormd tot een kleurstof.  +
Cilinderglas is vlak glas. Het werd al in 1100 gemaakt door een grote glasbel te blazen en deze aan de blaaspijp rond te slingeren om een langwerpige flessenvorm te krijgen. Na het afsnijden aan beide uiteinden werd de ontstane cilinder, die wel 1,5 meter lang kon zijn, in de lengterichting opengekn...  +
Cokes, ook wel kooks genoemd, is steenkool die met een speciale warmtebehandeling van verontreinigingen is ontdaan om het een meer zuivere brandstof te maken. Cokes ontstaat door de thermolyse van vermalen steenkool.  +
Cellulose nitraat in een mengsel van 60% ether en 40% alcohol, voor het maken van vezels en film. (Project Fotografie) Collodium bestaat uit genitreerde cellulose (schietkatoen) opgelost in een mengsel van alcohol en ether. Het werd gebruikt als beeldlaag in het natte-collodiumproces en in collodium...  +
Columbaria zijn letterlijk rijen van nissen boven en naast elkaar, voor bovengrondse graven maar in Nederland voornamelijk om er urnen in te plaatsen. De naam wordt ook gebruikt voor overdekte urnenmuren of gebouwen waarin voorzieningen voor urnen zijn aangebracht. (Rijksdienst voor het Cultureel Er...  +
Conisch wil zeggen geleidelijk toenemend in diameter (in tegenstelling tot cilindrisch), kegelvormig.  +
Conservering omvat alle handelingen die men verricht voor het behouden van een voorwerp voor het nageslacht. Deze handelingen moeten worden ondersteund door het juiste begrip, door documentatie van het verval, mogelijke behandelingswijzen en aanwijzingen voor de zorg voor het voorwerp op lange termi...  +
Een verslag van de werkzaamheden die zijn uitgevoerd, de reden waarom ze zo zijn uitgevoerd, de materialen die zijn gebruikt en de plek waar deze zijn aangebracht, plus fotodocumentatie.  +
Corrosie van een materiaal is de aantasting ervan door chemische reactie met stoffen uit de omgeving. Corrosie slaat meestal op aantasting van metaal, steen en glas. Corrosie van metaal betekent de oxidatie ervan.  +
Een netwerk van barsten in een verflaag, veroorzaakt door veroudering, technische mankementen of door verschillende/van elkaar onafhankelijke beweging van de lagen en de drager. De craquelure is een patroon van fijne barstjes dat zich bij veroudering vormt in een verf- of vernislaag op een schilderi...  +
Het craquelé in een glazuur op ceramiek is het patroon van fijne barstjes, dat met opzet door de pottenbakker kan worden gemaakt door materialen voor scherf en glazuur te gebruiken die niet helemaal bij elkaar passen.  +
Crematoria zijn gebouwen waar stoffelijke overschotten in een oven worden verbrand, of te wel gecremeerd. Het woord is afgeleid van het Latijnse ‘cremare’, wat verbranden betekent. Lijkverbranding is al heel oud, getuige de vele asresten die bij archeologische opgravingen aan het licht komen. Vanaf ...  +
UV-straling is verantwoordelijk voor reacties waarbij moleculen kapot gaan (ketenbreuk) en voor koppeling van ketens. Het zogenaamde cross-linking. Polymeerketens cross-linken doordat zich verbindingen vormen tussen de ketens onderling.  +
Cultuurhistorie is in Nederland een bredere term voor de combinatie van een aantal ruimtelijke wetenschappen, met name archeologie, historische geografie, bouwhistorie, historische ecologie en een variabel aantal andere wetenschappen, zoals de toponymie en soms ook de fysische geografie.  +
CUR-aanbevelingen zijn publicaties waarin afspraken tussen partijen in de bouw zijn vastgelegd.  +
Fotografische afdrukken in een blauwtint, vervaardigd met het fotografisch procedé, dat gebruik maakt van ijzerzouten en cyanide. Het resultaat is een afbeelding in Pruisisch blauw. Hieronder vallen geen reproductieve afdrukken van bouw- of andere technische tekeningen; gebruik hiervoor 'blauwdruk'....  +
d
Daalbrikgronden bestaan uit lösssleemgrond met een compleet brikprofiel en hydromorfe kenmerken (roest- en/of reduktievlekken) in de B2. (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)  +
Daglicht voor de belichting van een object is licht van buiten dat gewoonlijk wordt gereflecteerd of gefilterd door middel van neutraal gekleurd materiaal.  +
Dakbedekkingen zijn materialen en constructies waarmee een dak is afgedekt om te voorkomen dat er water binnen kan komen. Een dakbedekking kan zijn van plantaardig materiaal (riet, stro, houten spanen), gebakken materiaal (dakpannen en -tegels), leien, metaalplaten (lood, koper, zink), bitumineus ma...  +
Bedekking van een kap, bestaande uit planken of delen (vroeger borden), die over de gordingen of de daksparren zijn aangebracht. Deze worden in verticale richting gelegd bij een pannendak (staand dakbeschot), in horizontale richting bij leibedekking (liggend dakbeschot). (Haslinghuis)  +
Wordt gebruikt voor de overdekkingen van de buitenkant van gebouwen of andere constructies, inclusief het dakwerk en het geraamte daarvan. (AAT-Ned)  +
Bouwwerken die uitsteken uit een schuin dak en waarin meestal een raam of ventilatiejalouzieën zijn aangebracht. (AAT-Ned)  +
Daklichten zijn lichtopeningen in een dak. (Haslinghuis)  +
Een dakoverstek is een stuk van het dak dat buiten de gevel uitsteekt.  +
Dakpannen zijn uit klei gebakken tegels (tegenwoordig ook van cementsteen) ter dekking van een dak, schubsgewijs over elkaar liggend. (Haslinghuis)  +
Dakruiters zijn torens, meestal van hout, die op de nok van een dak staan, meestal op een kerkdak, maar soms ook op een burgerlijk gebouw. De dakruiter heeft doorgaans een acht- of zeskante, zelden een vierkante doorsnede. Hij bestaat uit een of meer opengewerkte delen, bekroond door een spits, een ...  +
Een dakschild of dakvlak is elk der hellende vlakken in een dak die samen de dakvorm bepalen. Afhankelijk van het type dak heeft een dak een of meer dakschilden. (Wikipedia)  +
Onderste lijn van een dak bij de ontmoeting van dakvlak en muurplaat. (Haslinghuis)  +
Versiering; methode of techniek toegepast om bouwwerken, meubels of andere objecten te verfraaien.  +
Deformatie is een vervorming in het vlak van het schilderij. Een verandering of wijziging van de originele vorm of dimensies van een materiaal, veroorzaakt door de toepassing van kracht, zonder een onderbreking van de continuiteit van het object, bijvoorbeeld door barstvorming. Deformaties kunnen wo...  +
Dekvloeren zijn vloeren die bestaan uit één of meerdere lagen die in het werk direct op de dragende ondergrond, hechtend of niet-hechtend, of op een scheidings- of isolatielaag zijn aangebracht, teneinde één of meer van de volgende functies te vervullen: een bepaald peil te bereiken; het verbeteren ...  +
Dekzanden zijn door de wind afgezette (eolische) fijne zandafzettingen. Tijdens de laatste ijstijd (het Weichselien) is vrijwel geheel Nederland door dekzanden bedekt. Het klimaat was toen koud en de vegetatie was spaarzaam (afwisselend toendra en poolklimaat). Onder deze omstandigheden kon zand ge...  +
Een dekzandkop is een kleine, vaak geïsoleerde dekzandrug. Dekzandkopjes bestaan uit dekzand en zijn ontstaan aan het eind van het Pleistoceen, tijdens de laatste ijstijd (het Weichselien). Het klimaat was toen koud en de vegetatie was spaarzaam (afwisselend toendra en poolklimaat). Onder deze oms...  +
Een dekzandlaagte is een depressie in een dekzandvlakte. Dekzand is zand dat door de wind is afgezet aan het eind van het Pleistoceen, tijdens de laatste ijstijd, toen Nederland een zeer droog poolklimaat had. In die poolwoestijn kon zand gemakkelijk door de wind worden verplaatst. Het zand heeft ee...  +
Een dekzandrug is een rug die bestaat uit dekzand. Een dergelijke rug is ontstaan doordat dekzand opgewaaid is tot een duin die uitsteekt boven de omringende dekzandvlakte. Dit gebeurde aan het eind van het Pleistoceen, tijdens de laatste ijstijd (het Weichselien). Het klimaat was toen koud en de ...  +
Een dekzandvlakte is een vlak gebied dat bestaat uit dekzand. Dekzand is zand dat door de wind is afgezet aan het eind van het Pleistoceen, tijdens de laatste ijstijd (het Weichselien), toen Nederland een zeer droog poolklimaat had. In die poolwoestijn kon zand gemakkelijk door de wind worden verpla...  +
Dendrochronologie of jaarring(en)onderzoek is de wetenschapsdiscipline die zich bezighoudt met het dateren van houten voorwerpen of archeologische vondsten aan de hand van in de voorwerpen herkenbare groeiringen. (Wikipedia)  +
Detritus gyttja is een fijn organisch sediment bestaande uit detritus (fijnkorrelig dood organisch materiaal, meestal verslagen veen). Deze organische afzetting vormt vooral in veenmeren met stilstaand, water (dieper dan 1 à 2 meter).  +
Barrières die draaien, schuiven, kantelen, of vouwen om een deuropening af te sluiten, meestal van een massieve en afgewerkte constructie en die meestal leiden naar binnenruimtes of die scheiden. Wordt ook gebruikt voor vergelijkbare elementen die een bak of een kast afsluiten. Voor minder massieve ...  +
Houten koppeling (staafje, blokje of schijfje), dienende om verschuiving van twee aansluitende elementen tegen te gaan en daartoe in elk van beide voor de helft ingelaten. (Agriwiki)  +
Diatomeeën zijn eencellige plantaardige micro-organismen met een celwand van twee als deksel en doos over elkaar sluitende schaaltjes van kiezelzuur; zij komen in zoet-, brak- en zeewater voor en de kiezelschaaltjes blijven na het afsterven van de cellen in het sediment bewaard. (Rijksdienst voor he...  +
Ondergeschikte, tegen of bij een hoofdgebouw gelegen ruimte, bestemd voor de administratie, bedrijfsvoering, verpleging, huisvesting van personeel, vee enz.. Voorbeelden zijn de ‘officinae’ bij een kerk of klooster: sacristie, portierswoning, infirmerie, refter e.d., de neerhuizen (‘communs’), stall...  +
De toename van een materiaal of een lichaam in lengte of volume, die wordt veroorzaakt door, bijvoorbeeld, temperatuursverandering of bevochtiging. (AAT)  +
Dilatatievoegen zijn de scheidingen tussen twee bouwdelen om uitzetting en beweging op te vangen in gebouwen van zodanige afmeting en constructie dat bij grote temperatuurwisseling en zettingen scheuren verwacht kunnen worden. (Haslinghuis)  +
Verf waarbij water meestal de vluchtige stof is, met de verschillende niet-vluchtige substanties (zoals lijnolievernis) in een emulsie als het bindmiddel. (AAT)  +
Aanduiding van de reden waarom iets wordt of is gedaan of gemaakt, waarom het bestaat, het bedoelde of nagestreefde resultaat of effect, of de doelstelling waarop het object is gericht. (AAT)  +
Ijzeren of koperen kram of bout waarmee stukken gehouwen steen aan elkaar of aan achterliggend of onderliggend metselwerk of houtwerk worden bevestigd. Op die wijze worden ook natuurstenen neuten met stijlen van houten kozijnen of staanders verbonden. De doken worden in de natuursteen bevestigd in d...  +
Gat in een natuurstenen onderdeel waarin een dook wordt bevestigd, meestal d.m.v. ingegoten lood. (Haslinghuis)  +
Een doorschijnend materiaal laat licht door en verstrooit het, maar je kunt er niet goed doorheen kijken.  +
Een dosimeter is een apparaat dat de blootstelling in een bepaalde situatie aan een bepaalde invloed meet. Dosimeters worden gebruikt om de blootstelling van een voorwerp aan omgevingsinvloeden te meten, zoals licht, UV-straling en luchtverontreiniging. Dosimeters reageren meestal op reproduceerbare...  +
Algemeen gebruikte spijkers met een kop en een diamantvormige punt die worden gebruikt wanneer uiterlijk niet belangrijk is, zoals bij inlijsting. (AAT-Ned)  +
Dun touw, door de metselaar gebruikt als leidraad bij het metselen. (Haslinghuis)  +
Iets volledig of vrijwel volledig vrijmaken van vloeistoffen. Gebruik 'dehydreren' voor het verwijderen of onttrekken van water, waarbij andere vloeistoffen kunnen achterblijven. (AAT)  +
Drogingskrimp ontstaat door het door verdampen van niet-gebonden water (vrij water) uit het cement.  +
Een droogdal of grub is een langgerekte laagte die aan een beekdal doet denken maar die ontstaan is door de erosie van afstromend regenwater of, zoals in stuwwallen, door afstromend smeltwater. Slechts bij aanzienlijke regenval of door, zoals in stuwwallen, de aanwezigheid van bronnetjes is een droo...  +
Druipsporen zijn opgedroogde druppels of spatten gevonden op het oppervlak van de verf of vernislaag. De druppels kunnen allerlei kleuren hebben, of zijn soms transparant en kunnen een andere glans hebben dan het originele oppervlak van het verf of vernis.  +
Druipsteen kan ontstaan als koolzuurhoudend water door een kalksteenlaag in een grot druppelt. Het is een van de verschijnselen van karst. In de grot verliest het water koolzuur aan de lucht en daardoor kan minder calciumcarbonaat in oplossing blijven, waardoor de calciumcarbonaat neerslaat.  +
Druk is de kracht die op een voorwerp werkt en die het probeert te vervormen. De druk wordt gemeten als de kracht gedeeld door het oppervlak waarop hij werkt.  +
De druksterkte van een materiaal is de maximale druk (kracht per oppervlakte-eenheid) die op een monster in een gestandaardiseerde test kan worden uitgeoefend voordat het kapotgaat.  +
Duilen zijn de uiteinden van dikke poreuze stengels van de lisdodde de zogenaamde sigaren.  +
Duilenriet is een mengsel van riet met gemengd met de duilen van de Lisdodde. Duilenriet is niet geschikt voor het bedekken van het dak. Deze zijn namelijk dikkere stengels en houden daardoor langer water vast waardoor ze minder lang meegaan. Vroeger paste men het vooral toe op hooi- en zaadbergen v...  +
Zandheuvels, waarvan het materiaal is aangevoerd door de wind.  +
Het vermogen van een materiaal of voorwerp mechanische slijtage of verval te weerstaan en langdurig mee te gaan. Gebruik 'onvergankelijkheid' met betrekking tot langdurige situaties of tot niet-mechanische eigenschappen die voor een onbepaalde tijd bestaan zonder noemenswaardige verandering. (AAT)  +
e
Eboniet wordt gemaakt door rubber met een overmaat aan zwavel (30 tot 50%) te vulkaniseren. (Wikipedia)  +
Overvangglas (Überfangglas) is gemaakt van twee of meer gekleurde lagen, vaak opaak wit op gekleurd glas. Door de verschillende lagen gedeeltelijk weg te slijpen ontstaat, als bij een camee, een voorstelling in reliëf in verschillende kleuren. Deze techniek was al bekend bij de Egyptenaren en de Rom...  +

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 15 jan 2021 om 14:36.