Hertenkampen: verschil tussen versies

Versie van 29 apr 2020 11:15

Elementtype ontbreekt of is ongeldig.

@@ Regel 8: / Regel 8: @@
 ===Middeleeuwen tot negentiende eeuw===
-In Nederland waren al in de eerste eeuwen van onze jaartelling stukken land omgrensd voor de jacht op wild, zogenoemde wildparken. In de middeleeuwen lagen de meeste in de buurt van kastelen. De koning of keizer had eigen foreesten. Om geen dieren te laten ontsnappen werden ze voorzien van hekwerken, muren, verhogingen, bosschages of sloten. De wildparken werden ook wel aangeduid met de woorden wildraster, wildbaan, diergaarde, haag, heeg en warande. Onder een uit 1695 daterende, ingekleurde litho van het hertenkamp bij jachtslot Soestdijk staat bijvoorbeeld ‘Gesigt vande warande daar de herten en ree-n gaan weijden’.
+In Nederland waren al in de eerste eeuwen van onze jaartelling stukken land omgrensd voor de jacht op wild, zogenoemde wildparken. In de middeleeuwen lagen de meeste in de buurt van kastelen. De koning of keizer had eigen foreesten. Om geen dieren te laten ontsnappen werden ze voorzien van hekwerken, muren, verhogingen, bosschages of sloten. De wildparken werden ook wel aangeduid met de woorden wildraster, wildbaan, diergaarde, haag, heeg en warande. Onder een uit 1695 daterende, ingekleurde litho van het hertenkamp bij jachtslot Soestdijk staat bijvoorbeeld ‘Gesigt vande warande daar de herten en reeën gaan weijden’.
 ====Landbouwgrond====
@@ Regel 20: / Regel 20: @@
 ====Werkgelegenheidsproject====
-Tussen de twee Wereldoorlogen is een aantal parken met hertenkamp aangelegd als werkgelegenheidsproject, onder andere in Zeist, Hilversum en het Groningse Haren. Andere redenen om een openbare hertenkamp te stichten zijn burgerinitiatieven en schenkingen aan de gemeente. Burgemeester Van Reenen schonk in 1914 aan Bergen in Noord-Holland het hertenkamp op de Groencroft, als dank voor het grote feest ter ere van zijn 25-jarige jubileum. Heel anders was het in Assen. Volgens overlevering vormde in 1841 de vangst van een koningshert in de buurt van Gasselternijveen de aanleiding voor de toenmalige burgemeester Hendrik Jan Oosting om aan de rand van het Asser Bos een hertenkamp aan te leggen.
+Tussen de twee Wereldoorlogen is een aantal parken met hertenkamp aangelegd als werkgelegenheidsproject, onder andere in Zeist, Hilversum en het Groningse Haren. Andere redenen om een openbare hertenkamp te stichten zijn burgerinitiatieven en schenkingen aan de gemeente. Burgemeester Van Reenen schonk in 1914 aan Bergen in Noord-Holland het hertenkamp op de Groencroft, als dank voor het grote feest ter ere van zijn 25-jarige jubileum. Heel anders was het in Assen. Volgens overlevering vormde in 1841 de vangst van een koningshert in de buurt van Gasselternijveen de aanleiding voor de toenmalige burgemeester Hendrik Jan Oosting om aan de rand van het Asser Bos een hertenkamp aan te leggen. Tegenwoordig worden er in Nederland heel af en toe nog nieuwe hertenkampen gesticht. Gemeenten maken met name nieuwbouwwijken met een hertenkamp aantrekkelijker. Door bezuinigingen verdwijnen er soms ook kampen of ze worden getransformeerd tot kinderboerderij.
-Tegenwoordig worden er in Nederland heel af en toe nog nieuwe hertenkampen gesticht. Gemeenten maken met name nieuwbouwwijken met een hertenkamp aantrekkelijker. Door bezuinigingen verdwijnen er soms ook kampen of ze worden getransformeerd tot kinderboerderij.
 ==Cultuurhistorische waarde ==
@@ Regel 28: / Regel 26: @@
 ===Architectuur- en tuinhistorische waarde ===
-Is deze hertenkamp van belang voor de geschiedenis van de tuin- en landschapsarchitectuur of voor het oeuvre van een tuinarchitect? De esthetische kwaliteiten, de gebruikte materialen en de ornamenten zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. Een groot terrein met veel groen en oude bomen heeft een andere waarde dan een klein terrein zonder bomen.
+Is dit hertenkamp van belang voor de geschiedenis van de tuin- en landschapsarchitectuur of voor het oeuvre van een tuinarchitect? De esthetische kwaliteiten, de gebruikte materialen en de ornamenten zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. Een groot terrein met veel groen en oude bomen heeft een andere waarde dan een klein terrein zonder bomen.
 ===Situationele en ensemblewaarde ===
@@ Regel 58: / Regel 56: @@
 In een schuurtje op de weide worden voedsel, gereedschap en andere materialen opgeslagen. Het gebouwtje wordt een hertenhuisje of hertenkamphuisje genoemd. De huisjes zijn niet bedoeld om herten op stal te zetten. De aanduidingen stal, verblijf of hok zijn dus onjuist. De herten komen soms wel binnen om even te schuilen en voedsel te zoeken. Vaak weten ze dat ergens in het huisje voedsel ligt opgeslagen.
-====Bescherming en voedsel====
+===Bescherming en voedsel===
 Sommige huisjes hebben een luifel, waar de dieren bij slecht weer onder kunnen schuilen. Bij of aan een hertenhuisje bevindt zich vaak een ruif, waarin hooi wordt aangeboden. De weide zelf biedt doorgaans te weinig voedsel en de herten moeten dus worden bijgevoederd. Een vrijstaande ruif heeft in de meeste gevallen een dak om het hooi droog te houden. Een enkele hertenkamp is voorzien van een hooiberg, maar dat duidt meestal aan dat de functie richting kinderboerderij is verschoven. De materialen en kleuren van de huisjes sluiten zo veel mogelijk bij de natuurlijke omgeving aan en stoten de dieren niet af. De hertenhuisjes vallen te onderscheiden in de volgende typen:
-===Blokhuttype===
+====Blokhuttype====
 Een van oudste typen hertenhuisjes is het blokhuttype. Een dergelijk huisje is hoofdzakelijk opgetrokken uit zwaar rondhout. Dit kan zowel verticaal als horizontaal zijn gedaan. Een voorbeeld is te zien op de buitenplaats Elswout, bij Overveen in Noord-Holland.
-===Vakwerkbouwtype===
+====Vakwerkbouwtype====
 Het vakwerkbouwtype is voorzien van stijl- en regelwerk en een steenachtige of leemachtige opvulling van de muurvlakken. Het huisje in het hertenkamp uit 1901 in Alkmaar is hiervan een goede vertegenwoordiger.
-===Schaapskooitype===
+====Schaapskooitype====
 Het schaapskooitype heeft een opbouw van houten, gezaagde delen en een rieten dak. Dit type hertenhuisjes staat veel in het oosten van Nederland.
-===Van Laar-type===
+====Van Laar-type====
 Verfijnder gebouwde houten huisjes worden het Van Laar-type genoemd, naar de voorbeelden die Gijsbert van Laar in 1802 in zijn Magazijn van tuin-sieraaden heeft afgebeeld. Het huisje op Fogelsangh State bij Veenklooster in Friesland is hier een voorbeeld van.
-===Oriëntaals type===
+====Oriëntaals type====
 Uitzonderlijk zijn de oriëntaalse types, waarvan in de Bloemendaalse hertenkamp nog een exemplaar staat. Het gaat om het Batakhuisje, dat geïnspireerd is op huizen op Noord-Sumatra.
-===Chalettype===
+====Chalettype====
 Het chalettype is een hertenhuisje met een flink dakoverstek, zoals het huisje in park Sonsbeek in Arnhem.
-===Designtype===
+====Designtype====
 Geheel stenen huisjes, eventueel gepleisterd en geschilderd, komen onder andere voor in Hilversum en Bergen in Noord-Holland. Ze kunnen het designtype genoemd worden. Ze wijken sterk af van de andere typen hertenhuisjes.
-===Boerderijtype===
+====Boerderijtype====
 Enkele hertenhuisjes hebben de opzet van een kleine boerderij. Dit wordt het boerderijtype genoemd.
-===Schuurtype===
+====Schuurtype====
 Tot slot zijn er veel eenvoudige hertenhuisjes die louter vanwege hun functie zijn geplaatst en niet vanuit de bedoeling om met hun vormgeving de sfeer van de hertenkampen te willen verhogen. Zij zijn van het ‘schuurtype’.