Artikel bewerken: Leien in Maasdekking

U hebt geen toestemming om deze pagina te bewerken, want:

De gevraagde handeling is voorbehouden aan gebruikers in een van de volgende groepen: gebruikers, beheerders.
U hebt geen rechten om de gevraagde handeling te verrichten.

Elementtype	Artikel
Status *
Voorkeurslabel *
Artikelsoort
Introductie	Bij rechthoekige leien op een dak spreekt men van Maasdekking. Deze manier van dekken paste men van oudsher toe in het zuiden en westen van Nederland, omdat de rechthoekige leien via de Maas werden aangevoerd.
Omschrijving	==Geschiedenis== Uit opgravingen is bekend dat de Romeinen in Xanten en Keulen hun gebouwen al met leien dekten. Deze leien waren zeshoekig. Als men vanaf de twaalfde eeuw in ons land leien toepast als dakbedekking, geeft men de voorkeur aan andere vormen: rechthoekig en schubvormig. Deze twee hoofdvormen blijven tot in onze tijd in zwang. Wanneer er rechthoekige leien zijn gebruikt, spreken we van Maasdekking. Aanvankelijk voerde men deze leien aan via de Maas, wat de naam verklaart. Vanaf de middeleeuwen werden er overigens ook al rechthoekige leien als ballast uit het zuiden van Engeland aangevoerd. Maasdekking is veel toegepast in het zuiden en westen van ons land. ===Rijndekking=== Wanneer er schubvormige leien zijn gebruikt, spreekt men van Rijndekking. Deze leien voerde men namelijk aan via de Rijn. Deze wijze van dekken is van oudsher veel toegepast in het oosten en noorden van Nederland. Zie ook het artikel Leien in Rijndekking. ===Structuur=== De reden waarom men leien in de groeves rechthoekig of schubvormig maakte, was gelegen in de structuur van de leisteen. Een rechtdradige structuur is geschikter voor het produceren van rechthoekige leien, een kromdadige voor schubvormige. ===Twintigste eeuw=== In het begin van de twintigste eeuw liep niet alleen de kwaliteit van de leien terug, maar ook het vakmanschap. Bij herstelwerkzaamheden na de Tweede Wereldoorlog kwam het gelukkig tot een herwaardering van het vakmanschap, al moest men door gebrek minder goed materiaal gebruiken. Helaas gingen er ook groeves dicht die goede leien voor Maasdekking leverden. Het aantal uit de geschiedenis bekende groeves in Europa slonk dramatisch. In Europees verband komt inmiddels zo’n 80 procent van de leien uit Spanje. Ook de import uit landen buiten Europa, zoals de Verenigde Staten, Zuid-Afrika, Brazilië, Canada en China, neemt sterk toe. ==Meerwaarde== Leien daken zijn in Nederland uitzonderlijk. Je ziet ze vooral op historisch belangrijke gebouwen, zoals kerken en stadhuizen. Leien moest men van ver halen. Opdrachtgevers kozen bewust voor dit materiaal om hun gebouw een zekere meerwaarde te geven. Die meerwaarde wil de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) behouden. Maar leibedekking is ook kostbaar. Voor een maximale levensduur is regelmatig onderhoud noodzakelijk. Bij vervanging van leien is een zorgvuldig opgesteld plan van groot belang voor het verkrijgen van een monumentenvergunning en eventueel subsidie. ==Duurzaamheid en herstel== Bij het vernieuwen van leibedekking streeft de RCE naar duurzaamheid en herstel van het oorspronkelijke beeld, met de juiste aansluitdetails. Je bepaalt de duurzaamheid van een leien dak door de kwaliteit van de lei zelf én door het vakmanschap waarmee de leien zijn aangebracht, de wijze van bevestigen en de onderliggende constructie. Om een dak weer minstens 80 jaar te laten meegaan, geldt voor de Maasdekking een aantal uitgangspunten. Zie voor informatie over de wijze waarop je de kwaliteit van leien bepaalt het artikel Maasdak - aanleg. ===Bouwhistorisch onderzoek=== De RCE streeft naar het behoud van oorspronkelijk bouwmateriaal. Maar het is niet altijd duidelijk of de huidige leibedekking historisch gezien de juiste bedekking is. Soms is bouwhistorisch onderzoek nodig om de historische verschijningsvorm vast te stellen. In het algemeen geldt dat de huidige verschijningsvorm gehandhaafd blijft, tenzij sterke argumenten voor een andere verschijningsvorm pleiten, zoals in bepaalde vormen gehakte leien of een patroon in het dak. Het is belangrijk dat een gekwalificeerd leidekkersbedrijf de leibedekking uitvoert volgens de Uitvoeringsrichtlijn Maasdekking, inclusief de aanvulling voor monumenten. {{Vergunning en subsidie}}
Afbeelding uploaden	Bestand uploaden
Stappen om een afbeelding te plaatsen:	upload een afbeelding via "Bestand uploaden" hierboven ⇑ Let op: verklein je foto tot max 2000px breed (liggend), 1600px hoog (staand) en max 1MB! kopieer de Afbeelding code en plak die in Afbeelding plaatsen hieronder ⇓ pas de code aan: BESTANDSNAAM, BIJSCHRIFT en BESCHRIJVING' ' (Alt-tekst) Herhaal dit voor elke afbeelding. [[Bestand: BESTANDSNAAM\|400px\|rechts\|thumb\|BIJSCHRIFT\|alt=BESCHRIJVING]]
Afbeelding plaatsen	[[Bestand:20200720 Rensdak met Fumay leien.jpeg\|400px\|rechts\|thumb\|Zogenoemd rensdak met Fumay-leien \|alt= dakbedekking]]
Gerelateerde artikelen
Lid van thema's
Trefwoorden
Begrippen Begrip uit de RCE thesaurus
Specialisten

Kleine bewerking

Annuleren