Leien in Rijndekking: verschil tussen versies

Versie van 21 jul 2020 14:37

Elementtype ontbreekt of is ongeldig.

@@ Regel 4: / Regel 4: @@
 |Voorkeurslabel=Leien in Rijndekking
 |Kennisitemtype=Beschrijving van het betreffend object
-|Introductie=Wanneer er schubvormige leien op het dak liggen spreken we van Rijndekking. Deze wijze van dekken paste men van oudsher veel toe in het oosten en noorden van ons land, omdat men schubvormige leien via de Rijn aanvoerde.
+|Introductie=Wanneer er schubvormige leien op het dak liggen, spreken we van Rijndekking. Deze wijze van dekken paste men van oudsher veel toe in het oosten en noorden van ons land, omdat men schubvormige leien via de Rijn aanvoerde.
 |Omschrijving===Geschiedenis==
 Uit opgravingen is bekend dat de Romeinen in Xanten en Keulen hun gebouwen al dekten met leien. Deze waren zeshoekig. Als men vanaf de twaalfde eeuw in ons land leien toepast als dakbedekking, geeft men de voorkeur aan andere vormen: rechthoekig en schubvormig. Deze twee hoofdvormen blijven tot in onze tijd in zwang. Bij rechthoekige leien spreken we over Maasdekking. Deze leien voerde men aanvankelijk aan via de Maas, wat de naam verklaart. Vanaf de middeleeuwen voerde men overigens ook al rechthoekige leien als ballast aan uit het zuiden van Engeland. Maasdekking paste men van oudsher veel toe in het zuiden en westen van ons land. Wanneer men schubvormige leien gebruikt, spreekt men van Rijndekking, aangevoerd via de Rijn. Deze wijze van dekken paste men veel toe in het oosten en noorden van ons land. De reden waarom men ertoe kwam leien in groeves rechthoekig of schubvormig te maken, is gelegen in de structuur van de leisteen. Een rechtdradige structuur is geschikter voor het produceren van rechthoekige leien, een kromdadige structuur voor schubvormige leien.
@@ Regel 15: / Regel 15: @@
 ==Duurzaamheid en herstel==
-Maar leibedekking is ook kostbaar. Voor een maximale levensduur is - zeker bij een Rijndak - regelmatig onderhoud noodzakelijk. Bij vervanging van de leien is een zorgvuldig opgesteld plan van groot belang voor het verkrijgen van een monumentenvergunning en eventueel subsidie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) streeft bij het vernieuwen van leibedekking naar duurzaamheid en het herstellen van het oorspronkelijke beeld, met de juiste aansluitdetails. In de afgelopen jaren verwaterde dit bij Rijndekking steeds meer. De kwaliteit van de lei, het vakmanschap waarmee de leien zijn aangebracht, de wijze van bevestigen en de onderliggende constructie bepalen in sterke mate de duurzaamheid van een met natuurleien gedekt monumentaal dak. Voor Rijndekking geldt een aantal uitgangspunten voor een duurzaam en op de goede wijze uitgevoerd dak, dat weer minstens tachtig jaar moet meegaan.
+Maar leibedekking is ook kostbaar. Voor een maximale levensduur is - zeker bij een Rijndak - regelmatig onderhoud noodzakelijk. Bij vervanging van de leien is een zorgvuldig opgesteld plan van groot belang voor het verkrijgen van een monumentenvergunning en eventueel subsidie. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) streeft bij het vernieuwen van leibedekking naar duurzaamheid en het herstellen van het oorspronkelijke beeld, met de juiste aansluitdetails. De kwaliteit van de lei, het vakmanschap waarmee de leien zijn aangebracht, de wijze van bevestigen en de onderliggende constructie bepalen in sterke mate de duurzaamheid van een met natuurleien gedekt monumentaal dak. Voor Rijndekking geldt een aantal uitgangspunten voor een duurzaam en op de goede wijze uitgevoerd dak, dat weer minstens tachtig jaar moet meegaan. Voor de manier waarop je de kwaliteit van leien bepaalt, verwijzen we naar het kennisitem ‘Leien in Rijndekking – werkzaamheden’.
 ==Bouwhistorisch onderzoek==
-De RCE streeft naar het behoud van oorspronkelijk bouwmateriaal. Veel daken hebben echter al enige generaties leibedekking gedragen. Het is niet altijd duidelijk of de huidige leibedekking historisch gezien de juiste bedekking is. Soms is bouwhistorisch onderzoek nodig om de historische verschijningsvorm vast te stellen. In het algemeen geldt dat we de huidige verschijningsvorm handhaven, tenzij hier sterke argumenten tegen pleiten. Het is belangrijk dat een gekwalificeerd leidekkersbedrijf de leibedekking uitvoert volgens de Uitvoeringsrichtlijn Rijndekking, die in opdracht van de RCE is opgesteld.
+De RCE streeft naar het behoud van oorspronkelijk bouwmateriaal. Veel daken hebben echter al enige generaties leibedekking gedragen. Het is niet altijd duidelijk of de huidige leibedekking historisch gezien de juiste bedekking is. Soms is bouwhistorisch onderzoek nodig om de historische verschijningsvorm vast te stellen. In het algemeen geldt dat we de huidige verschijningsvorm handhaven, tenzij hier sterke argumenten tegen pleiten. Het is belangrijk dat een gekwalificeerd leidekkersbedrijf de leibedekking uitvoert volgens de Uitvoeringsrichtlijn URL 4010 van de ERM.
 |Afbeelding (extern)=[[Bestand:Beschadigd Rijndak Geertekerk in Utrecht.jpeg|400px|rechts|thumb|Beschadigd Rijndak op de Geertekerk in Utrecht]]
 |Bron=Leien in Rijndekking
+|Specialisten=Hendrik Tolboom
 |Gerelateerd=Leien in Maasdekking
 |Lid van=Thema/f2b71f1f-62e5-45aa-bb98-abdf080d453e,Thema/1287327e-cb98-4a8f-b994-688eea50e08b,Thema/25b3a0bb-afba-408f-9350-902135adc3c0,Thema/6f5f6968-8ee7-483b-b57c-f871958f60ac,Thema/d648c14d-3493-4003-8aaa-11a7786f8c32,Themas/Kerken
-|Specialisten=Hendrik Tolboom
 }}