Buren - Kasteel van Buren

(11302) monumentenregister Monumentnummer: 11302

Introductie

Emplacement van voormalig kasteel te Buren. Groot omgracht terrein waarbinnen het laatmiddeleeuwse kasteel van Buren heeft gestaan. De onregelmatige vorm van het terrein refereert aan de - nog grotendeels aanwezige - omwalling met rondelen op de hoeken.

Kenmerken

• Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1250
• Bouwstijl: renaissance
• Architect: Alexander Pasqualini
• Rijksmonument sinds: 30 maart 1971

Geschiedenis

Hoewel in 1190 sprake is van een Otto van Buren, dateert de oudste vermelding van het kasteel pas uit 1298. De Van Burens kwamen regelmatig in conflict met de graaf (later hertog) van Gelre. In 1430 resulteerde dat in de verbeuring van het kasteel, dat door de hertog aan zijn broer Willem van Egmond werd gegeven. De Van Egmond zijn verantwoordelijk voor de verbouw in renaissancestijl van het kasteel in het begin van de zestiende eeuw, deels onder leiding van de architect Alexander Pasqualini. Door het huwelijk van Anna van Buren met Willem van Oranje kwam het kasteel in de handen van de Oranjes. Toen de laatste stadhouder Willem V van Oranje was verjaagd, is het kasteel in 1804 door de Bataafse Republiek voor afbraak verkocht.

Omschrijving

Het in oorsprong omgrachte kasteel van Buren is vermoedelijk in het midden van de 13de eeuw gebouwd als een vierkante of rechthoekige toren van tufsteen. Deze toren is opgenomen in een in fasen uitgebouwde vierkante hoofdburcht met vierkante hoektorens. Daarbinnen stonden woonvleugels in een L-vorm rond een binnenplaats. Ten zuidoosten van de hoofdburcht lag een voorburcht met bijgebouwen in een U-vorm. De hoofdburcht had niet alleen een ontsluiting naar de voorburcht, maar in de 17de eeuw aan de zuidwestzijde ook naar de omwalling. In de 16de eeuw is het kasteel gemoderniseerd en ontwierp Alexander Pasqualini de zuilengalerij rond de binnenplaats.

In 1804 is het kasteel afgebroken.

Omgeving

In de 16de eeuw is het kasteel omgeven door een fortificatie van aarden wallen met op ieder hoek een rondeel. De gracht om het kasteel is daarbij gehandhaafd. Aan de zuidoostzijde, de zijde van de stad, werd een poortgebouw opgenomen. Deze omwalling inclusief gracht daaromheen is nog herkenbaar in het huidige terrein.

Bronnen en verwijzingen

• Beeldbank RCE Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Bibliotheek RCE Jas, Jorien, Frank Keverling Buisman, Elyze Storm-Smeets, et al. red., Kastelen in Gelderland, Utrecht 2013, 188-189.
• Bibliotheek RCE Schilfgaarde, A.P. van, ‘De ondergang van het kasteel van Buren’, in: Bijdragen en Mededelingen Vereniging Gelre, 31(1928), 183-187.
• Bibliotheek RCE Heiningen, H. van, ‘Hertog Arnold in zijn gevangenis. Het kasteel van Buren in de 15e eeuw’, in: De Drie Steden, 16(1995) nr. ½, 3-34.
• Bibliotheek RCE Heuff Azn, J.A., ‘Overblijfselen van het kasteel Buren’, Bijdragen en Mededelingen Vereniging Gelre, 3(1900), 237-241.
• Bibliotheek RCE Heuvel, Charles van den, en Gerard van Wezel, ‘A Pasqualini-Puzzle? Building fragments of Buren’, in: Bers, Günter, en Conrad Dooses, Hrsg., 'Italienische' Renaissancebaukunst an Schelde, Maas und Niederrhein, Jülich 1999, 495-509.
• Kastelenlexicon

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Rijksmonumenten - Kastelen, landhuizen en parken

Hoort bij deze thema's

• Kastelen, landhuizen en parken
• Monumenten

Meer informatie Meer over het monumentenregister en het rechtsgevolg van de aanwijzing tot rijksmonument is te vinden op cultureelerfgoed.nl/monumenten.

Meer over de omvang en reikwijdte van de bescherming van specifiek dit monument is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister en de leeswijzer.