Monumenten/12644: verschil tussen versies

Huidige versie van 16 mrt 2024 om 04:01

⇐ (12644) monumentenregisterMonumentnummer: 12644

Introductie

Hoekpand op de hoek van Klooster en Noorderbergstraat. Het pand heeft twee rijksmonumentnummers dit achterste deel met nr. 12644 en het voorste deel Noordenbergstraat 38 (rijksmonumentnummer 12724).

Afb. 1. Hoek Klooster 21-25 en Noordenbergstraat 38, ca. 1960s. Foto: Collectie Overijssel locatie Deventer

Afb. 2. Detail van de oude gevelreclame. Foto: Collectie Overijssel locatie Deventer

Foto van De Sajetbaal in Deventer, Klooster 21-23-25.

Afb. 3. De Sajetbaal in Deventer in 2010. Foto: Pompidom, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons

Afb. 4. Het ANWB informatiebordje over De Sajetbaal

Kenmerken

Datering: 1644 (muurankers voorgevel)
Architect: onbekend
Bouwstijl: traditionele bouwwijze
Rijksmonument sinds: 2-7-1968

Geschiedenis en achtergrond

Klooster

Hoewel van dit pand wordt opgemerkt dat het deel uitmaakt van het kloostercomplex, Buiskenklooster, lijkt dat gezien de datering 1644 onwaarschijnlijk. Mogelijk zijn inwendig oudere bouwsporen aanwezig. Ter Kuile vermeld de nummers Klooster 5,7,9 en 11 als behorend tot dit voormalige klooster.

Joodse geschiedenis en gevelreclame

Tot de Tweede Wereldoorlog kende Deventer veel bekende joodse zaken. Een daarvan was "De Sajetbaal", de groothandel in garens van M.S. Noach.

Gevelreclame

Het pand bevatte vroeger naast de tekst "De Sajetbaal" een gevelreclame met de tekst "Agentuur en commissiehandel" (Zie Afb. 2.).

Die tekst is geschilderd over een nog oudere reclame met de tekst:

JJ POLAK

TWEEDEHANDS MEUBELEN

(onleesbaar)

FORNUIZEN.KACHELSen

Joods Deventer

Het Etty Hillseum Centrum zegt over Moos Noach:

Sommigen, zoals dr.L.Hillesum (1880-1943), rector van het Stedelijk Gymnasium, en een aantal welgestelde winkeliers, maakten een geïntegreerd deel uit van de Deventer samenleving, anderen zoals “Goedkope Sam” (Sam Noach, 1882-1942) en Moos Noach (1864-1938) van “de Sajetbaal”, bleven toch buitenstaanders, maar gaven wel kleur aan het stedelijke leven.

Informatiebordje

De Joodse geschiedenis wordt ook onder de aandacht gebracht door middel van een informatiebordje op de gevel. (Zie Afb. 4.).

Bronnen en verwijzingen

A.C.F. Koch, H.ter Kuile, Geïllustreerde beschrijving van de Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst. Zuid Salland.
Etty Hillesum Centrum: Geschiedenis van Joods Deventer
Goedkope Sam, de Man van Deventer
archieven.nl: overzicht van afbeeldingen van Klooster 21 te Deventer

Zie ook

Artikelen

Rijksmonumenten

Hoort bij deze thema's

Monumenten

Trefwoorden

monument, klooster, Deventer

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

Vragen, verbeteringen of opmerkingen?
U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.

@@ Regel 3: / Regel 3: @@
 |Status=Publiceren
 |Monumentnummer=12644
+|Complex=Nee
 |Plaatsnaam=Deventer
 |Adres=Klooster 21
 |Naam monument=De Sajetbaal
-|Introductie=Pand dat als achterdeel van het perceel Noordenbergstraat 38 deel uit maakt van het Kloostercomplex. Het pand is gebouwd in 1644.
+|Introductie=Hoekpand op de hoek van Klooster en Noorderbergstraat. Het pand heeft twee rijksmonumentnummers dit achterste deel met nr. 12644 en het voorste deel Noordenbergstraat 38 ([https://monumentenregister.cultureelerfgoed.nl/monumenten/12724 rijksmonumentnummer 12724]).
+|Kenmerken=* Datering: 1644 (muurankers voorgevel)
+* Architect: onbekend
+* Bouwstijl: traditionele bouwwijze
+* Rijksmonument sinds: 2-7-1968
 |Omschrijving===Geschiedenis en achtergrond==
-Tot de Tweede Wereldoorlog kende Deventer veel bekende joodse zaken. Een daarvan was "''De Sajetbaal''", de groothandel in garens van M.S. Noach.
-===Ligging===
+===Klooster===
-De Sajetbaal ligt op de hoek van de Noordenbergstraat en Klooster, in het oudste gedeelte van de stad.
+Hoewel van dit pand wordt opgemerkt dat het deel uitmaakt van het kloostercomplex, Buiskenklooster, lijkt dat gezien de datering 1644 onwaarschijnlijk.  Mogelijk zijn inwendig oudere bouwsporen aanwezig. Ter Kuile vermeld de nummers Klooster 5,7,9 en 11 als behorend tot dit voormalige klooster.
-===Omschijving===
+=== Joodse geschiedenis en gevelreclame ===
-<div class="kader">
+Tot de Tweede Wereldoorlog kende Deventer veel bekende joodse zaken. Een daarvan was "''De Sajetbaal''", de groothandel in garens van M.S. Noach.
-Pand dat als achterdeel van het perceel Noordenbergstraat 38 deel uit maakt van het Kloostercomplex. Gepleisterde zijgevel; zadeldak eindigend tegen topgevel met vlechtingen. XVII.
-Eigenaar: N.V. Deventer Lompen- en Metaalhandel voorheen fa. A.S. Noach Jr. gev. te Zutphen, Noordenbergstraat 44, Deventer. Tevens Noordenbergstraat 38. E 8750 427.
-</div>
 ===Gevelreclame===
@@ Regel 38: / Regel 38: @@
 Het Etty Hillseum Centrum zegt over Moos Noach:
-: "''Sommigen, zoals dr.L.Hillesum (1880-1943), rector van het Stedelijk Gymnasium, en een aantal welgestelde winkeliers, maakten een geïntegreerd deel uit van de Deventer samenleving, anderen zoals “Goedkope Sam” (Sam Noach, 1882-1942) en Moos Noach (1864-1938) van “de Sajetbaal”, bleven toch buitenstaanders, maar gaven wel kleur aan het stedelijke leven.''"
+{{Quote
+  |tekst=Sommigen, zoals dr.L.Hillesum (1880-1943), rector van het Stedelijk Gymnasium, en een aantal welgestelde winkeliers, maakten een geïntegreerd deel uit van de Deventer samenleving, anderen zoals “Goedkope Sam” (Sam Noach, 1882-1942) en Moos Noach (1864-1938) van “de Sajetbaal”, bleven toch buitenstaanders, maar gaven wel kleur aan het stedelijke leven.
+}}
 ===Informatiebordje===
-Op de gevel is een informatiebordje  (''Zie Afb. 4.'') gemonteerd met daarop de tekst:
+De Joodse geschiedenis wordt ook onder de aandacht gebracht door middel van een informatiebordje op de gevel.  (''Zie Afb. 4.'').
-<div class="kader">
-'''De Sajetbaal'''<br/>
-In dit huis woonde de Joodse familie van Mozes Salomon Noach (1864-1938) die de winkel 'De Sajetbaal' heeft opgericht.<br/>
-Bij de restauratie is de op het pand geschilderde naam weer zichtbaar gemaakt.<br/>
-Hier verkocht men o.a. sajetten (wollen) kousen, diverse andere willen zaken, artikelen voor gas- en petroleum-verlichting, schorten, kramerzijden, zijden linten, tabakspijpen en nog verschillende artikelen voor o.a. naaisters, kleermakers, drogisten, kappers en behangers.
-</div>
 |Afbeelding (extern)=[[Bestand:Nl-dvsa 1534 4240 0001.jpg|400px|rechts|thumb|Afb. 1. Hoek Klooster 21-25 en Noordenbergstraat 38, ca. 1960s. Foto: Collectie Overijssel locatie Deventer|alt=Zwartwit foto van het pand aan Klooster 21-23, met op de gevel een vervaagde tekst "De Sajetbaal" en een gevelreclame "Agentuur en commissiehandel"]]
 [[Bestand:Nl-dvsa 1534 4240 0001-uitsnede.jpg|400px|rechts|thumb|Afb. 2. Detail van de oude gevelreclame. Foto: Collectie Overijssel locatie Deventer|alt=Zwartwit foto van het pand aan Klooster 21-23, met op de gevel een vervaagde tekst "De Sajetbaal" en een gevelreclame "Agentuur en commissiehandel"]]
 [[Bestand:Sajetbaal.jpg|400px|rechts|thumb|Afb. 3. De Sajetbaal in Deventer in 2010. Foto: Pompidom, [https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0 CC BY-SA 3.0], via Wikimedia Commons|alt=Foto van De Sajetbaal in Deventer, Klooster 21-23-25.]]
 [[Bestand:Sajetbaal Deventer IMG 20221216 173330 HDR.jpg|400px|rechts|thumb|Afb. 4. Het ANWB informatiebordje over De Sajetbaal|alt=Foto van het ANWB informatiebordje over De Sajetbaal]]
+|Gerelateerd aan artikel=Monumenten
+|Gerelateerd aan thema=Thema/Monumenten
 |Trefwoord=monument, klooster, Deventer
 |Paginanaam=Monumenten/12644
@@ Regel 59: / Regel 56: @@
 {{SourceDocument
 |Is onderdeel van=Overige bronnen
-|Voorkeurslabel=Deventer toen en nu:
+|Voorkeurslabel=Goedkope Sam, de Man van Deventer
-|Bron=http://www.deventertoenennu.nl/tijdvakken/goedkope-sam-de-man-van-deventer-64ac
+|Bron=https://www.joodsmonument.nl/nl/page/139180/samuel-noach
-|Afbeelding (extern)=Goedkope Sam, de Man van Deventer
 }}
 {{SourceDocument
@@ Regel 67: / Regel 63: @@
 |Voorkeurslabel=Etty Hillesum Centrum:
 |Bron=https://ettyhillesumcentrum.nl/de-joodse-geschiedenis-van-deventer/geschiedenis-van-joods-deventer/
-|Afbeelding (extern)=Geschiedenis van Joods Deventer
+|Bron text=Geschiedenis van Joods Deventer
 }}
 {{SourceDocument
@@ Regel 73: / Regel 69: @@
 |Voorkeurslabel=archieven.nl:
 |Bron=https://www.archieven.nl/nl/zoeken?mivast=0&miadt=0&mizig=187&miview=gal&milang=nl&micols=1&misort=last_mod%7Cdesc&mizk_alle=Klooster%2021%20Deventer
-|Afbeelding (extern)=overzicht van afbeeldingen van Klooster 21 te Deventer
+|Bron text=overzicht van afbeeldingen van Klooster 21 te Deventer
+}}
+{{SourceDocument
+|Is onderdeel van=Overige bronnen
+|Voorkeurslabel=A.C.F. Koch, H.ter Kuile,  Geïllustreerde beschrijving van de Nederlandse monumenten van geschiedenis en kunst. Zuid Salland.
+|Bron=https://www.dbnl.org/tekst/kuil005zuid01_01/kuil005zuid01_01_0005.php
 }}