Sittard - Oude Markt 23 - Basiliek Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart

⇐ (33709) monumentenregisterMonumentnummer: 33709

Introductie

Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart, 1875-1877, gewijd in 1879, architect J. Kayser. In baksteen gebouwde kruisbasiliek met galerijen boven de zijbeuken, kooromgang met straalkapellen, hoge kruisingstoren en traptorens aan weerszijden van de voorgevel.

Exterieur Basiliek Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart

Interieur Basiliek Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart

Exterieur

De kruisingstoren heeft op de hoeken van de klokkeverdieping opengewerkte, veelhoekige torentjes, waarvan de spitsen de hoge middenspits begeleiden. In het portaal een ingemetselde gedenksteen met inscriptie herinnerend aan de verheffing tot basiliek op 10 mei 1883. Roosvensters in de westgevel en in de lichtbeuken.

Interieur

Polychroom interieur met baksteen in verschillende kleuren. Gebrandschilderd glas in noord- en zuidtransept met resp. voorstellingen van mannelijke heiligen in twee registers (Aaron, David, hogepriester Simon, Elias, Mozes, Gideon, Salomon, Isaias) en voorstellingen van vrouwelijke heiligen in twee registers, (Eva, dochter van Jefta, Abigail, Ester, Rebecca, Debora, Hanna, Judith) allen uit het Oude Testament.

In de kooromgang zijn de kapellen voorzien van gebrandschilderd glas met voorstellingen van Angela, Augustinus, Jozef met Kind, Aloysius, Ursula, terwijl het glaswerk van het vijfzijdig gesloten koor per travee in drie registers is opgebouwd met de voorstellingen (van noord naar zuid, van boven naar beneden):

• huwelijk van Maria en Jozef;
• Maria als kind in de tempel;
• geboorte van Maria/ aanbidding door de drie koningen;
• geboorte van Jezus;
• annunciatie/ Jezus als leraar in de tempel;
• vlucht naar Egypte;
• opdracht van Jezus in de tempel/ noli mi tangere;
• graflegging;
• kruisdood/ Maria ten hemelopneming;
• sterfbed van Maria; hemelvaart van Jezus.

Overige onderdelen

• Gekleurde glasvensters met siermotieven in de galerijen. Neogotische inventaris uit de bouwtijd, bestaande uit hoofdaltaar; banken en biechtstoelen (1880, atelier J.W. Ramakers & Zn. uit Geleen);
• communiebank (1880);
• conopeum en tintinabulum;
• crucifix hangend tussen transept en priesterkoor;
• zes kroonlampen;
• preekstoel in de noordwestelijke hoek van transept en schip;
• in het koor een tabernakel met baldakijn waarboven een veelluik met voorstellingen van 24 heiligen, en met een gepolychromeerd beeld van Maria met Kind (1868) in een nis;
• godslamp (1881);
• beeld van de H. Jozef en beeld van Christus' H. Hart;
• zijaltaren en koorstoelen (atelier F. Stoltzenberg uit Roermond);
• een Piëta (Te Poel en Stoltephus uit 's- Gravenhage);
• vele geschilderde ex-voto's in de vorm van tegeltjes.

Basiliek

De pelgrimskerk Onze Lieve Vrouw van het Heilig Hart is de oudste basiliek van ons land in de zin van kerkelijke eretitel. Zij vormt een topstuk in het oeuvre van architect J. Kayser, neemt mede daardoor in de architectuurgeschiedenis een bijzondere plaats in, ook vanwege de stilistische eenheid van exterieur en interieur, alsmede op grond van de gave staat van overlevering, terwijl het object historische en stedebouwkundige waarden bezit omdat tegenover de kerk het zogeheten "Maria-park" (1891) is gelegen, zijnde een rust- en verblijfplaats voor de pelgrims, eveneens een ontwerp van J. Kayser.

Bronnen en verwijzingen

• De basiliek van O.L. Vrouw van het H. Hart te Sittard : architectuur - devotie - iconografie
• Reliwiki

Zie ook

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---