Plantenkassen - onderhoud schadeherstel en restauratie: verschil tussen versies

Versie van 5 jun 2020 13:54

Elementtype ontbreekt of is ongeldig.

@@ Regel 6: / Regel 6: @@
 |Introductie=Historische kassen kunnen door langdurig functieverlies en achterstallig onderhoud in verval raken. Onkundig gebruik en vandalisme kunnen dit proces versnellen. Er zijn meerdere vormen van onderhoud mogelijk waarmee verval wordt tegengegaan en restauratie wordt voorkomen.
 |Omschrijving===Schoonmaken==
-Een kas met een schoon en helder glasdek zal beter presteren dan een kas zonder. Het glasdek raakt zowel van binnenuit als van buitenaf vervuild. Daarom wordt aanbevolen om dit ten minste eenmaal per jaar goed schoon te maken wanneer de planten hier het minst onder lijden. Schoonmaakvocht kan tussen de glasnaden lopen, daarom kan men binnen het beste bovenin beginnen. Het tegelijkertijd reinigen van het schilderwerk en de goten bevordert het behoud. Je kunt eenvoudig schoonmaken door te spoelen met water, maar meestal is dat niet voldoende. Borstelen is ook nodig, eventueel in combinatie met een milieuvriendelijk schoonmaakmiddel.
+Een kas met een schoon en helder glasdek zal beter presteren. Het glasdek raakt zowel van binnenuit als van buitenaf vervuild. Daarom wordt aanbevolen om dit ten minste eenmaal per jaar goed schoon te maken wanneer de planten hier het minst onder lijden. Schoonmaakvocht kan tussen de glasnaden lopen, daarom kan men binnen het beste bovenin beginnen. Het tegelijkertijd reinigen van het schilderwerk en de goten bevordert het behoud. Je kunt eenvoudig schoonmaken door te spoelen met water, maar meestal is dat niet voldoende. Borstelen is ook nodig, eventueel in combinatie met een milieuvriendelijk schoonmaakmiddel.
 ===Algen en mos===
-Algen, mossen en korstmossen kunnen voorkomen op oude natuur- en bakstenen bouwdelen die in de buitenlucht staan. Men waardeert de uitstraling ervan vaak bij tuinmuren en historische kassen. In het algemeen geldt: hoe ouder de ondergrond, des te meer soorten korstmossen er op voorkomen. Op muren die zijn gevoegd met kalkmortel zitten meer korstmossen dan op muren waar cementspecie is gebruikt. Een dunne laag algen veroorzaakt geen schade. De algen zijn vrij eenvoudig te verwijderen, maar komen ook weer terug als de omstandigheden niet wijzigen. De aantasting die door kostmossen ontstaat, is meestal verwaarloosbaar, evenals die van een dunne laag mos. Een dikke laag mos kan wel schadelijk zijn, omdat het materiaal vocht vasthoudt. Hierdoor blijven de begroeide plaatsen langer nat. Vaak ontstaat er ook mosgroei in capillaire naden bij glaswerk of tegen elkaar geplaatste houten bouwdelen. Dat is een indicator voor een te hoog vochtgehalte.
+Algen, mossen en korstmossen kunnen voorkomen op oude natuur- en bakstenen bouwdelen die in de buitenlucht staan. Men waardeert de uitstraling ervan vaak bij tuinmuren en historische kassen. In het algemeen geldt: hoe ouder de ondergrond, des te meer soorten korstmossen er op voorkomen. Op muren die zijn gevoegd met kalkmortel zitten meer korstmossen dan op muren waar cementspecie is gebruikt. Een dunne laag algen veroorzaakt geen schade. De algen zijn vrij eenvoudig te verwijderen, maar komen ook weer terug als de omstandigheden niet wijzigen. De aantasting die door korstmossen ontstaat, is meestal verwaarloosbaar, evenals die van een dunne laag mos. Een dikke laag mos kan wel schadelijk zijn, omdat het materiaal vocht vasthoudt. Hierdoor blijven de begroeide plaatsen langer nat. Vaak ontstaat er ook mosgroei in capillaire naden bij glaswerk of tegen elkaar geplaatste houten bouwdelen. Dat is een indicator voor een te hoog vochtgehalte.
 ==Klein onderhoud==
-Kleine reparaties beperken vervolgschade en kun je het hele jaar door uitvoeren. Noodreparaties zijn beter dan geen reparaties, ook al zijn zij niet in stijl, niet in het juiste materiaal of met een hoog doe-het-zelfgehalte uitgevoerd. Zij voorkomen dat de kas snel achteruitgaat en de constructie wordt aangetast. Op een geschikt moment kun je deze reparaties op een goede manier uitvoeren. Tot het kleine onderhoud wordt onder andere gerekend: kapotte ruiten vervangen, schilderwerk van de onderdorpels van kozijnen en ramen, lekkage verhelpen bij het dak, de goten en de ventilatieramen. Hierbij is een voorraad reserveruiten in de kas praktisch.
+Kleine reparaties beperken vervolgschade en kun je het hele jaar door uitvoeren. Noodreparaties zijn beter dan geen reparaties, ook al zijn zij niet in stijl, niet in het juiste materiaal of met een hoog doe-het-zelfgehalte uitgevoerd. Noodreparaties voorkomen dat de kas snel achteruitgaat en de constructie wordt aangetast. Tot het kleine onderhoud wordt onder andere gerekend: kapotte ruiten vervangen, schilderwerk van de onderdorpels van kozijnen en ramen, lekkage verhelpen bij het dak, de goten en de ventilatieramen. Hierbij is een voorraad reserveruiten in de kas praktisch.
 ==Groot onderhoud==
@@ Regel 20: / Regel 20: @@
 ==Herbestemming==
 Wanneer een kas een gewijzigde functie krijgt, levert dat doorgaans een vermindering van de cultuurhistorische waarde op. Vaak worden onderdelen uit de kas gesloopt om ruimte te creëren. Maar dat is altijd nog beter dan geen functie. Een ruime kas met een goede zonwering en verwarming kan uitstekend worden gebruikt als atelier, ontvangstruimte, fietsenstalling, cursusruimte of kantoor, maar dat gebeurt nog weinig. Enkele kassen hebben de functie van wasdroog- en speelruimte, restaurant, winkel, terras en theetuin gekregen. Bij musea krijgen kassen dikwijls een publieksfunctie als verlengstuk van de expositieruimte. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed adviseert een nieuwe bestemming zo dicht mogelijk op de oorspronkelijke functie te laten aansluiten.
-|Afbeelding (intern)=200421 Kwetsbaar houtwerk plantenkas 200421 Stenen kas op grasveld 200421 Noodreparaties aan glasdek
+|Afbeelding (intern)=200421 Aangetaste kasonderdelen.jpeg
 |Afbeelding (extern)=[[Bestand:200421 Kwetsbaar houtwerk plantenkas.jpeg|400px|rechts|thumb| Het kwetsbare
 houtwerk verdient nodig een schilderbeurt|alt= Een vervallen houten ornament op een kas.]]