Brontekst bekijken van Prenten en oude tekeningen

{{#element:
|Paginanaam=Prenten en oude tekeningen
|Elementtype=Artikel
|Status=Publiceren
|Voorkeurslabel=Prenten en oude tekeningen
|Artikelsoort=Collectie
|Introductie=De collectie Prenten en Oude Tekeningen (POT) in Amersfoort telt ongeveer 4500 werken op papier uit de 17e tot en met de 20e eeuw. Het gaat daarbij om tekeningen, aquarellen en prenten.
|Omschrijving===Documentatieverzameling van afbeeldingen==
De collectie is vooral een documentatieverzameling van afbeeldingen. Ze dienen als hulpmiddelen voor kunsthistorisch onderzoek en voor de beoordeling en begeleiding van restauraties. Rijksambtenaren die zich vanaf 1875 met de monumentenzorg bezighielden, maakten gebruik van de documenten en leverden ook nieuwe aanwinsten.

De objecten zijn nauw verbonden met de archieven, de fotocollectie en de publicaties van de Rijksdienst en diens voorgangers én met gerestaureerde rijksmonumenten. De collectie draagt bij aan de geschiedschrijving van de erfgoedzorg.

De collectie bevat 1500 prenten (gravures, litho’s, etsen) en 3000 tekeningen (ontwerptekeningen, opmetingsschetsen). Alle betreffen bouwkundige en Nederlands topografische  onderwerpen. Incidenteel worden werken uitgeleend ten behoeve van tijdelijke tentoonstellingen. Op dit moment bevinden zich bruiklenen in het Stadsmuseum Almelo, het Stadsarchief Amsterdam, het Museum Van Loon te Amsterdam en het Museum of Modern Art in New York.

==Studiezaal ==
Regelmatig worden objecten geraadpleegd in de studiezaal van de Rijksdienst in Amersfoort. Of worden zij getoond tijdens rondleidingen in het depot. De objecten verkeren in het algemeen in redelijke tot goede staat. Een klein gedeelte heeft conservering en/of restauratie nodig. De collectie is gedeeltelijk toegankelijk via de beeldbank van de Rijksdienst. Iedere week wordt deze verder aangevuld.

==Over deze deelcollectie==
===Depotschatten===
Mooie topografische topstukken zijn twee kasteeltekeningen uit de zeventiende-eeuw van Roelant Roghman en technische tekeningen van Pieter Saenredam. Uit de achttiende-eeuw zijn er reeksen van tekenaars als Jan de Beyer, Cornelis Pronk en Jan Bulthuis. Uit de negentiende-eeuw zijn er albums met aquarellen en schetsen van Alexander Oltmans jr.

In het bouwkundige deel van de collectie zijn midden zeventiende-eeuwse ontwerptekeningen van Pieter Post en Philips Vingboons voor de huizen van de Amsterdamse koopman Frederick Alewijn. Er zijn achttiende-eeuwse interieurontwerpen en negentiende-eeuwse opleidingstekeningen van de Amsterdamse Koninklijke Academie. Ook de collectie tekeningen die A.W. van Dam maakte tijdens zijn reis door Zuid-Europa na het winnen van de Prix de Rome in 1837-1841, is bijzonder.

===Herkomst===
De collectie is verzameld door voorgangers van de Rijksdienst (onder andere de Rijksdienst voor de Monumentenzorg (RDMZ). Zij kwam tot stand door (veiling)aankopen in de periode 1875-1925 en nadien door schenkingen. De collectie Van Dam is in 2007 door een legaat verworven. Bij uitzondering wordt er nog wel eens een schenking toegevoegd.

===Relatie met andere collecties===
De bijzondere prenten en tekeningen worden voor bruikleen en herplaatsing toegevoegd aan de kunstcollecties in Rijswijk. Het andere deel is een documentatiecollectie en blijft voor studiedoeleinden beschikbaar in Amersfoort. Documenten over de vorming van de collectie zijn te vinden in het Nationaal Archief (periode 1875-1918) en in het Algemeen Archief van de opeenvolgende monumentenzorgdiensten (na 1918).
|Afbeelding (extern)=[[Bestand:TH-287.jpg|400px|rechts|thumb|R. Roghman, Kateel Nijenrode te Breukelen (1646-47), zwart krijt, gewassen op papier, 31,4 x 48,3 cm|alt=R. Roghman, Kateel Nijenrode te Breukelen (1646-47), zwart krijt, gewassen op papier, 31,4 x 48,3 cm]]
[[Bestand:AO-015.jpg|400px|rechts|thumb|A. Oltmans jr., Gezicht op Arnhem vanuit het noordwesten, potlood en aquarel op papier, 24,9 x 39,6 cm|alt=A. Oltmans jr., Gezicht op Arnhem vanuit het noordwesten, potlood en aquarel op papier, 24,9 x 39,6 cm]]
[[Bestand:AD-0075.jpg|400px|rechts|thumb|A.W. van Dam, doorsnede van de San Alessandro in Milaan (1839), potlood en penseel in kleur op papier, 22,3 x 36,9 cm|alt=A.W. van Dam, doorsnede van de San Alessandro in Milaan (1839), potlood en penseel in kleur op papier, 22,3 x 36,9 cm]]
|Gerelateerd aan artikel=Affiches (deelcollectie),Monumentenfotografie
|Lid van=Thema/Rijkscollectie RCE,Thema/Werken op papier
}}