Rechten van digitale objecten - preserveringsrechten

Versie door RCEbot (overleg | bijdragen) op 2 jun 2023 om 09:38
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Tekening van een man die met een reusachtige Engelse sleutel (verstelbare moersleutel)

Wat verstaan we onder preserveringsrechten?

Maak duidelijk wat de voorwaarden zijn voor het preserveren van de digitale collectie. Preservering betekent o.a. het maken van kopieën en dit is in strijd met de Auteurswet. Dit kan bijvoorbeeld spelen bij webarchivering. In Nederland moet de eigenaar van een website eerst toestemming geven voordat de website duurzaam gearchiveerd mag worden.

Dat gearchiveerde websites online beschikbaar komen, spreekt niet voor zich. Websites bestaan namelijk uit verschillende onderdelen, die samen het geheel vormen. Deze onderdelen kunnen ieder op zichzelf beschermd zijn door het auteursrecht en andere intellectuele eigendomsrechten. Dit kan de mogelijke technische oplossingen beperken. Soms leidt dat er bijvoorbeeld toe dat websites alleen in de studiezaal te bekijken zijn.

Wat is het risico als de voorwaarden voor het mogen preserveren onduidelijk zijn? Als de voorwaarden voor het mogen preserveren van digitale objecten niet in het beleid zijn opgenomen, kan dit tot een slechte besluitvorming leiden. In het geval van digitale kunst is bijvoorbeeld het migreren naar een ander file format vaak niet zonder meer toegestaan.

Welke vragen kunnen wij onszelf stellen?

  • Is er een collectie die niet zonder meer gepreserveerd mag worden maar die aan juridische vereisten moet voldoen?
  • Is er een collectie waarvoor beperkingen gelden in de (geografische) locatie van waar deze getoond mag worden?
  • Is er een collectie waar juridische voorwaarden aan zijn verbonden over hoe de informatie moet worden gereproduceerd?
  • Kunnen we deze collecties met specifieke juridische vereisten wel preserveren?

Hoe verwoorden andere instellingen preserveringsrechten?

4TU.Centre for Research Data

2.5. The Repository shall, as far as possible, preserve the dataset unchanged in its original software format, taking account of current technology and the costs of implementation. The Repository has the right to modify the format and/or functionality of the dataset if this is necessary in order to facilitate the digital sustainability, distribution or re-use of the dataset, whilst the original source files are retained in their native formats as well

4TU.Centre for Research Data

Koninklijke Bibliotheek

Juridische context van preserveringsactiviteiten

Nederland kent geen wettelijke depottaak voor de Koninklijke Bibliotheek. Publicaties worden daarom waar mogelijk duurzaam opgeslagen met expliciete goedkeuring van de aanleverende partij, waarbij wordt afgesproken dat de KB noodzakelijke wijzigingen mag aanbrengen aan de objecten ten behoeve van duurzame toegang.

Uitzondering is het webarchief waarvoor een opt out-procedure van toepassing is. In de bewaarovereenkomsten staan de voorwaarden m.b.t. verwerking, behoud, beheer en beschikbaarstelling geformuleerd.

Werken die vrij zijn van rechten (publiek domein) worden, wanneer mogelijk, in overleg met de leverancier of de eerdere rechthebbende vrij toegankelijk beschikbaar gemaakt. Werken die in open access zijn gepubliceerd worden duurzaam bewaard en beschikbaar gesteld door de KB in het e-Depot. Mocht een rechthebbende zich aandienen, dan kan deze de KB verzoeken de toegankelijkheid van het werk uit het e-Depot in overeenstemming te brengen met de geldende rechten en afspraken.

Juridische aspecten van webarchivering KB

Nationaal Archief

Het Nationaal Archief moet acties kunnen uitvoeren om de digitale informatieobjecten duurzaam toegankelijk te kunnen houden en te bewaren. De producer moet daar toestemming voor geven.

Preservation Policy Nationaal Archief

logo van Netwerk Digigaal Erfgoed
Deze wegwijzer is ontwikkeld binnen het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) en wordt beheerd door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De illustraties zijn gemaakt door Jørgen Stamp voor digitalbevaring.dk, tenzij anders vermeld.
Vragen, verbeteringen of opmerkingen?
U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 2 jun 2023 om 09:38.