Megchelen - Zwanenburgseweg bij 2 - Swanenburg

⇐ (16066) monumentenregisterMonumentnummer: 16066

Introductie

Vrijwel verdwenen ruïneus restant van een ronde hoektoren van de voorburcht van het laatmiddeleeuwse kasteel Swanenburg.

Kenmerken

• Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1270
• Bouwstijl: n.v.t.
• Architect: n.v.t.
• Rijksmonument sinds: 27 april 1967

Geschiedenis

Vermoedelijk is het kasteel Swanenburg gebouwd door een lid van de familie Van Swane in het laatste kwart van de 13de eeuw. Via vererving en verkoop komt het kasteel in handen van verschillende families. In de 19de eeuw wordt het niet meer door eigenaren bewoond en wordt het verhuurd. Het is dan onder meer een klooster. In 1880 komt het kasteel uiteindelijk leeg te staan en wordt in 1900 geveild. Voorwaarde voor de verkoop is dat het kasteel moet worden afgebroken. Dit is gebeurd op één van de twee hoektorens van de voorburcht na, die nu nog als rudiment in het weiland staat.

Omschrijving

Over de vroegste vorm van kasteel Swanenburg is weinig bekend. Vermoedelijk bestond het kasteel uit een omgrachte hoofd- en voorburcht. In de periode 1462-1580 is het kasteel uitgebreid met een huiskapel en zou ook de voorburcht zijn aangelegd. Het lijkt er eerder op dat de voorburcht is uitgebreid en aan de hoofdburcht is vastgemaakt, want op een kaart uit de 17de eeuw is te zien dat er geen gracht meer aanwezig is tussen hoofd- en voorburcht. De vierkante hoofdburcht had toen bebouwing in een L-vorm aan de noordoostzijde rond een binnenplaats met op de zuidhoek een ronde toren. De L-vormige voorburcht had bebouwing in de oosthoek, twee ronde hoektorens aan de zuidwestzijde en een poortgebouw daar tussenin. Om het geheel lag een tweede gracht. In 1828 bevonden zich buiten de voorburcht, ter weerszijden van de toegang tot de poort, nog twee bijgebouwen. In 1900 is het kasteel afgebroken.

Bronnen en verwijzingen

• Beeldbank RCE Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Bibliotheek RCE Harenberg, J. (Jan), ‘Verdwenen kastelen: Swanenburg bij Gendringen’, in: Den Schaorpaol, 12(1991) nr. 2, 3-6.
• Bresser, Peter, Jules Gervers, Stef Hermsen, et al., De Zwanenburg van burcht tot buurt, Ulft 2005.
• Harenberg, J. (Jan), ‘De Swanenburg bij Gendringen’, in: Jaarboek Achterhoek en Liemers, 1995, 110-115.
• Jas, Jorien, Frank Keverling Buisman, Elyze Storm-Smeets, et al. red., Kastelen in Gelderland, Utrecht 2013, 390-391.
• Kastelenlexicon

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Monumenten - Kastelen, landhuizen en parken

Hoort bij deze thema's

• Kastelen, landhuizen en parken
• Monumenten

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---