Hattem - Adelaarshoek 18 - Hattem

⇐ (20934) monumentenregisterMonumentnummer: 20934

Introductie

Hattem / Dikke Tinne. Rechthoekige, bakstenen schuur, vermoedelijk overblijfsel van het middeleeuwse kasteel te Hattem.

Afb. 1. De vermoedelijk bij het kasteel Hattem behorende schuur vanuit het oosten. Beeldbank RCE, foto door A.J. van der Wal, CC BY-SA 3.0

Kenmerken

Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1400
Bouwstijl: n.v.t.
Architect: n.v.t.
Rijksmonument sinds: 03 september 1981

Geschiedenis

Het kasteel van Hattem is vermoedelijk gesticht door hertog Reinald III. In het begin van de vijftiende eeuw bouwt hertog Willem van Gulik het kasteel uit. Kort na 1580, nadat de Spanjaarden van het kasteel waren verdreven, is het kasteel door de Staten van Gelderland geschonken aan de stad, die het opnam in de stadsverdediging. Zij verhuurde het kasteel. De gebouwen op de voorburcht werden ingericht als woningen en gingen al gauw over in particuliere handen, terwijl de hoofdburcht langzaam verviel. Die is in 1777 door de stad gesloopt.

Het huidige gebouw zou het restant zijn van een van de gebouwen op de voorburcht.

Omschrijving

Al in 1307 stond er een omgracht kasteel in Hattem. Tussen 1404 en 1414 is de hoofdburcht van dit kasteel uitgebreid en krijgt hij zijn uiteindelijke vorm: een rechthoek met aan de noordwestzijde twee kleine ronde torens en aan de zuidoostzijde twee grote ronde torens. Deze twee grote torens hadden een doorsnede van 21 meter en hun muren waren 7 meter dik. Vandaar dat het kasteel ook wel bekend staat onder de naam 'De Dikke Tinne'. Om de hoofdburcht lag een vijfhoekig terrein dat fungeerde als voorburcht, die van de stad was afgesloten door de Nieuwstadspoort.

Na 1580 is de stadsmuur verlegd en is het kasteel onderdeel van de stadsverdediging uit gaan maken. In 1777 is de hoofdburcht door de stad Hattem afgebroken.

Omgeving

Ten westen van de schuur ligt het Tinneplein. Hier is de ligging van een deel van de verdwenen hoofdburcht in de bestrating aangegeven.

Bronnen en verwijzingen

Beeldbank RCE Meer foto's van dit rijksmonument
Bibliotheek RCE Steen, Eveline, en Antje Scheper, Opkomst en ondergang van de Dikke Tinne, Kampen 2003.
Bibliotheek RCE Zantinge-van Dijkum, J., en A. de Waal, ‘De “Dikke Tinne” te Hattem’, Westerheem, 42(1993) nr. 4, 189-194.
Halbertsma, H., 'Hattem (gem. Hattem)', in: Berichten KNOB, LXXXII (1983), 42.
Jas, Jorien, Frank Keverling Buisman, Elyze Storm-Smeets, et al. red., Kastelen in Gelderland, Utrecht 2013, 258-259.
Kastelenlexicon
Nijhoff, I.A., ‘Het kasteel te Hattem’, in: Geldersche Volks-almanak, 1857, 235-246.
Noort, R. van de, ‘Archeologisch onderzoek naar de “Tinne” te Hattem’, in: Castellogica Verkenningen Mededelingen van de Nederlandse Kastelen Stichting II (1988-1992), (1989) nr. 2, 81-85.

Zie ook

Artikelen

Hoort bij deze thema's

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

Vragen, verbeteringen of opmerkingen?
U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.