Rotterdam - Kerkstraat bij 43 - Huis Ten Berghe

⇐ (32897) monumentenregisterMonumentnummer: 32897

Introductie

Deels kunstmatig opgehoogde heuvel met daarop de ruïne van het laatmiddeleeuwse kasteel Ten Berghe. Heuvel en ruïne maken deel uit van de begraafplaats aldaar.

Afb. 1 De ruïne van de hoofdburcht van het kasteel Ten Berghe vanuit het oosten. Beeldbank RCE, foto door G.J. Dukker, 2004, CC BY-SA 3.0

Kenmerken

• Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1240
• Bouwstijl: n.v.t.
• Architect: n.v.t.
• Rijksmonument sinds: 11 september 1973

Geschiedenis

Het Huis ten Berghe is rond 1240 gebouwd door Willem Stoep (of: Stoop). Het huis wordt voor het eerst vermeld op 2 november 1269. Het kasteel bestond uit een deels kunstmatig opgeworpen omgrachte heuvel met daarop een woontoren met vermoedelijk aan de noordzijde een omgrachte voorburcht, het terrein waarop ook de aanvankelijk bij het kasteel behorende huidige kerk staat. De toren is voor de 17de eeuw aan twee zijden voorzien van een aanbouw.

Adriaen van Matenesse was eigenaar toen het huis in 1426 werd verwoest door de troepen van Jacoba van Beieren en als ruïne achterbleef. In 1671 was het muurwerk van de ruïne nog tot en met de tweede verdieping aanwezig, vermoedelijk tot aan de oorspronkelijke dakvoet. De noordoostzijde had toen nog een aanbouw, de aanbouw aan de zuidoostzijde was verdwenen. De ruïne en omliggend terrein zijn nadien in gebruik genomen als begraafplaats bij de naastgelegen kerk.

Omschrijving

De ruïne van de hoofdburcht van het Huis ten Berghe is gelegen op het restant van een deels kunstmatige opgehoogde heuvel, ten zuiden van de kerk in Rotterdam-Hillegersberg. De ruïne ligt thans op de begraafplaats van de kerk en wordt zelf ook gebruikt als begraafplaats: er liggen zerken binnen de ommuring.

Van de oorspronkelijke en latere bebouwing op de heuvel is alleen de kelder en een deel van het noordelijke muurwerk van de begane grond van de toren bewaard gebleven. De gracht is gedempt.

Bronnen en verwijzingen

• Beeldbank RCE Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Hermans, Taco, Middeleeuwse woontorens in Nederland. Een bouwhistorische benadering van een kasteelvorm, Band 2, Hilversum 2016, 33-36.
• Hoek, C., ‘Het huis ten Berghe te Hillegersberg’, in: Ons Voorgeslacht, 26(1971) nr. 199, 125-144.
• Hoek, C., ‘Het kasteel en de kerk te Hillegersberg’, in: Rotterdams Jaarboekje, 1971, 235-244.
• Kastelenlexicon
• Stöver, J., V. Collette, R. van Lit, et al. red., Kastelen en buitenplaatsen in Zuid-Holland, Zutphen 2000, 466.

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Monumenten - Kastelen, landhuizen en parken

Hoort bij deze thema's

• Monumenten
• Kastelen, landhuizen en parken

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---