Santpoort-Zuid - Velserenderlaan 2 - Kasteel Brederode

⇐ (37110) monumentenregisterMonumentnummer: 37110

Introductie

Omgrachte ruïne van het laatmiddeleeuwse kasteel Brederode met hoofdburcht en ten noordoosten daarvan een voorburcht.

Afb. 1 De hoofdburcht van het Kasteel Brederode vanuit het zuidoosten met geheel rechts een fragment van de voorburcht. Beeldbank RCE, foto door G.J. Dukker, 1994, CC BY-SA 3.0

Kenmerken

• Datering: diverse bouwperioden vanaf circa 1250
• Bouwstijl: n.v.t.
• Architect: n.v.t.
• Rijksmonument sinds: 17 oktober 1973

Geschiedenis

De vroegste vermelding van het kasteel Brederode dateert uit 1321, maar de bouw heeft rond 1250 plaatsgevonden, vermoedelijk in opdracht van Dirk Drossaat. In 1351 wordt het kasteel door graaf Willem V belegerd en zwaar beschadigd. Blijkbaar was de schade aan de hoofdburcht dermate groot dat Dirk III van Brederode in het derde kwart van de 14de eeuw een nieuwe hoofdburcht liet bouwen.

In 1426 wordt het kasteel opnieuw belegerd tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten en ook nu raakt de hoofdburcht zwaar beschadigd. Zo zwaar dat alleen de noordelijke helft hersteld wordt, waarbij inwendig door het verlagen van verdiepingen extra woonruimte wordt gecreëerd.

Halverwege de 16de eeuw treed langzaam het verval in en in 1573 raakt het kasteel zwaar beschadigd door Spaanse troepen. De hoofdburcht is niet meer hersteld en op de voorburcht wordt een boerderij gevestigd, die tot 1871 heeft bestaan. Vanaf 1862 tot 1903 is de ruïne geconsolideerd.

Omschrijving

Het kasteel van Brederode bestaat uit een omgrachte vierkante hoofdburcht, gebouwd in het derde kwart van de veertiende eeuw en in 1573 zodanig verwoest dat deze niet meer is herbouwd. Ten noordoosten bevindt zich een omgrachte rechthoekige voorburcht, die vermoedelijk in het midden van de dertiende eeuw is gebouwd. De geknikte vorm van de westzijde van de voorburcht doet vermoeden dat de 13de-eeuwse hoofdburcht in oorsprong een ronde vorm had. Van de bebouwing op de voorburcht is alleen het noordelijke deel bewaard gebleven, te weten een ruïneus poortgebouw en een woonhuis, dat vanaf 1573 tot eind 19de eeuw in gebruik was als woning van de boerderij op de voorburcht.

Omgeving

Ten noordoosten van de voorburcht bevindt zich een tweede voorburcht, een voorhof, met mogelijk nog funderingen van verdwenen bebouwing.

Bronnen en verwijzingen

• Allan, Co, Taco Hermans en Jan Kamphuis, Ruïne van Brederode. Hollands kasteel met een bewogen verleden, Utrecht 2020.
• Beeldbank RCE Meer afbeeldingen van dit rijksmonument
• Groesbeek, J.W., Middeleeuwse kastelen van Noord-Holland, Rijswijk 1981, 73-81.
• Kastelenlexicon
• Verhoog, J.H., Onvoltooide roem. De Heeren van Brederode in de Middeleeuwen / 1203-1473, Bergen NH 1997.

Zie ook

Artikelen

• Rijksmonumenten
• Monumenten - Kastelen, landhuizen en parken

Hoort bij deze thema's

• Monumenten
• Kastelen, landhuizen en parken

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

---