Hilversum - Bosdrift 53 - Clemenskerk
< Rijksmonumenten⇐ (506205) monumentenregisterMonumentnummer: 506205
Introductie
Driebeukige, in baksteen opgetrokken pseudo-basilicale kerk met centrale viering. Bestaande uit een breed middenschip ter lengte van drie traveeën, naar het oosten een ondiepe koortravee met halfrond gesloten absis en transeptarmen ter breedte van de zijbeuken. Het geheel gedekt onder een samenstel van zadel-, tent- en kegeldaken met pirons en dakruiters .
Kenmerken
- Datering: 1913-1922
- Architect: J.W.A. van Gils; J.Th.J. Cuypers (uitbreiding 1921-1922)
- Kunstenaar: Max Weiss (diverse werken)
- Bouwstijl: neoromaans
- Rijksmonument sinds 10 mei 2002
Geschiedenis
De voormalige rooms-katholieke kerk, gewijd aan de heilige Clemens Maria Hofbauer, was de derde parochiekerk in Hilversum, die sinds het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie (1853) werd opgericht. Vanwege de forse uitbreiding van Hilversum als gevolg van de bevolkingsgroei en industrialisering was de oprichting van de nieuwe parochie noodzakelijk. De kerk kwam te staan aan de Bosdrift op de hoek van de Irisstraat aan de zuidkant van Hilversum. Vanwege geldgebrek is de kerk nooit afgebouwd: de hoge toren die op de noordwesthoek had moeten komen, is niet uitgevoerd. De uiteindelijke bouw vond in twee fasen plaats: in 1913-1914 als eerste het koor, transept en viering, gevolgd door de afbouw van het schip en voorgevel in 1921-1922 onder leiding van Joseph Cuypers (1861-1949).
In 1996 is de kerk wegens teruglopend kerkbezoek gesloten. Na een periode van leegstand is de kerk in 2017-2018 verbouwd tot trampolinehal, in de jaren ervoor voorafgegaan door een restauratie.
Beschrijving exterieur
De kerk is een ruim opgezette, rijzige, driebeukige pseudobasilicale kruiskerk met zeer brede hoofdbeuken. De bouwstijl is een late variant van het neoromaans. De hoge middenpartij rijst boven het geheel uit en wordt geaccentueerd door vier topgevels en een kleine dakruiter. In het oosten staat een halfronde apsis met rondboogvensters. Het ondiepe schip - zo ontworpen vanwege de vereiste optimale zichtbaarheid op het altaar - heeft een rijzig zadeldak en bevat twee lage zijbeuken met tentdaken. Ten zuidwesten van de kerk ligt de voormalige pastorie. Ten zuiden van de kerk ligt een door architect Dudok ontworpen woonwijk uit de jaren 1916-1919, waarvan de kerk een stedenbouwkundig uitgangspunt vormt.
Beschrijving interieur
Het weidse interieur biedt een onbelemmerd zicht op het voormalige koor. De rondbogen met grote overspanning zijn geïnspireerd op de Moorse architectuur. Schip, kruising en dwarsschip worden overdekt door een houten dakstoel, ondersteund door decoratieve trekbalken. In de apsis zijn de oorspronkelijke muurschilderingen uit de bouwtijd weer teruggebracht bij de restauratie van 2012. De gebrandschilderde vensters van Max Weiss dateren uit de periode 1941-1964. Het pneumatische orgel van de firma Steinmeyer (Öttingen, Duitsland) is verhuisd naar de Maria- of Koepelkerk in Bussum.
Bronnen en verwijzingen
Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 19 jan 2024 om 17:34.