Tilburg - Kapelhof 6 - Kapel Onze Lieve Vrouwe ter Nood
< Rijksmonumenten⇐ (532157) monumentenregisterMonumentnummer: 532157
Introductie
Kapel met stoep en lantaarn.
Kenmerken
- Datering: 1964
- Architect: J.C.A. Schijvens
- Bouwstijl:
- Rijksmonument sinds: 3 november 2014
Omschrijving
In de oorlogstijd, in het najaar van 1944, werd toegezegd een Mariakapel te bouwen en werd het Gilde van O.L. Vrouw ter Nood opgericht, dat al voor het einde van de oorlog fl. 137.000 inzamelde en na de oorlog geld bijeenbracht. In 1949 werd een tijdelijke kapel ingezegend, een verbouwing van een oud gebouw eveneens naar ontwerp van Jos Schijvens, met door Frans Mandos beschilderde wanden, die moest worden afgebroken ten behoeve van de bouw van een flatgebouw. De inzegening van de nieuwe kapel vond plaats op 7 juni 1964 door Mgr. Bekkers. In de kapel een herdenkingsboek met de namen van de Tilburgse oorlogsslachtoffers, gekalligrafeerd door Kees Mandos, en een plaquette ter herinnering aan de Tilburgse verzetsstrijdster Coba Pulskens.
Het gebouw heeft een asymmetrische, onregelmatige plattegrond, met aan de bovenzijde hellend begrensde gevels in verschillende hoogten. Een aantal van de gevels is eveneens licht hellend. In de zuidelijke gevels over de volledige hoogte glas-in-betonramen. In een hoger gedeelte aan de dakzijde vele kleine ronde vensters die voor een fraaie lichtval op het altaar en het Mariabeeld zorgen. Aan twee zijden ingangsportieken, oorspronkelijk voorzien van draaideuren. Aan de westzijde een lantaarn op een pijler. De wanden aan buiten- en binnenzijde zijn bekleed met travertin aan buitenzijde. Pijler van de lantaarn eveneens travertin. Voor ingangen marmeren vloertegels; rondom ca. 1 m. breed trottoir met klinkers. De kapel heeft een asymmetrische plattegrond, met links (zuidelijk) een doorgaande route en rechts een gebedsruimte met bankenplan, gericht op Mariabeeld en altaar. Langs de doorgaande route een lange zitbank. In een smaller (westelijk) deel het altaar met centraal op de achterwand het Mariabeeld op een console. Daarnaast links een kleine sacristie. Marmeren vloeren, altaar marmer, ingebouwd tabernakel met bronzen deurtjes. Bankenplan van metaal met hout.
Op de rechter zijwand een tekst:
“IN HET NAJAAR VAN 1944 TOEN TILBURG IN ANGST WACHTTE OP DE BEVRIJDING WERD DEZE KAPEL AAN MARIA TOEGEZEGD TE MIDDEN VAN EEN ZICH VERNIEUWENDE STAD WERD ZIJ IN 1964 OPGERICHT EN OP 7 JUNI VAN DAT JAAR DOOR MONSEIGNEUR BEKKERS INGEZEGEND”
De kapel is gelegen op klein ‘verstopt’ plein, de Kapelhof. Gepland was een stedenbouwkundige relatie met de Heikese kerk. Hier is het echter nooit van gekomen.
De ingang is aan de voorzijde gewijzigd, waarbij de draaideur is vervangen door klapdeuren van hetzelfde materiaal.
Kunstwerken
- Daan Wildschut, glas in betonramen, 7 panelen in de zuidelijke gevels, 5 panelen rechts en 2 links van een flauwe hoek van binnenuit gezien, voorstellende Vrouw met kind, door een draak bedreigd, geïnspireerd op Openbaring 12.
- Madonnabeeld op marmeren console, centraal tegen de achterwand, 16e eeuw. Afkomstig uit het Rijnland.
Monumentale waarde
De kapel, gebouwd ter herinnering aan de Tilburgse oorlogsslachtoffers en verzetsstrijders, is van hoge waarde als getuigenis van dankbaarheid aan Maria om de bevrijding van de tweede wereldoorlog en herinnering aan de Tilburgse oorlogsslachtoffers. Daarmee is hij tevens een herkenbare uitdrukking van de katholieke identiteit van Tilburg in de wederopbouwperiode.
De kapel is een belangrijk werk in de ontwikkeling in het werk van Jos Schijvens en is tevens belangrijk vanwege de glas-in-betonramen van Daan Wildschut en heeft bijzondere esthetische kwaliteiten vanwege de bijzondere sculpturale vormgeving, waarin het Mariabeeld centraal staat.
In- en exterieur zijn in de vormgeving een eenheid. De vorm van het interieur is buiten afleesbaar. De kapel is uitgevoerd in bijzonder, rijk materiaal zowel in ex- als interieur (travertin en marmer) en heeft in het ontwerp opgenomen bijzondere glas-in-betonramen. Van belang is ook het Madonnabeeld tegen de achterwand.
Bronnen en verwijzingen
Zie ook
ArtikelenHoort bij deze thema'sMeer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 19 jan 2024 om 17:32.