Amsterdam - Beethovenstraat 157-265 - Princesseflat
< Rijksmonumenten⇐ (532211) monumentenregisterMonumentnummer: 532211
Introductie
Negen verdiepingen tellend flatgebouw, bestaande uit drie vleugels op Y-vormige plattegrond, met aanleg. Aangebouwde garages. Boven de laatste garages een woning.
Kenmerken
- Datering: 1959-1961
- Architect: M. A. Stam
- Bouwstijl: Functionalisme
- Rijksmonument sinds: 21 november 2014
Omschrijving
De flat is gebouwd op een Y-vormige plattegrond, waarvan de kortere zuidvleugel de poot en de symmetrie-as vormt. De flat heeft een in hoofdzaak bakstenen aspect. Het betonskelet komt tot uitdrukking in de horizontale, lichte banden die de verdiepingen markeren. De indeling van elk van de gevels is over de hele hoogte identiek. De vele reeksen balkons benadrukken het verticale aspect van de flat. Om een parkje aan de noordzijde van de flat liggen achttien garages, op de vijf laatste is een woning gebouwd, die via een buitentrap toegankelijk is. Garages en woning zijn in dezelfde materialen als de flat opgetrokken en vormen daarmee een fysieke en visuele eenheid.
Op de begane grond onder de westvleugel bevinden zich een open voorportaal en een ruime entreehal met toegang naar de liften en bergingen onder de oostvleugel. Elk van de 8 woonlagen van de zuidvleugel bevat 2 appartementen; de westvleugel en oostvleugel hebben 9 verdiepingen met elk één appartement.
Openbare ruimtes: De hal is belegd met marmeren tegels, het muurwerk bestaat uit schoonmetselwerk. De kolommen en de liftenwand zijn bekled met travertijn. Dezelfde materialen zijn gebruikt voor de portalen op de verdiepingen.
De flat is gelegen in een stedelijke, maar toch vrij groene omgeving. Het gebouw grenst aan de achterzijde aan het Beatrixpark. Het parkje tussen de flat, de garages en de woning maakt deel uit van het ontwerp en valt onder de bescherming.
Een aantal appartementen heeft na interne verbouwingen niet meer de oorspronkelijke plattegrond. Het exterieur is in hoofdzaak ongewijzigd, dat geldt ook voor de garages (oorspronkelijke houten deuren met houten ventilatieroosters) en de vrijstaande woning.
Monumentale waarde
De flat behoort tot een van de eerste van dit type in Nederland. Flats op stervormige plattegrond hebben als voordeel ten opzichte van strokenbouw dat de appartementen aan drie zijden vensters en balkons hebben en daarmee ook een betere bezonning (voor de gekoppelde appartementen in de zuidelijke vleugel geldt dit uiteraard niet).
De flat, de eerste woontoren van Stam, is gebouwd in zijn Amsterdamse periode – een tijd waarin de architect niet meer uitsluitend sociale woningbouw ontwierp maar ook voor de gegoede burgerij bouwde. De esthetische kwaliteit van het ontwerp ligt vooral in zijn complexiteit: het is geen gebouw van lengte, breedte en hoogte, maar architectuur van ruimte en tijd.
Het complex markeert met het gelijktijdig aangelegde Beatrixpark de zuidgrens van het Algemeen Uitbreidingsplan uit 1939. De flat is sterk beeldbepalend vanwege zijn afwijkende plattegrond en hoogte in een omgeving van gelijkvormige, rechthoekige flatgebouwen. De flat is een opvallend accent als laatste bouwvolume aan de zuidrand van het Algemeen Uitbreidingsplan (1934-1935), zoals dat pas in de jaren ’60 van de vorige eeuw vorm kreeg. Bijzonder is dat de flat met de garages, de woning en het parkje een klein stedenbouwkundig geheel vormt binnen de rechthoekige kavel en daarmee afwijkt van de overige flatgebouwen in strokenbouw langs de Beethovenstraat.
Bronnen en verwijzingen
- W. Möller, Mart Stam 1899-1986, Architekt, Visionair, Gestalter: sein Weg zum Erfolg, Tübingen 1997
Zie ook
ArtikelenHoort bij deze thema'sMeer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.
Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 15 apr 2024 om 03:01.