Borgharen - Pasestraat

⇐ (530672) monumentenregisterMonumentnummer: 530672

Introductie

Bewoningssporen uit de ijzertijd, een Romeins villa-complex en sporen van Romeinse ambachtelijke activiteiten en een vroeg-middeleeuws grafveld.

Afb. 1. Foto © beeldmateriaal.nl

Afb. 2. Kaartje van het terrein

Kenmerken

Type: (romeinse) villa, bewoning (inclusief verdediging) onbepaald, grafveld, industrie en nijverheid, onbepaald
Periode: IJzertijd, Romeinse tijd, Middeleeuwen
Rijksmonument sinds: 22 juli 2011

Voor de exacte locatie en begrenzing van dit archeologisch rijksmonument: volg de link naar het Monumentenregister rechts bovenaan deze kennisbankpagina, en klik vervolgens daar op het bijbehorende kaartje.

Vanaf de late steentijd gaan mensen zich vestigen op één plaats. Ze kappen bos, leggen akkers aan, bouwen huizen en houden vee. Hun bestaan is gericht op voedselproductie. Deze plaatsvaste agrarische levenswijze wordt steeds verder doorontwikkeld. Vanaf de Romeinse tijd ontstaan steden, waaraan het achterland producten levert.

Een villa is een landbouwbedrijf uit de Romeinse tijd. Het bedrijf bestaat uit een hoofdgebouw, bijgebouwen zoals stallen en schuren en akkers. Er is variatie in de omvang en uitvoering van de villa's: van klein en eenvoudig tot groot en luxe. Het hoofdgebouw is vaak in Romeinse stijl gebouwd, geheel of gedeeltelijk van steen en met een porticus (veranda), pannendak en kamers met vloerverwarming.

Overblijfselen van industrie en nijverheid wijzen vaak op ambachtelijke activiteiten. Het gaat om plekken waar voorwerpen zijn gemaakt of bewerkt. Denk aan het looien van huiden, het bewerken van metaal (goud, brons of ijzer), het bakken van aardewerken potten of het maken van bouwmaterialen, zoals bakstenen van klei. Dit soort locaties kunnen worden herkend aan grote hoeveelheden houtskool, smeltslakken, misbaksels of malfragmenten.

Een grafveld is een plaats waar meer dan een persoon is begraven. De lichamen kunnen onverbrand (inhumatie) of eerst verbrand (crematie) ter aarde zijn besteld. De graven waren vaak gemarkeerd, met lage heuvels, zoals bij een urnenveld of met andere tekens. De begraven personen vormen een sociale eenheid, een familie of gemeenschap. We kennen grafvelden sinds de steentijd.

Vrijstellingsdiepte

30 cm onder maaiveld.

Bij dit rijksmonument liggen de archeologische resten dieper in de ondergrond waardoor er een vrijstellingsdiepte van 30 cm onder maaiveld van toepassing is. Wel is altijd een vergunning vereist voor:

het verrichten van bouwwerkzaamheden;
het aanbrengen van verhardingen;
het ophogen, verlagen of egaliseren van het terrein;
sloopvergunningplichtige werkzaamheden.

Archeologisch rijksmonumentenpaspoort

Nederland kent circa 1500 archeologische rijksmonumenten. Om eigenaren beter te informeren over 'hun' monument heeft de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in 2023 per monument een archeologisch rijksmonumentenpaspoort uitgegeven. Het bevat informatie over locatie, ouderdom en het type monument, aangevuld met gegevens over bescherming en zorgvuldig gebruik. Deze pagina is (deels) opgesteld en/of aangevuld op basis van dit paspoort. Het is een aanvulling op de monumentgegevens in het Rijksmonumentenregister.

Zie ook

Artikelen

Hoort bij deze thema's

Meer informatie
Meer over het monumentenregister en de pagina's in deze kennisbank is te vinden in Monumenten - Rijksmonumentenregister.
Meer over wat er is beschermd is te vinden in de leeswijzer.

Vragen, verbeteringen of opmerkingen?
U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.