Rijndak - aanleg

Introductie

Wanneer je een Rijndak aanlegt, vormt een goed dakenplan de basis voor een vlotte uitvoering en een duurzaam resultaat.

Uitgevallen reparatie Rijndak aan hervormde kerk van Oene in Gelderland
Een man legt horizontaal beschot aan op een kerkdak

Inventarisatie

Stel vooraf een aantal vragen over de noodzaak van vervanging van de leien. Zet de antwoorden in de toelichting en motivering van het dakenplan en in de aanvraag van de monumentenvergunning en de subsidie of andere financiering. Vaak is de inventarisatie een vervolg op een inspectierapport van de Monumentenwacht. Soms kan het noodzakelijk zijn zich hierbij te laten assisteren door een ter zake kundige adviseur.

Kapconstructie en dakbeschot

Beantwoord de volgende vragen:

  • Verkeren de kapconstructie en het dakbeschot in goede staat, zodat deze zonder restauratie de levensduur van de lei mee kunnen?
  • Wordt de kapconstructie voldoende geventileerd? Dit geldt vooral voor kappen van kerken en kastelen en voor torenspitsen. Aanwezige dakkapellen kun je hiervoor goed gebruiken.
  • Verandert de bestemming van de kap of neemt men isolerende maatregelen?
  • Zijn er verder specifieke gebreken of onderhoudsgevoelige delen die een herziening van de constructie of detaillering vereisen?

Doorgaans beantwoorden inspectierapporten van de Monumentenwacht bovenstaande vragen.

Leibedekking

Bij de inventarisatie komen de volgende vragen aan de orde:

  • Wat is de resterende levensduur van de leibedekking?
  • Wat voor soort leien liggen er nu op het dak, en in welke dekking? Soms zijn dakvlakken herlegd of op verschillende tijdstippen vernieuwd. Wat lag er in het verleden op dit dak?
  • Wat zijn de mogelijkheden om de vernieuwing van de leibedekking per dakvlak te faseren? Denk aan de kwaliteit en de inschatting van de resterende levensduur.

Aansluitingen en voorzieningen

Voor aansluitingen en voorzieningen geldt ook nog een aantal te beantwoorden vragen:

  • Wat is de kwaliteit en de zwaarte van de loodaansluitingen? Bekijk of het nodig is om deze te vervangen, want dat hoeft in lang niet alle gevallen te gebeuren. Soms kan men heel goed volstaan met het indoppen van stroken ter plaatse van de scheuren.
  • Wat is de kwaliteit van de aanliggende goten? Stem de vernieuwing hiervan af op de vernieuwing van de leibedekking.
  • Zijn er voorzieningen getroffen voor inspectie en onderhoud? Als dit niet het geval is, wat moet men hier dan nog aan doen?
  • Voldoet het daknet van de bliksemafleider nog aan de nieuwste eisen of is een aanpassing nodig?

Offertes

Voordat je een plan indient voor een vergunning, subsidie of andere financiering is het verstandig offertes bij leidekkers aan te vragen. Vraag offertes aan bij gekwalificeerde leidekkers die een vergelijkbare kwaliteit leveren, anders is een goede vergelijking van prijs en prestatie niet mogelijk. Vraag van de leidekkers dat zij strikt conform bestek of werkomschrijving een gespecificeerde offerte indienen. Verlang ook dat zij de leidekking uitvoeren volgens de Uitvoeringsrichtlijn Rijndekking, en dat de leien voldoen aan de keuringsrichtlijnen van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Een garantieverklaring voor het geleverde werk loopt normaal gesproken over een periode van tien jaar. Vraag bij het geleverde werk ook een voorraad leien voor reparaties die voldoende is voor deze tien jaar.

Onderhoud

Vaak verkeert de leibedekking nog in goede of redelijke staat, maar is er wel een onderhoudsbeurt door een gekwalificeerde leidekker noodzakelijk. Enkele aandachtspunten als je hiervoor een prijs opvraagt:

  • Opgave van de dakvlakken waaraan men onderhoud moet uitvoeren, met een schatting van het aantal uren en aantal te vernieuwen leien. Deze aantallen uren en leien mogen na uitvoering maximaal tien procent naar boven afwijken.
  • Onderhoud aan oudere leibedekking bij voorkeur uitvoeren met een goede kwaliteit gebruikte leien in dezelfde soort en afmeting.
  • Bevestiging van de leien zo veel mogelijk als bestaand. Open vernageling van de leien is niet wenselijk.

Dakenplan

Voor een goede beoordeling en toetsing van het plan is een aantal gegevens noodzakelijk:

Bouwkundig rapport

Een bouwkundig rapport geeft een duidelijk antwoord op de eerder aangegeven vragen. Dit rapport kun je aanvullen met een specificatie naar soort, dekking en bijzonderheden per dakvlak.

Opstellen van het plan

Laat een nauwkeurig dakenplan met een goed bestek of een uitvoerige werkomschrijving maken, waarin precies de wijze van dekken, met de soort en afmeting van de leien staat aangegeven. Daarnaast is het nodig de bevestiging, de eventuele vernieuwing van dakbeschot, de wijze van dekken bij aansluitingen, de loodzwaartes en dergelijke duidelijk te omschrijven. Neem verder afspraken op hoe de keuring moet verlopen en welke garanties moeten worden afgegeven. Verwijs hierbij zo veel mogelijk naar de Uitvoeringsrichtlijn URL 4010 van de Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg. Zorg voor tijdig vooroverleg met de gemeente of de RCE over de vergunning en de uitvoeringsvoorwaarden. Regel zorgvuldig toezicht met kennis van zaken tijdens de uitvoering van de werkzaamheden.

Motivering en toelichting

Zowel voor de opdrachtgever als voor andere belanghebbenden is het verstandig het plan van een korte motivering te voorzien. Enkele aspecten die dan aan de orde kunnen komen zijn de keuze voor een bepaald type lei, de wijze van dekking, de gekozen fasering en de wijze waarop men bepaalde problemen oplost.

U kunt op deze kennisbank reageren via het reactieformulier.

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 30 sep 2022 om 03:03.